ปัจจัยที่สัมพันธ์กับความสำเร็จในการป้องกันการคลอดทารกก่อนกำหนด ในสตรีตั้งครรภ์เดี่ยวที่มีประวัติคลอดทารกก่อนกำหนด หรือปากมดลูกไม่แข็งแรง

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: ต้องการศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับความสำเร็จในการป้องกันการคลอดทารกก่อนกำหนด ในสตรีตั้งครรภ์เดี่ยวที่มีประวัติคลอดทารกก่อนกำหนด หรือปากมดลูกไม่แข็งแรง

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษา prognostic research, retrospective cohort design ในสตรีตั้งครรภ์เดี่ยวที่มีประวัติคลอดทารกก่อนกำหนด หรือปากมดลูกไม่แข็งแรง ฝากครรภ์ที่โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา และคลอดในช่วงเดือนตุลาคม 2560 ถึงกันยายน 2563 ได้ 17-alpha-hydroxy-progesterone caproate; (17-OHPC) 250 มิลลิกรัม ฉีดเข้ากล้ามเนื้อทุกสัปดาห์ ตั้งแต่อายุครรภ์ 16 – 36 สัปดาห์ และตรวจวัดความยาวปากมดลูกทุก 2 สัปดาห์ ตั้งแต่อายุครรภ์ 16 – 24 สัปดาห์ เมื่อพบปากมดลูกสั้น (น้อยกว่า 25 มิลลิเมตร) ให้ทำการเย็บปากมดลูกทันที และในกลุ่มปากมดลูกไม่แข็งแรง ให้ทำการเย็บปากมดลูกในช่วงอายุครรภ์ 12 – 14 สัปดาห์ โดยไม่ต้องรอวัดความยาวปากมดลูก ร่วมกับให้ 17-OHPC ทุกสัปดาห์ตั้งแต่อายุครรภ์ 16 – 36 สัปดาห์ เพื่อป้องกันการคลอดก่อนกำหนด โดยเก็บข้อมูลอายุ ดัชนีมวลกาย การให้โปรเจสโตเจน การวัดความยาวปากมดลูก การเย็บปากมดลูก และอายุครรภ์ที่คลอด ซึ่งจะคัดออกจากการศึกษาเมื่อตรวจพบทารกมีความผิดปกติรุนแรง ไม่สามารถติดตามผลการคลอดได้ ทารกตายคลอด หรือมีความจำเป็นต้องให้คลอดก่อนกำหนดเนื่องจากภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ

ผลการศึกษา: สตรีตั้งครรภ์ 120 ราย ถูกคัดออก 6 ราย เนื่องจากจำเป็นต้องให้คลอดก่อนกำหนด เหลือเข้าสู่การศึกษา 114 ราย ซึ่งคลอดครบกำหนด 78 ราย (ร้อยละ 78.4) ไม่มีความแตกต่างของอายุ ดัชนีมวลกาย ความยาวปากมดลูก และการได้รับโปรเจสโตเจนในกลุ่มที่คลอดครบกำหนดหรือคลอดก่อนกำหนด โดยมีสตรีตั้งครรภ์ที่ได้เย็บปากมดลูกทั้งหมด 18 ราย คลอดครบกำหนด 12 ราย (ร้อยละ 66.7) ได้เย็บปากมดลูกที่อายุครรภ์เฉลี่ย 17.4 ± 4.1 สัปดาห์ โดยกลุ่ม incompetent cervix ได้เย็บปากมดลูกที่อายุครรภ์เฉลี่ย 15.2 ± 3.2 สัปดาห์ และกลุ่ม short cervix ได้เย็บปากมดลูกที่อายุครรภ์เฉลี่ย 20.5 ± 3.1 สัปดาห์ ซึ่งในกลุ่มที่คลอดครบกำหนดได้รับการเย็บปากมดลูกที่เร็วกว่าในกลุ่มที่คลอดก่อนกำหนดทั้้งหมดอย่างมีนัยสำคัญ

สรุป: ไม่พบความแตกต่างของอายุ ดัชนีมวลกาย และประวัติการตั้งครรภ์ครั้งก่อน ในสตรีตั้งครรภ์ที่คลอดครบกำหนดหรือคลอดก่อนกำหนด แต่พบแนวโน้มที่อาจทำให้การคลอดก่อนกำหนดเพิ่มขึ้น ได้แก่ การตรวจวัดได้ปากมดลูกสั้นตั้งแต่ครั้งแรก การเย็บปากมดลูกช้า หรือมีประวัติการคลอดก่อนกำหนดตั้งแต่ 2 ครั้งขึ้นไป และการเย็บปากมดลูกในอายุครรภ์ก่อน 16 สัปดาห์ โดยไม่ต้องรอวัดความยาวปากมดลูก อาจเพิ่มความสำเร็จในการป้องกันการคลอดทารกก่อนกำหนด