วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ

ศักยภาพและความท้าทายในการประยุกต์ใช้พลังงานทดแทนในประเทศไทย

หอมหวน ตาสาโรจน์ — 2025-03-02

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเสนอแนวทางในการพัฒนาและการใช้พลังงานทดแทนในประเทศไทย เพื่อช่วยลดการพึ่งพาพลังงานจากฟอสซิลและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศและนำไปสู่ภัยพิบัติทางธรรมชาติ การศึกษาในบทความนี้มุ่งเน้นไปที่พลังงานทดแทนที่มีศักยภาพสูง เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ พลังงานลม พลังงานชีวมวล รวมถึงการใช้พลังงานจากแบตเตอรี่ในการเก็บพลังงาน โดยการใช้พลังงานทดแทนจะช่วยเสริมสร้างความมั่นคงทางพลังงานและสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจใหม่ ๆ อย่างไรก็ตามการใช้พลังงานทดแทนในประเทศไทยยังคงเผชิญกับความท้าทายด้านต้นทุนที่สูง ข้อจำกัดทางเทคนิค และความหลากหลายของสภาพอากาศในแต่ละพื้นที่ การสนับสนุนจากภาครัฐ การบูรณาการพลังงานหลายรูปแบบ และการเพิ่มการรับรู้ในชุมชนเป็นปัจจัยสำคัญที่จะช่วยให้ประเทศไทยสามารถบรรลุเป้าหมายในการใช้พลังงานทดแทนอย่างยั่งยืนในอนาคต

การคัดแยกและประเมินศักยภาพของเชื้อรา Trichoderma sp. จากดินสวนทุเรียนในการควบคุมเชื้อราPhytophthora sp. สาเหตุโรครากเน่าและโคนเน่าของทุเรียน

โสภนา วงศ์ทอง — 2025-05-17

โรครากเน่าและโคนเน่าของทุเรียนที่เกิดจากเชื้อรา Phytophthora sp. เป็นปัญหาสำคัญที่ส่งผลกระทบต่อผลผลิตของทุเรียน การใช้เชื้อรา Trichoderma sp. ซึ่งเป็นเชื้อปฏิปักษ์ทางชีวภาพ เป็นทางเลือกที่มีประสิทธิภาพในการควบคุมเชื้อราก่อโรค การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อคัดเลือกเชื้อรา Trichoderma sp. ที่มีประสิทธิภาพสูงในการยับยั้งเชื้อรา Phytophthora sp. โดยคัดแยกเชื้อรา Trichoderma spp. จากดินในสวนทุเรียนที่ไม่พบการระบาดของโรคในอำเภอนบพิตำ จังหวัดนครศรีธรรมราช ได้ตัวแทนสำหรับการทดสอบจำนวน 50 ไอโซเลท และคัดแยกเชื้อรา Phytophthora sp. จากต้นทุเรียนที่แสดงอาการของโรคได้ 7 ไอโซเลท (P01–P07) ผลการทดสอบด้วยวิธี dual culture assay พบว่าเชื้อรา Trichoderma spp. จำนวน 46 ไอโซเลท (92%) สามารถยับยั้งการเจริญของเส้นใยเชื้อรา Phytophthora spp. ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) โดยใช้ Dunnett’s test เปรียบเทียบกับเชื้อรา Trichoderma สายพันธุ์ทางการค้า เชื้อรา Trichoderma sp. ไอโซเลท NSTRU-T93 แสดงประสิทธิภาพสูงสุด โดยสามารถยับยั้งเชื้อรา Phytophthora sp. ไอโซเลท P01 และ P03 ได้ในระดับ 66.41% และ 80.53% ตามลำดับ ซึ่งแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ จากสายพันธุ์ทางการค้า (p < 0.05) การจำแนกโดยลักษณะทางสัณฐานวิทยาร่วมกับชีวโมเลกุลระบุว่าเป็นเชื้อรา Trichoderma reesei ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าเชื้อรา T. reesei ที่แยกได้จากดินในสวนทุเรียนมีศักยภาพสูงในการยับยั้งเชื้อรา Phytophthora sp. สาเหตุโรครากเน่าและโคนเน่า และสามารถพัฒนาเป็นชีวภัณฑ์เพื่อการเกษตรอย่างยั่งยืนในอนาคต

สถานการณ์ด้านอาชีวอนามัย ความปลอดภัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน กลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกหอมแดง จังหวัดศรีสะเกษ

วิพา ชุปวา — 2025-05-17

การศึกษานี้เป็นการศึกษาภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อการวิเคราะห์สถานการณ์ด้านอาชีวอนามัยความปลอดภัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน กลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกหอมแดง โดยการศึกษาเชิงวิเคราะห์กลุ่มตัวอย่างจำนวน 320 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ด้วยแบบ ไคสแควร์ รวมถึงการศึกษาเชิงคุณภาพกลุ่มตัวอย่างจำนวน 12 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสัมภาษณ์ และดำเนินการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างเคยได้รับอุบัติเหตุจากการทำงาน โดยประเภทของการเกิดอุบัติเหตุ ได้แก่ ลื่นล้ม และถูกวัตถุหรือของมีคมบาดขณะปฏิบัติงาน ในส่วนสภาพแวดล้อมในการทำงานที่กลุ่มตัวอย่างต้องสัมผัสขณะปฏิบัติงานมากที่สุด ได้แก่ อุณหภูมิอากาศร้อนอบอ้าวขณะปฏิบัติงาน กระบวนการทำงานมีการใช้สารเคมีและสัมผัสฝุ่น รวมถึงการก้มและการบิดเอี้ยวตัวขณะปฏิบัติงาน ส่วนปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดอุบัติเหตุในกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกหอมแดง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับความเชื่อมั่น 95% ได้แก่ เพศ ระดับการศึกษา อุณหภูมิอากาศร้อนอบอ้าวขณะปฏิบัติงาน และกระบวนการทำงานก้มบิดเอี้ยวตัวขณะปฏิบัติงาน (p = 0.04, 0.03, < 0.00 และ < 0.00 ตามลำดับ) สำหรับแนวทางในการพัฒนารูปแบบการจัดอบรมให้ความรู้ด้านอาชีวอนามัย ความปลอดภัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานในทุกมิติ และการออกแบบเครื่องมืออุปกรณ์ที่ให้เหมาะกับสัดส่วนของร่างกายของผู้ปฏิบัติงาน ดังนั้น หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรมีการให้ความรู้เพิ่มเติมในการป้องกันตนเองของกลุ่มเกษตรกรผู้ปลูกหอมแดงที่มีโอกาสสัมผัสกับสิ่งคุกคามสุขภาพ รวมทั้งจัดให้มีสวัสดิการด้านสุขภาพอันจะนำไปสู่การมีคุณภาพชีวิตของที่ดี

การประยุกต์ใช้การออกแบบการทดลองเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและลดต้นทุนในการเลี้ยงปลานิล

วรพจน์ แซงบุญเรือง — 2025-05-17

การเลี้ยงปลานิลเป็นอุตสาหกรรมสำคัญของภาคเกษตรกรรมไทย แต่ยังคงเผชิญกับปัญหาต้นทุนการผลิตที่สูงและความแปรปรวนของผลผลิต ดังนั้น งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพารามิเตอร์ที่มีผลต่อประสิทธิภาพการเลี้ยงปลานิล โดยใช้วิธีการออกแบบการทดลองทากูชิ (Taguchi Method) เพื่อกำหนดเงื่อนไขที่เหมาะสมในการเพิ่มผลผลิตและลดต้นทุนโดยพิจารณา 4 พารามิเตอร์ ได้แก่ ชนิดของอาหาร จำนวนปลาต่อบ่อ ความถี่ในการให้อาหาร และวิธีการเติมออกซิเจน การทดลองดำเนินการในบ่อดินขนาด 150 ตารางเมตร เป็นเวลา 6 เดือน และเก็บข้อมูลน้ำหนักปลาเฉลี่ย อัตราการรอดชีวิต และต้นทุนอาหารต่อน้ำหนักที่เพิ่มขึ้น จากนั้นวิเคราะห์ด้วย One-way ANOVA และ S/N Ratio ผลการศึกษาพบว่า อาหารแบบผสมให้ผลการเจริญเติบโตดีที่สุด โดยให้น้ำหนักเฉลี่ย 765.66 กรัมต่อตัว ขณะที่กลุ่มอาหารผลิตเองและอาหารสำเร็จรูปให้ผลลัพธ์ที่ต่ำกว่า อีกทั้งการควบคุมจำนวนปลาไม่เกิน 750 ตัวต่อบ่อ และให้อาหารวันละ 3–4 ครั้ง ร่วมกับการเติมออกซิเจนด้วย Venturi Aerator ช่วยเพิ่มอัตราการรอดชีวิตสูงสุดร้อยละ 99.21 ขณะที่กลุ่มที่ใช้อาหารผลิตเองร่วมกับการเติมออกซิเจนด้วย Venturi Aerator ให้ต้นทุนอาหารต่ำสุดที่ 19.35 บาทต่อกิโลกรัม ผลการวิเคราะห์ชี้ให้เห็นว่า การจัดการพารามิเตอร์อย่างเหมาะสมเป็นกลยุทธ์สำคัญที่ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ ลดต้นทุน และส่งเสริมขีดความสามารถในการแข่งขันของอุตสาหกรรมการเลี้ยงปลานิลในประเทศไทย

การสร้างแบบจำลองหัวข้อร่วมกับการจัดกลุ่มข้อความจากบทวิจารณ์ของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ต่ออุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ด้วยการเรียนรู้แบบไม่มีผู้สอน

จักรินทร์ สันติรัตนภักดี — 2025-05-18

งานวิจัยเรื่องการสร้างแบบจำลองหัวข้อร่วมกับการจัดกลุ่มข้อความจากบทวิจารณ์ของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติต่ออุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ด้วยการเรียนรู้แบบไม่มีผู้สอนนี้ รวบรวมบทวิจารณ์ของนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติต่ออุทยานแห่งชาติเขาใหญ่จากแพลตฟอร์มออนไลน์ต่าง ๆ ตั้งแต่ 1 มกราคม 2566 ถึง 31 ธันวาคม 2567 รวมทั้งสิ้น 3,491 รายการ นำมาผ่านกระบวนการทำความสะอาดข้อมูล ก่อนจะแทนความหมายของคำ เพื่อแปลงข้อความให้อยู่ในรูปแบบเวกเตอร์เชิงตัวเลขโดยใช้เทคนิค TF-IDF เพื่อสร้างแบบจำลองหัวข้อด้วยการจัดสรรดีรีเคล พบว่าประกอบด้วย 5 หัวข้อหลัก ได้แก่ 1) สถานที่ท่องเที่ยวและสิ่งแวดล้อม 2) คุณภาพของบริการและสิ่งอำนวยความสะดวก 3) ค่าใช้จ่ายและความคุ้มค่า 4) การเดินทางและการเข้าถึง และ 5) ประสบการณ์ส่วนตัวและความสนุกสนาน สอดคล้องกับผลการจัดกลุ่มแบบเคมีนกับบทวิจารณ์เชิงลบ แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ 1) ด้านค่าธรรมเนียมการเข้าชมและโครงสร้างการกำหนดราคา 2) ด้านการเข้าถึงและความพึงพอใจในการบริการ และ 3) ด้านสิ่งอำนวยความสะดวกและกิจกรรมการท่องเที่ยว ซึ่งส่งผลต่อความพึงพอใจของนักท่องเที่ยว การแก้ไขข้อบกพร่องเหล่านี้จะช่วยกำหนดกลยุทธ์ที่เหมาะสม เพื่อตอบสนองความต้องการของนักท่องเที่ยวที่หลากหลาย นอกจากนั้น การประยุกต์ใช้ข้อมูลขนาดใหญ่ในการพัฒนานโยบายอย่างเป็นระบบ ยังเป็นประโยชน์ต่อการกำหนดแนวทางการบริหารจัดการที่ตอบสนองต่อปัญหา และสร้างความยั่งยืนด้านการท่องเที่ยวไทยในอนาคต

การศึกษาความเป็นไปได้ของการขนส่งสินค้าต่อเนื่องหลายรูปแบบด้วยรถบรรทุกและรถไฟ (ศรีสะเกษ – ท่าเรือแหลมฉบัง)

โชติรส นพพลกรัง — 2025-06-15

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นไปได้ในการพัฒนาระบบขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบ ในเส้นทางศรีสะเกษ-ท่าเรือแหลมฉบัง โดยเน้นการเชื่อมโยงระหว่างระบบขนส่งทางถนนและทางราง เพื่อลดต้นทุนการขนส่งและเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันในภาคการขนส่งของประเทศไทย การวิจัยดำเนินการด้วยวิธีการเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลจากกลุ่มผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ได้แก่ ผู้ประกอบการขนส่ง ผู้ส่งออก เจ้าหน้าที่ภาครัฐ และผู้แทนหอการค้าในจังหวัดศรีสะเกษ ผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึก การสนทนากลุ่ม และการสำรวจภาคสนาม สินค้าหลักที่ขนส่งในเส้นทางนี้ ได้แก่ มันสำปะหลังและอ้อย ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า การพัฒนาระบบขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบมีศักยภาพสูงในการลดต้นทุนกิจกรรมการขนส่ง 4,910 บาทต่อเที่ยวการขนส่ง คิดเป็นร้อยละ 40.92 เมื่อเทียบกับการขนส่งทางถนนเพียงรูปแบบเดียวตามแนวคิดระบบต้นทุนฐานกิจกรรม สอดคล้องกับผลการศึกษาความเป็นไปได้ของโครงการ พบว่า การพัฒนาระบบขนส่งต่อเนื่องหลายรูปแบบมีอัตราผลตอบแทนภายใน เท่ากับร้อยละ 15-18 โดยระยะเวลาคืนทุน เท่ากับ 7-8 ปี อีกทั้งมีโครงสร้างพื้นฐานที่มีศักยภาพสูงเหมาะที่จะพัฒนาเป็นจุดเชื่อมโยงระหว่างการขนส่งทางรางและทางถนน รวมถึงการสร้างศูนย์กระจายสินค้าขนาดเล็ก ได้แก่ สถานีบ้านหนองแวง แม้ว่าการพัฒนาระบบนี้จะช่วยลดต้นทุนและเพิ่มความสามารถในการขนส่ง แต่ยังคงเผชิญกับข้อจำกัดด้านโครงสร้างพื้นฐาน เช่น ความไม่เพียงพอของสถานีขนถ่ายสินค้าและความเชื่อมโยงระหว่างระบบรางกับถนนในพื้นที่ชนบท การสนับสนุนจากภาครัฐในด้านการลงทุนโครงสร้างพื้นฐาน และการพัฒนานโยบายที่เหมาะสม ที่เป็นปัจจัยสำคัญเพื่อผลักดันให้เกิดการใช้งานระบบขนส่งต่อเนื่องอย่างเต็มศักยภาพ

การเพิ่มประสิทธิภาพการสกัดโอลิโกแซ็กคาไรด์จากหัวมันแกวโดยใช้การออกแบบ การทดลองแบบแพลกเกตต์-เบอร์แมน (Plackett-Burman Design)

ทรงวิทย์ หงสประภาส — 2025-06-15

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อระบุปัจจัยสำคัญที่มีผลต่อประสิทธิภาพการสกัดโอลิโกแซ็กคาไรด์จากหัวมันแกว (Pachyrhizus erosus (L.) Urban) โดยใช้การออกแบบการทดลองแบบแพลกเกตต์-เบอร์แมน (Plackett-Burman Design: PBD) การคัดเลือกปัจจัยที่สำคัญดำเนินการใน 5 ตัวแปร ได้แก่ ขนาดตัวอย่าง (2 มม. และ 10 มม.) อุณหภูมิในการสกัด (30ºC และ 60ºC) ระยะเวลาในการสกัด (30 และ 100 นาที) ความเข้มข้นของเอทานอล (30% และ 50% v/v) และค่า pH (5.0 และ 7.0) ผลการทดลองพบว่า ความเข้มข้นของเอทานอล ค่า pH และอุณหภูมิการสกัด มีผลอย่างมีนัยสำคัญต่อปริมาณโอลิโกแซ็กคาไรด์ที่ได้ โดยสภาวะที่ให้ผลผลิตโอลิโกแซ็กคาไรด์สูงสุด (36.00% โดยน้ำหนัก) คือ ขนาดตัวอย่าง 2 มม. อุณหภูมิ 60ºC เวลา 30 นาที ความเข้มข้นของเอทานอล 50% โดยปริมาตร และค่า pH 7.0 การวิเคราะห์ทางสถิติด้วยโปรแกรม Design-Expert® 7.0.0 ยืนยันว่าแบบจำลองมีความเหมาะสม (R² = 0.90) และค่าคงเหลือมีการแจกแจงแบบปกติเป็นอิสระ และมีความแปรปรวนสม่ำเสมอ ผลการวิจัยนี้ชี้ให้เห็นถึงสภาวะที่เหมาะสมสำหรับการสกัดโอลิโกแซ็กคาไรด์ซึ่งสามารถนำไปใช้เป็นพื้นฐานในการขยายระดับการผลิตหรือศึกษาคุณสมบัติทางหน้าที่เพิ่มเติมในอนาคตได้

การปรับปรุงอัตราการส่งคำขอเอพีไอของแพลตฟอร์มจัดการบทความ ด้วยหน่วยความจำแคชบนแพลตฟอร์ม CMS แบบไม่มีส่วนหัว

ชวลิต โควีระวงศ์ — 2025-06-15

การศึกษานี้ศึกษาผลกระทบของเทคนิคการแคชต่อปริมาณงานและเวลาตอบสนองของ RESTful API ในสถาปัตยกรรม CMS แบบไม่มีส่วนหัวที่สร้างด้วย PHP Laravel ที่ทำงานร่วมกับ CMS ภายนอก ผู้ใช้ปลายทางมักประสบปัญหาในการใช้งานระบบ เช่น ความล่าช้าในการโหลดหน้าเว็บ ข้อมูลที่ไม่อัปเดตแบบทันที และข้อผิดพลาดระหว่างการใช้งาน ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ส่งผลให้ประสบการณ์ผู้ใช้ลดลง และบั่นทอนความน่าเชื่อถือของระบบในภาพรวม วัตถุประสงค์หลักคือการปรับปรุงเวลาตอบสนองของ API ระหว่างเลเยอร์การนำเสนอและ CMS และเพื่อประเมินเทคนิคการแคชที่มีประสิทธิภาพสูงสุดสำหรับการเพิ่มประสิทธิภาพ API ของ Laravel ไดรเวอร์การแคชต่าง ๆ รวมถึงแคชที่ใช้ไฟล์ MySQL และ Redis ได้รับการทดสอบเพื่อวัดผลกระทบต่อปริมาณงาน API แคชทั้งสามแบบมีข้อดีและเสียที่แตกต่างกันโดยว่าไฟล์ และ Redis เป็นกลไกแคชในตัว ในขณะที่ MySQL เป็นฐานข้อมูลที่ดัดแปลงมาเพื่อจุดประสงค์ในการแคช WRK ถูกใช้เพื่อจำลองการใช้งาน API ในสถานการณ์สมจริง โดยสร้างคำขอผู้ใช้พร้อมกันไปยัง API การทดสอบแต่ละครั้งเกี่ยวข้องกับการส่งคำขอไปยังแอปพลิเคชันโดยมีผู้ใช้พร้อมกันเพียงรายเดียวต่อเธรดเป็นเวลา 60 วินาที โดยใช้ขนาดเพย์โหลดที่แตกต่างกันคือ 20KB, 200KB และ 2000KB ผลลัพธ์แสดงให้เห็นว่าการแคชช่วยปรับปรุงประสิทธิภาพของ API ได้อย่างมีนัยสำคัญ โดยการแคชที่ใช้ไฟล์มีปริมาณงาน 126.82 การร้องขอต่อวินาที เมื่อเทียบกับ 5.55 การร้องขอต่อวินาทีโดยไม่ใช้แคชที่ขนาดข้อมูล 20 กิโลไบต์ในบรรดาไดรเวอร์แคชทั้งสามตัวที่ทดสอบ การแคชที่ใช้ไฟล์ให้การปรับปรุงประสิทธิภาพสูงสุด โดยเพิ่มขึ้น 20 เท่าเมื่อเทียบกับการไม่แคช อย่างไรก็ตามการแคชที่ใช้ไฟล์แม้ว่าจะง่ายต่อการตั้งค่ามีข้อจำกัดในด้านการปรับขนาดและความยืดหยุ่นในการปรับใช้ทำให้เหมาะกับงานขนาดเล็ก ในขณะที่ Redis เป็นทางเลือกที่ดีกว่าสำหรับแอปพลิเคชันประสิทธิภาพสูงเนื่องจากความสามารถในการปรับขนาดในแนวนอน ในทางกลับกันไม่แนะนำให้ใช้แคช MySQL เนื่องจากมีประสิทธิภาพต่ำกว่า ยกเว้นในกรณีที่โหลดแคชต่ำซึ่งตัวเลือกแคชอื่น ๆ ไม่สามารถใช้งานได้จริง

การปรับปรุงท่าทางการทำงานเพื่อลดความเสี่ยงต่อความผิดปกติทางระบบกระดูกโครงร่าง และกล้ามเนื้อในพนักงานขับรถบัสโดยสาร จังหวัดนครราชสีมา

กนกพร ปลั่งกลาง — 2025-06-15

การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาภาคตัดขวาง มีวัตถุประสงค์เพื่อหาความชุกและประเมินความเสี่ยงท่าทางการทำงานรวมถึงแนวทางปรับปรุงท่าทางการทำงานเพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดความผิดปกติทางระบบกระดูกโครงร่างและกล้ามเนื้อ ในพนักงานขับรถบัสโดยสาร จังหวัดนครราชสีมา จำนวนทั้งสิ้น 72 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม Standardized Nordic Questionnaire และ แบบประเมินความเสี่ยงท่าทางการทำงานด้วยวิธี Rapid Upper Limb Assessment (RULA) วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา วิเคราะห์ความถี่ สัดส่วน ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า ความชุกการเกิดความผิดปกติทางระบบกระดูกโครงร่างและกล้ามเนื้อ ในช่วง 7 วันและ 12 เดือนที่ผ่านมา คิดเป็นร้อยละ 88.89 และ 94.67 ตามลำดับ ส่วนของร่างกายที่พบมากที่สุด ได้แก่ บริเวณหลังส่วนล่าง บริเวณสะโพก/ต้นขา และบริเวณหลังส่วนบนตามลำดับ ในส่วนการประเมินความเสี่ยงท่าทางการทำงานด้วยวิธี RULA พบว่า ส่วนใหญ่มีคะแนนเสี่ยงท่าทางการทำงานอยู่ที่ระดับ 2 หมายถึงควรมีการศึกษาเพิ่มเติม และติดตามวัดผลอย่างต่อเนื่อง อาจจะจำเป็นที่จะต้องมีการออกแบบงานใหม่สำหรับผลการเปรียบเทียบคะแนนก่อนและหลังการปรับปรุงท่าทางการทำงาน พบว่าก่อนการปรับปรุงท่าทางการทำงานที่คะแนนระดับเสี่ยงที่ระดับ 3 จำนวน 3 คน หมายถึงงานนั้นเริ่มเป็นปัญหา ควรทำการศึกษาเพิ่มเติมและควรรีบปรับปรุง และหลังการปรับปรุงท่าทางการทำงาน พบว่ามีคะแนนระดับเสี่ยงที่ระดับ 2 ดังนั้นการศึกษาวิจัยเพื่อใช้ด้านสุขอนามัยการทำงานยังมีน้อย เพื่อป้องกันโรคที่เกิดจากการนั่งขับรถในระยะยาว จำเป็นต้องศึกษากำหนดเกณฑ์ท่าทางการนั่งหรือการปรับอุปกรณ์ในแต่ละรถให้เป็นมาตรฐาน

รูปแบบการพัฒนาทักษะที่ไม่ใช่เทคนิคของวิสัญญีพยาบาลต่อความปลอดภัย ของผู้ป่วยในห้องผ่าตัด โรงพยาบาลศรีสะเกษ

ธันยมัย ปุรินัย — 2025-06-28

การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการณ์ สร้างรูปแบบ และศึกษาผลของการพัฒนาทักษะที่ไม่ใช่เทคนิคของวิสัญญีพยาบาล ใช้ระเบียบวิธีวิจัยและพัฒนาโดยมีกลุ่มตัวอย่าง 2 กลุ่ม ได้แก่ บุคลากรทีมสหสาขาวิชาชีพที่เกี่ยวข้องกับการดูแลผู้ป่วยในห้องผ่าตัดและผู้รับผิดชอบงานคุณภาพความปลอดภัย จำนวน 17 คน เลือกแบบเจาะจง และวิสัญญีพยาบาล จำนวน 15 คน เลือกโดยการสุ่มอย่างง่าย เก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกและการสนทนากลุ่ม เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วยแบบสัมภาษณ์เชิงลึกแบบมีโครงสร้าง รูปแบบการพัฒนาทักษะที่ไม่ใช่เทคนิค แบบประเมินทักษะ และแบบประเมินความพึงพอใจ ซึ่งผ่านการตรวจสอบคุณภาพด้านความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิ 5 ท่าน มีค่าความเชื่อมั่น 0.86 ผลการวิจัยพบว่า สภาพการณ์ของวิสัญญีพยาบาลมีข้อจำกัดใน 4 ด้าน ได้แก่ การสร้างความตระหนักรู้สถานการณ์การตัดสินใจ การทำงานเป็นทีม และการสื่อสารข้อมูล รูปแบบการพัฒนาที่สร้างขึ้นเป็นการใช้สถานการณ์จำลอง 2 สถานการณ์ คือ การประเมินและเตรียมความพร้อมผู้ป่วยก่อนระงับความรู้สึก และการป้องกันการเกิดอุบัติการณ์ใส่ท่อช่วยหายใจซ้ำหลังถอดท่อภายใน 2 ชั่วโมงในห้องผ่าตัดหรือพักฟื้น หลังการใช้รูปแบบพบว่าอุบัติการณ์การเลื่อนผ่าตัดเนื่องจากการเตรียมผู้ป่วยไม่พร้อมและอุบัติการณ์การใส่ท่อช่วยหายใจซ้ำหลังถอดท่อภายใน 2 ชั่วโมงลดลง ทักษะที่ไม่ใช่เทคนิคทั้ง 4 ด้านมีคะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) และวิสัญญีพยาบาลมีความพึงพอใจต่อรูปแบบในระดับสูงสุดทุกด้าน โดยเฉพาะด้านประสิทธิภาพการปฏิบัติงานโดยรวม ซึ่งรูปแบบดังกล่าวช่วยส่งเสริมกระบวนการตัดสินใจในสถานการณ์ฉุกเฉิน พัฒนาการสื่อสารระหว่างทีมวิสัญญีและทีมผ่าตัด เพิ่มความตระหนักรู้ต่อสถานการณ์สำคัญระหว่างการให้ยาระงับความรู้สึก และเสริมสร้างการทำงานเป็นทีมในห้องผ่าตัดอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ส่งผลให้ความปลอดภัยของผู้ป่วยในห้องผ่าตัดโดยรวมมีมาตรฐานสูงขึ้น