วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

ราเอนโดไฟต์ที่ผลิตกรดอินโดลอะซีติกและส่งเสริมการงอกของเมล็ดกล้วยไม้ลิ้นมังกร

ณมนรัก คำฉัตร — 2025-03-31

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแยกราเอนโดไฟต์ที่ผลิตกรดอินโดลอะซีติก (IAA) และส่งเสริมการงอกของเมล็ดกล้วยไม้ลิ้นมังกร จากการแยกราเอนโดไฟต์จากรากกล้วยไม้ลิ้นมังกร ได้ราเอนโดไฟต์ทั้งหมด 26 ไอโซเลท เมื่อนำราเอนโดไฟต์ที่แยกได้มาตรวจสอบ การผลิต IAA ด้วยวิธี Salkowski’s method พบราเอนโดไฟต์เพียง 6 ไอโซเลท ที่มีความสามารถในการผลิต IAA คือ ไอโซเลท HRNP-F01, HRNP-F06, HRNP-F14, HRNP-F17, HRNP-F21 และ HRNP-F22 จากการเพาะเมล็ดกล้วยไม้ลิ้นมังกรร่วมกับราเอนโดไฟต์ที่ผลิต IAA ทั้ง 6 ไอโซเลท พบว่าไอโซเลท HRNP-F06 และ HRNP-F14 ให้เปอร์เซ็นต์การงอกของเมล็ดสูงสุด เท่ากับ 97.27 และ 98.02 เปอร์เซ็นต์ ตามลำดับ ซึ่งแตกต่างจากค่าที่ได้จากชุดควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) โดยไอโซเลท HRNP-F06 สามารถกระตุ้นให้เมล็ดงอก และพัฒนาเข้าสู่ระยะที่ 2 ของการงอกของเมล็ด (ระยะที่เอมบริโอขยายขนาดเพิ่มขึ้น) ในขณะที่ไอโซเลท HRNP-F14 สามารถกระตุ้นให้เมล็ดงอก และพัฒนาเข้าสู่ระยะที่ 3 ของการงอกของเมล็ด (ระยะที่เอมบริโอพัฒนาเป็นโปรโตคอร์ม) การวิเคราะห์ลำดับนิวคลีโอไทด์บริเวณ Internal transcribed spacer (ITS) ของ ribosomal DNA ทำให้สามารถระบุชนิดของ ราไอโซเลท HRNP-F06 และ HRNP-F14 ได้เป็น Fusarium oxysporum และ Annulohypoxylon sp. ตามลำดับ การศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า F. oxysporum HRNP-F06 และ Annulohypoxylon sp. HRNP-F14 มีศักยภาพที่จะใช้ส่งเสริมการงอกของเมล็ดกล้วยไม้ได้

การพัฒนาผลิตภัณฑ์มาเดอลีนโดยการทดแทนแป้งสาลีบางส่วนด้วยแป้งข้าวทับทิมชุมแพ

จิราภรณ์ บุราคร — 2025-03-31

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินคุณภาพของผลิตภัณฑ์มาเดอลีน ที่ใช้แป้งข้าวทับทิมชุมแพทดแทนแป้งสาลีบางส่วน แป้งข้าวทับทิมชุมแพที่ใช้ในการศึกษานี้ได้จากการนำปลายข้าวทับทิมชุมแพมาบดเป็นผงแป้ง ในการศึกษานี้ได้พัฒนาผลิตภัณฑ์มาเดอลีน 5 สูตร โดยสูตรที่ 1 เป็นสูตรที่ใช้แป้งสาลีเพียงอย่างเดียวในปริมาณ 80 กรัม ในขณะที่สูตรที่ 2, 3, 4 และ 5 ใช้แป้งข้าวทับทิมชุมแพแทนแป้งสาลีในอัตราส่วน แป้งสาลี (ในหน่วยกรัม) : แป้งข้าวทับทิมชุมแพ (ในหน่วยกรัม) เท่ากับ 70:10, 60:20, 50:30 และ 40:40 ตามลำดับ นำผลิตภัณฑ์มาเดอลีนที่พัฒนาขึ้นทุกสูตรไปวิเคราะห์คุณภาพทางเคมีกายภาพ และคุณภาพทางประสาทสัมผัส ผลการทดลองพบว่าเมื่อเพิ่มปริมาณของแป้งข้าวทับทิมชุมแพในผลิตภัณฑ์มาเดอลีนจะทำให้สีของผลิตภัณฑ์เข้มขึ้น และเนื้อสัมผัสของผลิตภัณฑ์แข็งขึ้น นอกจากนี้ยังพบว่าสูตรที่ 4 มีคะแนนความชอบโดยรวมสูงสุด จึงถูกนำไปวิเคราะห์คุณค่าทางโภชนาการ ซึ่งพบว่าผลิตภัณฑ์ 100 กรัมมีปริมาณโปรตีน 7.29 กรัม ไขมันทั้งหมด 22.8 กรัม และคาร์โบไฮเดรต 26.62 กรัม งานวิจัยนี้แสดงให้เห็นถึงความเป็นไปได้ในการนำแป้งข้าวทับทิมชุมแพมาใช้ทดแทนแป้งสาลีบางส่วนในการผลิตผลิตภัณฑ์มาเดอลีน

การตรวจสอบสมบัติของวัสดุเหลือทิ้งในการป้องกันการพังทลายของเหมืองใต้ดินด้วยวิธีถมกลับ

วิทยกุล สิทธิสาร — 2025-03-31

วัสดุเหลือทิ้งถูกเลือกเป็นวัสดุสำหรับการถมกลับในเหมืองใต้ดินเนื่องจากมีจุดเด่นในการป้องกันการทรุดตัว มีต้นทุนที่คุ้มค่า และมีการกำจัดหางแร่ของเหมืองผิวดินตลอดอายุการทำเหมือง สมบัติของวัสดุเหลือใช้ที่ใช้ในการถมกลับอาจมีผลอย่างมีนัยสำคัญต่อพฤติกรรมของมวลหินโดยรอบ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจสอบสมบัติของวัสดุเหลือทิ้งในการป้องกันการพังทลายของเหมืองใต้ดินด้วยวิธีถมกลับ วัสดุเหลือใช้ที่ใช้ในการศึกษานี้ ได้แก่ เปลือกหอยนางรม หางแร่ดินขาว ฝุ่นหิน และยิปซั่มคุณภาพต่ำ ซึ่งถือว่าเป็นวัสดุไม่มีค่าและไม่เป็นอันตราย วัสดุถมกลับ 5 ชนิดที่ทำขึ้นจากการผสมวัสดุเหลือทิ้ง ซีเมนต์ น้ำ และตัวเชื่อมประสานในสัดส่วนที่ต่างกันถูกนำมาทดสอบความสามารถในการไหลโดยวิธีวัดค่าการยุบตัว และทดสอบความสามารถในการรับแรงอัดในแกนเดียว ณ 3 ช่วงเวลาการบ่มเพื่อให้วัสดุผสมแข็งตัวที่แตกต่างกันคือ 8, 16 และ 28 วัน ผลการวิจัยพบว่าวัสดุผสมทั้งหมดอยู่ในเกณฑ์มาตรฐานในการทดสอบค่าการยุบตัว ยกเว้นวัสดุผสมที่มียิปซั่มคุณภาพต่ำเป็นส่วนประกอบ นอกจากนี้แนวโน้มโดยรวมของกำลังรับแรงอัดของวัสดุผสมเพิ่มขึ้นเมื่อเวลาในการบ่มเพิ่มขึ้น วัสดุผสมที่มีหางแร่ดินขาวมีกำลังอัดสูงสุด เท่ากับ 6 MPa ที่เวลาการบ่ม 28 วัน ในขณะที่วัสดุผสมที่มี ยิปซั่มเกรดต่ำมีกำลังอัดต่ำสุด โดยมีค่าเพียงครึ่งหนึ่งของกำลังอัดของวัสดุผสมที่มีหางแร่ดินขาว การมีหางแร่ดินขาวมีผลกระทบอย่างมากต่อความแข็งแรงเนื่องจากความสามารถในการลดฟองอากาศภายในส่วนผสมปูนซีเมนต์ นอกจากนี้การเพิ่มเวลาในการแข็งตัวยังส่งผลให้ความแข็งแกร่งของวัสดุถมกลับเพิ่มขึ้นอีกด้วย

ปริมาณสารพฤกษเคมี ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และฤทธิ์ต้านการอักเสบของสารสกัดผักเสี้ยนผี

พิชาพัชร์ ฐิติธนอภิพงษ์ — 2025-03-31

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณสารพฤกษเคมี ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และฤทธิ์ต้านการอักเสบของสารสกัดผักเสี้ยนผี การเตรียมสารสกัดผักเสี้ยนผีทำโดยการแช่ผงผักเสี้ยนผีในเอทานอลร้อยละ 70 จากการตรวจสอบสารพฤกษเคมีเบื้องต้น พบว่าผักเสี้ยนผีมีแอลคาลอยด์ ฟลาโวนอยด์ แทนนิน ซาโปนิน และคูมาริน การวิเคราะห์ปริมาณฟีนอลิกรวมทำโดยวิธี Folin Ciocalteu reagent method และการวิเคราะห์ปริมาณฟลาโวนอยด์รวมทำโดยวิธี aluminum chloride colorimetric assay ผลการศึกษาพบว่าสารสกัดผักเสี้ยนผีมีปริมาณฟีนอลิกรวม และปริมาณฟลาโวนอยด์รวมเท่ากับ 48.11±0.17 มิลลิกรัมสมมูลของกรดแกล ลิกต่อกรัมสารสกัด และ 22.31±0.05 มิลลิกรัมสมมูลของเควอซิทินต่อกรัมสารสกัด ตามลำดับ การทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระโดยวิธี 2,2-diphenyl-1-picrylhydrazyl radial scavenging capacity assay (DPPH assay), ABTS radical cation decolorization assay (ABTS assay) และ ferric ion reducing antioxidant power (FRAP) assay แสดงให้เห็นว่าสารสกัดผักเสี้ยนผีมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ โดยมีค่า half-maximum inhibitory concentration (IC₅₀) value เท่ากับ 106.93±3.58 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตร ค่า vitamin C equivalent antioxidant capacity (VEAC) value เท่ากับ 32.62±0.07 มิลลิกรัมสมมูลของกรดแอสคอร์บิกต่อกรัมสารสกัด และค่า FRAP value เท่ากับ 750.97±3.38 มิลลิโมลาร์สมมูลของเฟอร์รัสซัลเฟตต่อกรัมสารสกัด ตามลำดับ การทดสอบฤทธิ์ต้านการอักเสบของสารสกัดผักเสี้ยนผีทำโดยการศึกษาความสามารถของสารสกัดผักเสี้ยนผีในการยับยั้งการผลิตสารชักนำการอักเสบ ได้แก่ prostaglandin E2 (PGE2), tumor necrosis factor alpha (TNF-alpha) และ nitric oxide (NO) ของเซลล์มาโครฟาจ Raw 264.7 ที่ถูกกระตุ้นการอักเสบด้วยไลโพพอลิแซกคาร์ไรด์ ซึ่งผลการทดสอบพบว่าสารสกัดผักเสี้ยนผีที่ความเข้มข้น 250, 500, 1000 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตรสามารถลดการสร้าง PGE2, TNF-alpha และ NO โดยเซลล์มาโครฟาจ Raw 264.7 ที่ถูกกระตุ้นการอักเสบได้อย่างมีนัยสำคัญ งานวิจัยนี้แสดงให้เห็นถึงฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และฤทธิ์ต้านการอักเสบของผักเสี้ยนผี ซึ่งอาจใช้เป็นสมุนไพรในการรักษาโรคที่เกิดจากอนุมูลอิสระ และการอักเสบได้

ผลของชนิดและปริมาณมันพื้นบ้านต่อลักษณะของผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบว่าวพร้อมบริโภค

พัชรี มะลิลา — 2025-03-31

การพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบว่าวพร้อมบริโภคที่มีส่วนผสมของมันพื้นบ้าน เพื่อให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีรสชาติ และสีสันที่แตกต่างจากข้าวเกรียบว่าวเดิมในท้องตลาด จำเป็นต้องศึกษาถึงปัจจัยที่มีผลต่อลักษณะของผลิตภัณฑ์ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของปัจจัย 2 ปัจจัยที่มีต่อลักษณะของผลิตภัณฑ์ข้าวเกรียบว่าวพร้อมบริโภค โดยปัจจัยแรก คือ ชนิดของมันพื้นบ้าน ซึ่งในการศึกษานี้ใช้ มันพื้นบ้าน 4 ชนิด ได้แก่ มันจาวพร้าว (Dioscorea alata L.) มันมือเสือ (Dioscorea esculenta L.) มันเลือด (Dioscorea pentaphylla) และกลอย (Dioscorea hispida Dennst.) และปัจจัยที่สอง คือ ปริมาณของมันพื้นบ้านที่เป็นส่วนผสมในข้าวเกรียบว่าว โดยการศึกษานี้ใช้มันพื้นบ้านแต่ละชนิดแทนที่ข้าวเหนียวในอัตราส่วนร้อยละ 0, 10 และ 20 ของน้ำหนักข้าวเหนียว จากการศึกษาด้วยกล้องจุลทรรศน์อิเล็กตรอนแบบส่องกราด พบว่า โครงสร้างของเม็ดสตาร์ชของมันจาวพร้าว มันมือเสือ และมันเลือด มีลักษณะเป็นวงรีและผิวเรียบ ในขณะที่ลักษณะโครงสร้างของเม็ดสตาร์ชของกลอยมีลักษณะหลายเหลี่ยม จากการศึกษาด้วยวิธี Differential scanning calorimetry พบว่าการเกิดเจลาติไนเซชันของเม็ดสตาร์ชของแยมพื้นบ้านแต่ละชนิดมีความแตกต่างกัน ดังนั้นชนิดของมันพื้นบ้านและปริมาณมันพื้นบ้านที่ใช้จึงน่าจะมีผลต่อลักษณะทางกายภาพและเคมีของข้าวเกรียบว่าวพร้อมบริโภค ข้าวเกรียบว่าวที่มีปริมาณของมันที่มากขึ้น จะมีค่าสี (L*, a* และ b*) และค่าความแข็งที่เพิ่มขึ้น ในขณะที่มีอัตราการขยายตัวตามแนวรัศมีและอัตราการขยายตัวด้านความหนาลดลง เมื่อพิจารณาที่ชนิดของมัน พบว่า ค่า L* ของข้าวเกรียบว่าวเติมกลอยมีค่าสูงสุด นอกจากนี้ค่า a* และ b* ของข้าวเกรียบว่าวเติมมันเลือดและมันจาวพร้าวสูงกว่ามันมือเสือและกลอย จากการทดสอบทางด้านประสาทสัมผัส ด้วยผู้ทดสอบชิมจำนวน 30 คน ที่ไม่ได้ผ่านการฝึกฝน พบว่า คะแนนความชอบโดยรวมของข้าวเกรียบว่าวที่มีมันพื้นบ้านทั้ง 4 ชนิดเป็นส่วนประกอบมีค่าไม่แตกต่างกัน และไม่แตกต่างจากข้าวเกรียบว่าวดั้งเดิมที่ทำมาจากข้าวเหนียว

ผลของวิธีการผลิตชาดอกบัวหลวงแดงต่อปริมาณฟีนอลิกรวม ปริมาณฟลาโวนอยด์รวม ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์อะซิติลโคลีนเอสเทอเรส

ยลดา ศรีเศรษฐ์ — 2025-03-31

ภาวะความรู้คิดบกพร่องเล็กน้อยในผู้สูงอายุมักสัมพันธ์กับความเสื่อมของระบบประสาทส่วนกลาง ซึ่งมีรายงานว่าเกิดจากการสะสมของอนุมูลอิสระ และการลดลงของอะซิติลโคลีน ด้วยเหตุนี้อาหารและเครื่องดื่มที่สามารถต่อต้านอนุมูลอิสระ และบำรุงสมอง เช่น ชาสมุนไพร จึงได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของวิธีการผลิตชาดอกบัวหลวงแดงต่อปริมาณฟีนอลิกรวม ปริมาณฟลาโวนอยด์รวม ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์อะซิติลโคลีนเอสเทอเรส ผลิตภัณฑ์ชาที่ใช้ในการศึกษานี้ได้จากวิธีการผลิต 3 วิธี ได้แก่ ชาที่ไม่ผ่านกระบวนการหมัก (ชา NF) ชากึ่งหมัก (ชา SF) และชาที่หมักอย่างสมบูรณ์ (ชา CF) จากการศึกษาพบว่าชา CF มีปริมาณฟีนอลิกรวมสูงที่สุด เท่ากับ 8.77 ± 0.21 มิลลิกรัมสมมูลของกรดแกลลิกต่อกรัมของชาอบแห้ง ชา SF มีปริมาณฟลาโวนอยด์รวมสูงที่สุด เท่ากับ 3.38 ± 0.12 มิลลิกรัมสมมูลของเคอร์ซิตินต่อกรัมของชาอบแห้ง การศึกษาฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ABTS^•+ และ DPPH^• แสดงให้เห็นว่าชา CF มีค่า half-maximal inhibitory concentration (IC₅₀) ดีที่สุด เท่ากับ 1.89 ± 0.02 และ 0.15 ± 0.01 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร ตามลำดับ และจากการศึกษาฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์อะซิติลโคลีนเอสเทอเรส พบว่าชา CF มีค่า IC₅₀ ดีที่สุด เท่ากับ 2.62 ± 0.73 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร จากที่กล่าวมาข้างต้น จะเห็นได้ว่าผลิตภัณฑ์ชาดอกบัวหลวงแดง โดยเฉพาะชาที่หมักอย่างสมบูรณ์มีฤทธิ์ทางชีวภาพ เช่น ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ และฤทธิ์ยับยั้งเอนไซม์อะซิติลโคลีนเอสเทอเรส ผลิตภัณฑ์ชาดังกล่าวจึงมีศักยภาพที่จะนำไปต่อยอดในเชิงพาณิชย์ได้ในอนาคต

การพัฒนาวิธีการย้อมสีเส้นกกด้วยน้ำย้อมจากผลมะม่วงหาวมะนาวโห่

ลลิดา ฉายาวัฒน์ — 2025-03-31

การย้อมสีเส้นกกด้วยสีย้อมจากธรรมชาติมีความปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อม ผลสุกของมะม่วงหาวมะนาวโห่ (Carissa caranda L.) สามารถใช้เป็นสีย้อมจากธรรมชาติได้ เนื่องจากมีแอนโทไซยานินสูง และให้สีแตกต่างกันตามค่าความเป็นกรดด่าง งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาวิธีการย้อมสีเส้นกกด้วยน้ำย้อมจากผลมะม่วงหาวมะนาวโห่ โดยวางแผนการทดลองแบบสุ่มสมบูรณ์ จำนวน 3 ซ้ำต่อชุดการทดลอง ในการศึกษานี้ใช้น้ำย้อมจากผลมะม่วงหาวมะนาวโห่ 3 แบบ คือ แบบที่ 1: น้ำย้อมที่ไม่มีการปรับค่าความเป็นกรดด่าง แบบที่ 2: น้ำย้อมที่มีการปรับค่าความเป็นกรดด่างด้วยสารละลายกรดไฮโดรคลอริก และ แบบที่ 3: น้ำย้อมที่มีการปรับค่าความเป็นกรดด่างด้วยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ ซึ่งมีค่าความเป็นกรดเป็นด่าง เท่ากับ 3.39, 2.61 และ 4.10 ตามลำดับ และมีสีแดงส้ม สีแดง และสีแดงม่วง ตามลำดับ ในการศึกษานี้มีชุดการทดลองทั้งหมด 10 ชุด คือ เส้นกกที่ไม่ผ่านการย้อมสี (ชุดควบคุม) เส้นกกที่ย้อมโดยไม่ใช้สารช่วยติดสี และย้อมด้วยน้ำย้อมแบบที่ 1 (CM-n) น้ำย้อมแบบที่ 2 (CM-a) และน้ำย้อมแบบที่ 3 (CM-b) เส้นกกที่ย้อมโดยใช้สารส้มเป็นสารช่วยติดสี และย้อมด้วยน้ำย้อมแบบที่ 1 (M-n-nT) น้ำย้อมแบบที่ 2 (M-a-nT) และน้ำย้อมแบบที่ 3 (M-b-nT) และเส้นกกที่ย้อมโดยใช้ทั้งสารส้มและแทนนินเป็นสารช่วยติดสี และย้อมด้วยน้ำย้อมแบบที่ 1 (M-n) น้ำย้อมแบบที่ 2 (M-a) และน้ำย้อมแบบที่ 3 (M-b) จากการศึกษาพบว่าเส้นกกที่ผ่านการย้อมสีทั้ง 9 ชุดการทดลองมีสีน้ำตาลแดงหลายเฉด มีค่า a^* และ L^* อยู่ในช่วง 22.20-32.80 และ 27.95-30.30 ตามลำดับ โดยชุดการทดลอง M-a มีสีน้ำตาลแดงเข้มที่สุด มีค่า a^* และ L^* เท่ากับ 24.10 และ 25.77 ตามลำดับ หลังจากการเก็บรักษาเส้นกกที่ผ่านการย้อมเป็นเวลา 60 วัน ที่อุณหภูมิห้อง พบว่าไม่มีการเปลี่ยนแปลงค่า a^* และ L^* อย่างมีนัยสำคัญสำหรับชุดการทดลอง M-a และ M-n นอกจากนี้ชุดการทดลอง M-a ยังได้รับคะแนนความพึงพอใจเฉลี่ยมากที่สุดด้วยคะแนน 4.33 จากอาสาสมัครจำนวน 40 คน การศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าการย้อมสีเส้นกกด้วยน้ำย้อมจากผลมะม่วงหาวมะนาวโห่ที่มีการปรับค่าความเป็นกรดด่างด้วยสารละลายกรดไฮโดรคลอริกร่วมกับการใช้สารส้มและแทนนินเป็นสารช่วยติดสีสามารถเป็นทางเลือกใหม่ในการย้อมเส้นกกด้วยสีย้อมจากธรรมชาติ

การศึกษาความหลากชนิดของพืชที่มิใช่ข้าวในนาข้าวอินทรีย์: กรณีศึกษาในจังหวัดนครปฐม

พรหมณ์สุรียภัสสร์ ศุกระศร — 2025-03-31

นาข้าวเป็นระบบนิเวศเชิงเกษตรกรรมที่อยู่คู่กับวิถีชีวิตไทยมาช้านาน วัฒนธรรมและการดำเนินชีวิตของผู้คนในแต่ละพื้นที่มีผลทำให้วิธีการปลูกข้าวมีความแตกต่างกัน เช่น การทำนาข้าวแบบดั้งเดิมที่ใช้สารเคมีสังเคราะห์ หรือการทำนาข้าวโดยใช้ชีววิธีตามแนวทางเกษตรอินทรีย์ที่มักได้รับการเชื่อถือว่าเป็นแนวทางที่ส่งเสริมความหลากหลายทางชีวภาพและสุขภาพของมนุษย์อย่างยั่งยืน อย่างไรก็ตามการศึกษาความหลากชนิดของพืชที่มิใช่ข้าวในแปลงนาข้าวอินทรีย์ในประเทศไทยยังมีไม่มาก ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจพืชที่มิใช่ข้าวที่พบในนาข้าวอินทรีย์เนื้อที่ 8 ไร่ ที่ทำนาแบบโยนกล้า ในอำเภอดอนตูม จังหวัดนครปฐม เป็นระยะเวลาสองฤดูกาลการทำนา ตั้งแต่เดือนมกราคม ถึง เดือนธันวาคม พ.ศ. 2558 โดยทำการสำรวจและเก็บตัวอย่างทั้งในแปลงนา และคันนา ทุกสองสัปดาห์ สำหรับการสำรวจในแปลงนา ทำโดยการวางแปลงสุ่มขนาด 0.5 เมตร x 2 เมตร จำนวนทั้งสิ้น 6 แปลง ระยะห่างแต่ละแปลง 100 เมตร ส่วนการสำรวจในคันนา ใช้วิธีการเดินสำรวจและจดบันทึก จากการสำรวจ พบพืชที่มิใช่ข้าวรวมทั้งสิ้น 28 วงศ์ 61 ชนิด โดยฤดูกาลการทำนาแรก (มกราคม-พฤษภาคม) ในบริเวณแปลงนาพบพืช 9 วงศ์ 17 ชนิด และบริเวณคันนาพบ 18 วงศ์ 40 ชนิด ส่วนในฤดูกาลการทำนาที่สอง (สิงหาคม-ธันวาคม) บริเวณแปลงนาพบพืช 10 วงศ์ 16 ชนิด บริเวณคันนาพบ 20 วงศ์ 45 ชนิด พืชชนิดเด่นในแปลงนาคือ Cyperus difformis L. (กกขนาก) ส่วนบริเวณคันนาคือ Urochloa mutica (Forssk.) T.Q.Nguyen (หญ้าขน) ค่าดัชนีความคล้ายคลึงโซเรนเซนระหว่างพืชที่มิใช่ข้าวที่พบในแปลงนากับที่พบในคันนาเท่ากับ 25.35% ค่าดัชนีความคล้ายคลึงโซเรนเซนระหว่างพืชที่มิใช่ข้าวที่พบในแปลงนาในฤดูกาลทำนาแรกกับฤดูกาลทำนาที่สองเท่ากับ 78.79% และค่าดัชนีความคล้ายคลึงโซเรนเซนระหว่างพืชที่มิใช่ข้าวที่พบในคันนาในฤดูกาลทำนาแรกกับฤดูกาลทำนาที่สองเท่ากับ 80% วงศ์ของพืชที่พบจำนวนชนิดมากที่สุดคือวงศ์หญ้า (Poaceae) ซึ่งพบ 11 ชนิด รองลงมาคือวงศ์กก (Cyperaceae) ซึ่งพบ 8 ชนิด ข้อมูลความหลากหลายทางชีวภาพของพืชพรรณในนาข้าวอินทรีย์ที่ได้จากการศึกษานี้จะเป็นประโยชน์ต่อการวางแผนการบริหารจัดการระบบนิเวศในนาข้าวอินทรีย์ในพื้นที่จังหวัดนครปฐมรวมถึงพื้นที่ใกล้เคียงให้มีความยั่งยืน เกิดเป็นดุลยภาพระหว่างผลผลิตทางการเกษตร และการอนุรักษ์ธรรมชาติ

การแพร่กระจายของปรสิตในปลาสังกะวาดหลังเขียวในแม่น้ำโขง เขตอำเภอเมือง จังหวัดนครพนม

วายุ พานศรี — 2025-03-31

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการแพร่กระจายของปรสิตในปลาสังกะวาดหลังเขียวในแม่น้ำโขงเขต อำเภอเมือง จังหวัดนครพนม ในช่วงเดือนธันวาคม 2566 ถึงเดือนกุมภาพันธุ์ 2567 จากการสุ่มตรวจปลาสังกะวาดหลังเขียวจำนวน 60 ตัว พบปรสิตภายนอก ได้แก่ พยาธิปลิงใส (Monogenea) จำนวน 1 ชนิด (Thaparocleidus sp.) และปรสิตภายใน ได้แก่ พยาธิใบไม้ (Digenea) จำนวน 2 ชนิด (Prosorhynchoides sp. I และ Prosorhynchoides sp. II) และพยาธิตัวกลม (Nematode) จำนวน 1 ชนิด (Klossinemella sp.) ปรสิตที่ตรวจพบได้มากที่สุดคือ พยาธิใบไม้ ชนิด Prosorhynchoides sp. II โดยมีค่าความถี่ที่พบเท่ากับ 30.00% (18/60) และมีค่าความหนาแน่นเท่ากับ 3.16 ต่อปลาหนึ่งตัว ส่วนปรสิตที่ตรวจพบได้น้อยที่สุด คือ ปลิงใส Thaparocleidus sp. โดยมีค่าความถี่ที่พบเท่ากับ 8.33 % (5/60) และมีค่าความหนาแน่นเท่ากับ 2.60 ต่อปลาหนึ่งตัว ผลการศึกษานี้สามารถใช้เป็นข้อมูลเบื้องต้นเพื่อเพิ่มความระมัดระวังในการบริโภคปลาที่จับได้จากแม่น้ำโขงในเขตอำเภอเมือง จังหวัดนครพนม

การประเมินค่ากัมมันตภาพจําเพาะและดัชนีอันตรายจากกัมมันตภาพรังสีของสารกัมมันตรังสีธรรมชาติในวัสดุก่อสร้างประเภทดินบริเวณตอนล่างของจังหวัดยะลา

สุวนันท์ แดงวิไล — 2025-03-31

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินค่ากัมมันตภาพจําเพาะและดัชนีอันตรายจากกัมมันตภาพรังสีของสารกัมมันตรังสีธรรมชาติในวัสดุก่อสร้างประเภทดินบริเวณตอนล่างของจังหวัดยะลา โดยเก็บตัวอย่างวัสดุก่อสร้างประเภทดินจาก 41 ตำแหน่งในโรงเรียนที่อยู่ในอำเภอบันนังสตา ธารโต และเบตง ของจังหวัดยะลา การประเมินค่ากัมมันตภาพจําเพาะของสารกัมมันตรังสีธรรมชาติใช้วิธีแกมมาสเปกโตรเมตรี โดยใช้หัววัดเจอร์เมเนียมบริสุทธิ์สูง ดัชนีอันตรายจากกัมมันตภาพรังสีที่ประเมิน ได้แก่ ค่ากัมมันตภาพรังสีสมมูลเรเดียม (Ra_eq) ค่าดัชนีความเสี่ยงจากการได้รับรังสีจากภายนอกร่างกาย (H_ex) อัตราปริมาณรังสีแกมมาดูดกลืนในอากาศ (D) ปริมาณรังสีที่ได้รับจากภายนอกร่างกายประจำปี (E) และค่าความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งตลอดชีวิต (ELCR) จากการศึกษาพบว่าค่าเฉลี่ยกัมมันตภาพจำเพาะของ Ra-226, Th-232 และ K-40 เท่ากับ 261.88±117.42, 307.25±108.48 และ 2388.13±939.32 เบ็กเคอเรลต่อกิโลกรัม ตามลำดับ ซึ่งมีค่าสูงกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศไทยและค่าเฉลี่ยทั่วโลก นอกจากนี้ค่า Ra_eq, H_ex, D, E และ ELCR ที่ได้จากการศึกษานี้มีค่าสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนดโดยคณะกรรมการวิทยาศาสตร์แห่งสหประชาชาติว่าด้วยผลกระทบจากรังสี (UNSCEAR) ผลการศึกษานี้บ่งชี้ได้ว่าประชากรที่อาศัยอยู่ในบริเวณที่ทำการศึกษาเสี่ยงต่อการเป็นมะเร็งจากการได้รับปริมาณสารกัมมันตรังสีธรรมชาติในวัสดุก่อสร้างในระยะยาว