เทคนิค Multiplex PCR เพื่อระบุชนิดการกลายพันธ์ของจีน BCR/ABL ในผู้ป่วยโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิด Chronic Myeloid Leukemia ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประเทศไทย
คำสำคัญ:
ชนิดการกลายพันธุ์ของจีน BCR-ABL; มัลติเพลทพีซีอาร์; โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิดมัยลิลอยด์บทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: ฟิลาเดลเฟียโครโมโซมเป็นโครโมโซมที่มีต้นกำเนิดมาจากการแลกเปลี่ยนซึ่งกันและกันระหว่างแขนยาวของโครโมโซม 9 และโครโมโซม 22 t(9;22)(q34;q11) พบได้ร้อยละ 90 ถึงร้อยละ 95 ในผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิดมัยอิลอยด์ (CML) การแลกเปลี่ยนโครโมโซมดังกล่าวทำให้เกิดการสร้างจีนกลายพันธุ์ BCR-ABL โดยพบได้บ่อย ๆ มี 2 ชนิดประกอบด้วยชนิด b3a2 และ b2a2 ซึ่งอยู่บนโปรตีนขนาด 210 กิโลดาตัน (210 KDa) ชนิดอื่น เช่น e1a2 อยู่บนโปรตีนขนาด 190 กิโลดาตัน (190 KDa) และที่พบได้น้อยคือชนิด e19a2 อยู่บนโปรตีนขนาด 230 กิโลดาตัน (230 KDa) ชนิดของจีนกลายพันธุ์ของจีน BCR-ABL มีรายงานการค้นพบที่แตกต่างกันไปในแต่ละพื้นที่ แต่ยังไม่มีการรายงานความความถี่ของชนิดการกลายพันธ์ของจีน BCR-ABL ในผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิดมัยอิลอยด์ ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประเทศไทย การศึกษาครั้งนี้มีจุดประสงค์เพื่อรายงานชนิดของจีนกลายพันธุ์ BCR-ABL ในภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยใช้เทคนิคมัลติเพลกพีซีอาร์
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาย้อนหลังศึกษาในในผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิดมัยอิลอยด์ผู้ใหญ่ในโรงพยาบาลศรีนครินทร์และโรงพยาบาลศูนย์ขอนแก่น ซึ่งเป็นโรงพยาบาลระดับตติยภูมิในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประเทศไทย โดยเก็บข้อมูลจากทะเบียนผู้ป่วยเป็นระยะเวลา 3 ปี (มกราคม 2560 ถึงมกราคม 2563) เลือดหรือไขกระดูกของผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิดมัยอิลอยด์ผู้ใหญ่ถูกเก็บมาตรวจวิเคราะห์โดยใช้เทคนิคมัลติเพลกพีซีอาร์จากผู้ป่วยจำนวน 177 คน มีจุดประสงค์เพื่อจะระบุชนิดของจีนกลายพันธุ์ BCR-ABL ในกลุ่มผู้ป่วยมะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิดมัยอิลอยด์ ในภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือประเทศไทย โดยใช้เทคนิคมัลติเพลกพีซีอาร์
ผลการศึกษา: ผู้ป่วยทั้งหมดให้ผลบวกชนิดใดชนิดหนึ่งต่อจีนกลายพันธุ์ BCR-ABL ผู้ป่วยส่วนใหญ่ร้อยละ 93.79 ตรวจพบว่าเป็นกลุ่ม Major โดยระบุว่าเป็นชนิด b3a2 และ b2a2 ร้อยละ 58.19 และ 35.59 ตามลำดับ ตรวจพบว่ามีจีนซ้อนกันระหว่างชนิด b3a2(p210) และ e1a2(p230) ร้อยละ 0.56 สำหรับชนิด e1a2 ซึ่งอยู่บนโปรตีนขนาด 190 นั้นถูกค้นพบ ร้อยละ 4.52 และชนิด e19a2 ซึ่งอยู่บนโปรตีนขนาด 230 นั้นพบจำนวนร้อยละ 1.14 และไม่พบการการซ้อนกันระหว่างโปรตีน 210 กับโปรตีน 190
สรุป: เทคนิคมัลติเพลกพีซีอาร์มีประโยชน์และประหยัดเวลาในการตรวจเพื่อระบุชนิดจีนกลายพันธุ์ BCR-ABL ซึ่งจะสามารถช่วยในการพยากรณ์โรคและการรักษาโรคมะเร็งเม็ดเลือดขาวเรื้อรังชนิดมัยอิลอยด์
References
2. Léglise MCH, Pluchon-Rivière E, Geneviève Le Calvez JF, Berthou CH, Autrand C, Luc Sensebè DB, et al. Molecular diagnosis and follow-up in myeloproliferative syndromes and acute leukemias: Correlation between expression of fusion transcripts and disease progression in chronic myeloid leukemia. Leuk Lymphoma 1996; 21: 187-199.
3. Crist W, Carrol A, Shuster J, Jackson J, Head D, Borowitz M, et al. Philadelphia chromosome-positive childhood acute lymphoblastic leukemia: Clinical and cytogenetic characteristics and treatment outcome: A Pediatric Oncology Group (POG) study. Blood 1990; 76: 489-494.
4. Melo JV. The diversity of BCR-ABL fusion proteins and their relationship to leukemia phenotype. Blood 1996; 88: 2375-2384.
5. Shtivelman E, Lifshitz B, Gale RP, Canaani E. Fused transcript of abl and bcr genes in chronic myelogenous leukaemia. Nature 1985; 315:550-554.
6. Ben-Neriah Y, Daley GQ, Mes-Masson AM, Witte ON Baltimore D. The chronic myelogenous leukemiaspecific p210 protein is the product of the bcrabl hybrid gene. Science 1986; 233:212-214.
7. Okamoto K, Karasawa M, Sakai H, Ogura H, Morita K, Naruse T. A novel acute lymphoid leukemia type BCRABL transcript in chronic myelogenous leukaemia. Br J Haematol 1997; 96:611-613.
8. Lichty BD, Keating A, Callum J, Yee K, Croxford R, Corpus G, et al. Expression of p210 and p190 BCR-ABL due to alternative splicing in chronic myelogenous leukaemia. Br J Haematol 1998; 103:711-415.
9. Saglio G, Pane F, Gottardi E, Frigeri MR. Consistent amounts of acute leukemia-associated P190 BCR/ABL transcripts are expressed by chronic myelogenous leukemia patients at diagnosis. Blood 1996; 87:1075-1080.
10. Pane F, Frigeri F, Sindona M, Luciano L, Ferrara F, Cimino R, et al. Neutrophilic chronic myeloid leukemia: A distinct disease with a specific molecular marker (BCR-ABL with C3/A2 junction). Blood 1996; 88:2410-2414.
11. MittreH, Leymaire P, Macro M, Leporrier M. A new case of chronic myeloid leukemia with c3-a2 BCR-ABL junction. Is it really a distinct disease. Blood 1997; 89:4239-4241.
12. Haskovec C, Pozetto C, Polak J, Maritano D, Serra A, Klamova H, et al. P230 BCR-ABL protein may be associated with an acute leukemia phenotype. Br J Haematol 1998; 103:1104-1108.
13. Lee JJ, Kim HJ, Kim YJ, Lee S, Hwang JY, Kim YL, et al. Imatinib induces a cytogenetic response in blast crisis or interferon failure chronic myeloid leukemia patients with e19a2 BCR-ABL transcripts. Leukemia 2004; 18:1539-1540.
14. T. R. Randolph. Myeloproliferative neoplasms. In: E. M. Keohane, L. J. Smith, J.M. Walenga, editors. Clinical Principles and Applications. 5th ed. Saunders: Rodak’s Hematology; 2016: 561–590.
15. Goh HG, Hwang JY, Kim SH, Lee YH, Kim YL, Kim DW. Comprehensive analysis of BCR-ABL transcript types in Korean CML patients using a newly developed multiplex RT-PCR. Transl Res 2006; 148: 249-256.
16. Mondal BC, Bandyopadhyay A, Majumdar S, Mukhopadhyay A, Chandra S, Chaudhuri U, et al. Molecular profiling of chronic myeloid leukemia in eastern India. Am J Hematol 2006; 81: 845-849.
17. Balatzenko G, Vundinti BR, Margarita G. Correlation between the type of bcr-abl transcripts and blood cell counts in chronic myeloid leukemia – a possible influence of mdr1 gene expression. HR [Internet]. 23Mar.2011 [cited 20Feb.2020]; 3(1): e3. Available from: https://www.pagepress.org/journals/index.php/hr/article/view/hr.2011.e3
18. Kawasaki ES, Clark SS, Coyne MY, Smith SD, Champlin R, Witte ON, Mc Cormick FP. Diagnosis of chronic myeloid and acute lymphocytic leukemia by detection of leukemia-specific mRNA sequences amplified in vitro. Proc Natl Acad Sci USA 1988; 85: 5698-5702.
19. Goh HG, Lin M, Fukushima T, Saglio G, Kim D, Choi SY, et al. Sensitive quantitation of minimal residual disease in chronic myeloid leukemia using nanofluidic digital polymerase chain reaction assay. Leuk Lymphoma 2011; 52: 896-904.
20. Marjan Yaghmaie, Seyed H. Ghaffari, Ardashir Ghavamzadeh, Kamran Alimoghaddam, Mohammad Jahani, Seyed-Asadollah Mousavi, et al., Frequency of BCR-ABL fusion transcripts in Iranian patients with chronic myeloid leukemia. Arch Iran Med. 2008; 11: 247–251.
21. Goh HG, Hwang JY, Kim SH, Lee YH, Kim YL, Kim DW. Comprehensive analysis of BCR-ABL transcript types in Korean CML patients using a newly developed multiplex RT-PCR. Transl Res 2006; 148: 249-256.
22. Mondal BC, Bandyopadhyay A, Majumdar S, Mukhopadhyay A, Chandra S, Chaudhuri U, et al. Molecular profiling of chronic myeloid leukemia in eastern India. Am J Hematol 2006; 81: 845-849.
23. RM Arana‐Trejo E, Ruíz Sánchez G, Ignacio‐Ibarra E, Báez De La Fuente O, Garces E, GÓMEZ Morales, et al. BCR/ABL p210, p190 and p230 fusion genes in 250 Mexican patients with chronic myeloid leukaemia (CML). Clin Lab Haematol 2002; 24(3): 145-150. doi: 10.1046/j.1365-2257.2002.00413.x.
