การประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพจากการสัมผัสฝุ่นละอองขนาดเล็กทางการหายใจของพนักงานในโรงงานสีข้าวแห่งหนึ่งในจังหวัดกำแพงเพชร
คำสำคัญ:
การประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพ; ฝุ่นละอองขนาดเล็ก; ปัจจัยที่ส่งผล; พนักงานโรงงานสีข้าวบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: ฝุ่นละอองเป็นปัญหาหลักต่อสุขภาพของพนักงาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 10 ไมครอน ซึ่งสามารถเข้าถึงทางเดินหายใจส่วนปลายได้ การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพจากการสัมผัสฝุ่นละอองขนาดเล็กทางการหายใจ และศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อความเสี่ยงต่อสุขภาพของพนักงานในโรงงานสีข้าวแห่งหนึ่งในจังหวัดกำแพงเพชร
วิธีการศึกษา: เก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 44 ราย ประกอบด้วย 2 ส่วน ได้แก่ 1) การเก็บตัวอย่างฝุ่นละอองขนาดเล็กที่ระดับการหายใจตลอดระยะเวลาการทำงานและวิเคราะห์หาปริมาณฝุ่นด้วยวิธีการชั่งน้ำหนักตามวิธีการมาตรฐาน NIOSH Manual of Analytical Method Number 0600 และ 2) การเก็บรวบรวมข้อมูลส่วนบุคคลและข้อมูลการทำงานโดยใช้แบบสอบถาม จากนั้นนำข้อมูลมาประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพตามแนวทางของ United States Environmental Protection Agency (U.S. EPA) และวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อความเสี่ยงต่อสุขภาพโดยใช้การวิเคราะห์การถดถอยอย่างง่าย (simple regression analysis)
ผลการศึกษา: ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 65.9) การสัมผัสฝุ่นละอองขนาดเล็กทางการหายใจเฉลี่ยตลอดระยะเวลาการทำงานของกลุ่มตัวอย่าง เท่ากับ 0.0788 ± 0.0623 mg/m3 ผลการประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพจากการสัมผัสฝุ่นละอองขนาดเล็กกรณีผลกระทบที่ไม่ใช่การเกิดมะเร็ง พบว่า ค่าเฉลี่ยสัดส่วนความเสี่ยงเท่ากับ 0.56 ± 0.42 ส่วนใหญ่ร้อยละ 90.91 มีสัดส่วนความเสี่ยงอยู่ในระดับต่ำ ขณะที่การสัมผัสฝุ่นขนาดเล็ก (p < 0.001) และประสบการณ์การทำงาน (p = 0.032) ส่งผลต่อค่าสัดส่วนความเสี่ยงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
สรุป: ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าจำเป็นต้องดำเนินการจัดการความเสี่ยงเพื่อลดและควบคุมความเสี่ยงให้อยู่ในระดับที่ยอมรับได้ เช่น ลดการสัมผัสฝุ่นละอองขนาดเล็กโดยเฉพาะกลุ่มพนักงานที่มีประสบการณ์
เอกสารอ้างอิง
1. กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. เอกสารตัวชี้วัดเศรษฐกิจการเกษตรของประเทศไทย ปี 2556. กรุงเทพมหานคร: ม.ป.พ., 2558.
2. สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. ยุทธศาสตร์วิจัยและพัฒนาอุตสาหกรรมข้าว (พ.ศ. 2554-2559) ภายใต้แผนกลยุทธ์การวิจัยและพัฒนา สวทช. ระยะที่ 2 พ.ศ. 2554 – 2559.
ม.ป.ท.: ม.ป.พ., 2555.
3. Pande BN, Traczyk EK, Prazmo Z, Skorska C, Sitkowska J, Dutkiewicz J. Occupational biohazards in agricultural dusts from India. Agric Environ Med 2000; 7: 133–9.
4. วันทนี พันธุ์ประสิทธิ์. สุขศาสตร์อุตสาหกรรม กลยุทธ์ ประเมิน ควบคุมและจัดการ. กรุงเทพฯ: เบสท์กราฟฟิค เพรส, 2557.
5. กระทรวงสาธารณสุข. แผนบูรณาการด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพกระทรวงสาธารณสุข ประจำปี 2558. ม.ป.ท.: ม.ป.พ., 2557.
6. Ghosh T, Gangopadhyay S, Das B. Prevalence of respiratory symptoms and disorders among rice mill workers in India. Environ Health Prev Med. 2014; 19: 226-33.
7. Eshwaramma P, Sudeena, Subhakar K, Chaladevi D. A study of Respiratory disorders in rice mill workers of the Mahaboobnagar and to compare with the control group from same district. Asian Pac J Health Sci 2016; 3:175-80.
8. Musa R, Naing L, Ahmad Z, Kamarul Y. Respiratory health of rice millers in Kelantan, Malaysia. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2000; 31: 575-78.
9. Dewangan NK, Patil RM. Evaluation of Dust Exposure among the Workers in Agricultural Industries in North-East India. Ann Occup Hyg 2015; 59: 1091–105.
10. Occupational Safety and Health Administration. 1988 OSHA PEL Project Documentation. [cited Jan 16, 2018]. Available from: http://www.cdc.gov/niosh/pel88/dusts.html.
11. American Conference of Governmental Industrial Hygienists. Documentation of the Threshold Limit Values (TLVs) and Biological Exposure Indices (BEIs) - Particulates (Insoluble) Not Otherwise Specified (PNOS). 2001 [cited Jan 16, 2018]. Available from: http://www.cdc.gov/niosh/pel88/
DUSTS.html.
12. National Institute for Occupational Safety and Health. NIOSH Manual of Analytical Methods (NMAM), Method 0600 Particulates not otherwise regulated Respirable. 1998, Issue 3. [cited Jan 16, 2018]. Available from: https://www.cdc.gov/niosh/docs/2003-154/pdfs/0600.pdf.
13. U.S. EPA. Human Health Risk Assessment. [cited Feb 18, 2018]. Available from: https://www.epa.
gov/risk/human-health-risk-assessment
14. พรพิมล กองทิพย์. การประเมินการสัมผัสและความเสี่ยงต่อสุขภาพ. กรุงเทพฯ : เบส กราฟฟิค เพรส, 2556.
15. สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค. สรุปรายงานการเฝ้าระวังโรค-โรคปอดจากการประกอบอาชีพ (Pneumoconiosis). 2547 [สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2561]. เข้าถึงจาก http://www.boe.moph.go.th/Annual/
Annual47/part1/50-Pneumoconiosis.pdf
16. กรมอนามัยและกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการเฝ้าระวังพื้นที่เสี่ยงจากมลพิษทางอากาศกรณีฝุ่นละอองขนาดเล็ก. 2558 [สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2561]. เข้าถึงจาก http://www.oic.go.th/
FILEWEB/CABINFOCENTER17/DRAWER002/GENERAL/DATA0000/00000200.PDF
17. U.S. EPA. Risk Assessment Guidance for Superfund Volume I Human Health Evaluation Manual (Part A). 1989[cited 2018 March 2018]. Available from: https://www.epa.gov/sites/production/files/2015-09/documents/rags_a.pdf
18. Lemly AD. Evaluation of the Hazard Quotient Method for Risk Assessment of Selenium. Ecotoxicol Environ Saf. 1996; 35: 156–62.
19. พงศ์เทพ วิวรรธนะเดช. การประเมินความเสี่ยงด้านสุขภาพ. เชียงใหม่ : ภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2547.
20. สมสมัย แพงดวง, กาญจนา นาถพินธุ. ปริมาณฝุ่นละอองที่ผู้ปฏิบัติงานโรงสีข้าวขนาดเล็กในหมู่บ้านได้รับขณะปฏิบัติงาน อำเภอโนนศิลา จังหวัดขอนแก่น. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อม 2552; 11: 3-14.
21. Batsungneon K, Kulworawanichpong T. Effect of Dust Particles in Local Rice Mills on Human Respiratory System. World Acad Sci Eng Technol 2011; 80: 421-6.
22. Feng X, Wang S. Influence of different weather events on concentrations of particulate matter with different sizes in Lanzhou, China. J Environ Sci (China) 2012; 24: 665-74.
23. สุพัตรา มะโร, ศุภิสรา อินธิเดช, กติกา สระมณีอิทร์. การกระจายตัวของฝุ่นข้าวในโรงสีชุมชนและผลกระทบในบริเวณปฏิบัติงานและที่พักอาศัย. การประชุมวิชาการระดับชาติมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ ครั้งที่ 2; 20-21 มิถุนายน 2560 ณ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ นครปฐม.
24. Mohammadyan M, Ranjbar F, Etemadinezhad S, Charati YJ. Risk assessment of rice husk dust among rice mill workers. Fresenius Environ Bull 2017; 26: 892-7.
25. Goudarzi G, Daryanoosh S, Godini H, Hopke P, Sicard P, De Marco A, et al. Health risk assessment of exposure to the Middle-Eastern Dust storms in the Iranian megacity of Kermanshah. Public Health 2017; 148: 109-16.
26. Wang S, Feng X, Zeng X, Ma Y, Shang K. A study on variations of concentrations of particulate matter with different sizes in Lanzhou, China. Atmos. Environ 2009; 43: 2823-8.
27. WHO. Health effects of particulate matter-Policy implications for countries in eastern Europe, Caucasus and central Asia. 2013[cited 2018 March 2018]. Available from: http://www.euro.who.int
/__data/assets/pdf_file/0006/189051/Health-effects-of-particulate-matter-final-Eng.pdf
28. Rana CM, Naskar S, Roy R, Das KD, Das S. Respiratory Morbidity among Rice Mill Workers in an Urban Area of Burdwan District, West Bengal: A Cross-sectional Study. Indian J Occup Environ Med 2018; 22: 5–10.
29. Wiebert P, Plato N, Feychting M, Sjögren B, Gustavsson A, Andersson T, et al. Occupational exposure to respirable silica dust in men and women and risk for acute myocardial infarction. Occup Environ Med. 2017; 74(Suppl 1): A112.1-A112.
30. Liedel NA, Busch KA, Lynch JR. Occupational Exposure Sampling Strategy Manual, DHEW (NIOSH) Publication No. 77 – 173. National Institute for Occupational Safety and Health, Cincinnati, Ohio, USA; 1977.
31. กระทรวงอุตสาหกรรม. มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม มอก. 2536-2555 ข้อกำหนดการประเมินการสัมผัสสารเคมีอันตรายในสิ่งแวดล้อมของสถานที่ทำงาน. 2555 [สืบค้นเมื่อ 6 มิถุนายน 2562]. เข้าถึงจากhttp://www.fio.co.th/web/tisi_fio/fulltext/TIS2536-2555.pdf
2. สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. ยุทธศาสตร์วิจัยและพัฒนาอุตสาหกรรมข้าว (พ.ศ. 2554-2559) ภายใต้แผนกลยุทธ์การวิจัยและพัฒนา สวทช. ระยะที่ 2 พ.ศ. 2554 – 2559.
ม.ป.ท.: ม.ป.พ., 2555.
3. Pande BN, Traczyk EK, Prazmo Z, Skorska C, Sitkowska J, Dutkiewicz J. Occupational biohazards in agricultural dusts from India. Agric Environ Med 2000; 7: 133–9.
4. วันทนี พันธุ์ประสิทธิ์. สุขศาสตร์อุตสาหกรรม กลยุทธ์ ประเมิน ควบคุมและจัดการ. กรุงเทพฯ: เบสท์กราฟฟิค เพรส, 2557.
5. กระทรวงสาธารณสุข. แผนบูรณาการด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพกระทรวงสาธารณสุข ประจำปี 2558. ม.ป.ท.: ม.ป.พ., 2557.
6. Ghosh T, Gangopadhyay S, Das B. Prevalence of respiratory symptoms and disorders among rice mill workers in India. Environ Health Prev Med. 2014; 19: 226-33.
7. Eshwaramma P, Sudeena, Subhakar K, Chaladevi D. A study of Respiratory disorders in rice mill workers of the Mahaboobnagar and to compare with the control group from same district. Asian Pac J Health Sci 2016; 3:175-80.
8. Musa R, Naing L, Ahmad Z, Kamarul Y. Respiratory health of rice millers in Kelantan, Malaysia. Southeast Asian J Trop Med Public Health 2000; 31: 575-78.
9. Dewangan NK, Patil RM. Evaluation of Dust Exposure among the Workers in Agricultural Industries in North-East India. Ann Occup Hyg 2015; 59: 1091–105.
10. Occupational Safety and Health Administration. 1988 OSHA PEL Project Documentation. [cited Jan 16, 2018]. Available from: http://www.cdc.gov/niosh/pel88/dusts.html.
11. American Conference of Governmental Industrial Hygienists. Documentation of the Threshold Limit Values (TLVs) and Biological Exposure Indices (BEIs) - Particulates (Insoluble) Not Otherwise Specified (PNOS). 2001 [cited Jan 16, 2018]. Available from: http://www.cdc.gov/niosh/pel88/
DUSTS.html.
12. National Institute for Occupational Safety and Health. NIOSH Manual of Analytical Methods (NMAM), Method 0600 Particulates not otherwise regulated Respirable. 1998, Issue 3. [cited Jan 16, 2018]. Available from: https://www.cdc.gov/niosh/docs/2003-154/pdfs/0600.pdf.
13. U.S. EPA. Human Health Risk Assessment. [cited Feb 18, 2018]. Available from: https://www.epa.
gov/risk/human-health-risk-assessment
14. พรพิมล กองทิพย์. การประเมินการสัมผัสและความเสี่ยงต่อสุขภาพ. กรุงเทพฯ : เบส กราฟฟิค เพรส, 2556.
15. สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค. สรุปรายงานการเฝ้าระวังโรค-โรคปอดจากการประกอบอาชีพ (Pneumoconiosis). 2547 [สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2561]. เข้าถึงจาก http://www.boe.moph.go.th/Annual/
Annual47/part1/50-Pneumoconiosis.pdf
16. กรมอนามัยและกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการเฝ้าระวังพื้นที่เสี่ยงจากมลพิษทางอากาศกรณีฝุ่นละอองขนาดเล็ก. 2558 [สืบค้นเมื่อ 15 มีนาคม 2561]. เข้าถึงจาก http://www.oic.go.th/
FILEWEB/CABINFOCENTER17/DRAWER002/GENERAL/DATA0000/00000200.PDF
17. U.S. EPA. Risk Assessment Guidance for Superfund Volume I Human Health Evaluation Manual (Part A). 1989[cited 2018 March 2018]. Available from: https://www.epa.gov/sites/production/files/2015-09/documents/rags_a.pdf
18. Lemly AD. Evaluation of the Hazard Quotient Method for Risk Assessment of Selenium. Ecotoxicol Environ Saf. 1996; 35: 156–62.
19. พงศ์เทพ วิวรรธนะเดช. การประเมินความเสี่ยงด้านสุขภาพ. เชียงใหม่ : ภาควิชาเวชศาสตร์ชุมชน คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 2547.
20. สมสมัย แพงดวง, กาญจนา นาถพินธุ. ปริมาณฝุ่นละอองที่ผู้ปฏิบัติงานโรงสีข้าวขนาดเล็กในหมู่บ้านได้รับขณะปฏิบัติงาน อำเภอโนนศิลา จังหวัดขอนแก่น. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อม 2552; 11: 3-14.
21. Batsungneon K, Kulworawanichpong T. Effect of Dust Particles in Local Rice Mills on Human Respiratory System. World Acad Sci Eng Technol 2011; 80: 421-6.
22. Feng X, Wang S. Influence of different weather events on concentrations of particulate matter with different sizes in Lanzhou, China. J Environ Sci (China) 2012; 24: 665-74.
23. สุพัตรา มะโร, ศุภิสรา อินธิเดช, กติกา สระมณีอิทร์. การกระจายตัวของฝุ่นข้าวในโรงสีชุมชนและผลกระทบในบริเวณปฏิบัติงานและที่พักอาศัย. การประชุมวิชาการระดับชาติมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ ครั้งที่ 2; 20-21 มิถุนายน 2560 ณ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ นครปฐม.
24. Mohammadyan M, Ranjbar F, Etemadinezhad S, Charati YJ. Risk assessment of rice husk dust among rice mill workers. Fresenius Environ Bull 2017; 26: 892-7.
25. Goudarzi G, Daryanoosh S, Godini H, Hopke P, Sicard P, De Marco A, et al. Health risk assessment of exposure to the Middle-Eastern Dust storms in the Iranian megacity of Kermanshah. Public Health 2017; 148: 109-16.
26. Wang S, Feng X, Zeng X, Ma Y, Shang K. A study on variations of concentrations of particulate matter with different sizes in Lanzhou, China. Atmos. Environ 2009; 43: 2823-8.
27. WHO. Health effects of particulate matter-Policy implications for countries in eastern Europe, Caucasus and central Asia. 2013[cited 2018 March 2018]. Available from: http://www.euro.who.int
/__data/assets/pdf_file/0006/189051/Health-effects-of-particulate-matter-final-Eng.pdf
28. Rana CM, Naskar S, Roy R, Das KD, Das S. Respiratory Morbidity among Rice Mill Workers in an Urban Area of Burdwan District, West Bengal: A Cross-sectional Study. Indian J Occup Environ Med 2018; 22: 5–10.
29. Wiebert P, Plato N, Feychting M, Sjögren B, Gustavsson A, Andersson T, et al. Occupational exposure to respirable silica dust in men and women and risk for acute myocardial infarction. Occup Environ Med. 2017; 74(Suppl 1): A112.1-A112.
30. Liedel NA, Busch KA, Lynch JR. Occupational Exposure Sampling Strategy Manual, DHEW (NIOSH) Publication No. 77 – 173. National Institute for Occupational Safety and Health, Cincinnati, Ohio, USA; 1977.
31. กระทรวงอุตสาหกรรม. มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม มอก. 2536-2555 ข้อกำหนดการประเมินการสัมผัสสารเคมีอันตรายในสิ่งแวดล้อมของสถานที่ทำงาน. 2555 [สืบค้นเมื่อ 6 มิถุนายน 2562]. เข้าถึงจากhttp://www.fio.co.th/web/tisi_fio/fulltext/TIS2536-2555.pdf
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
2019-09-23
รูปแบบการอ้างอิง
1.
Tantipanjaporn T, Srisakultiew N, Sukhantho1 B. การประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพจากการสัมผัสฝุ่นละอองขนาดเล็กทางการหายใจของพนักงานในโรงงานสีข้าวแห่งหนึ่งในจังหวัดกำแพงเพชร. SRIMEDJ [อินเทอร์เน็ต]. 23 กันยายน 2019 [อ้างถึง 23 ธันวาคม 2025];34(5):482-9. available at: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/SRIMEDJ/article/view/217542
ฉบับ
ประเภทบทความ
Original Articles
