ต้นทุน-ผลลัพธ์ของการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: อุบัติการณ์ของโรคมะเร็งปากมดลูกมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น สามารถพบได้บ่อยในสตรีทุกวัย ทว่าในปัจจุบันมีเพียงการศึกษาความคุ้มค่าการคัดกรองมะเร็งปากมดลูก แต่ยังไม่มีการศึกษาต้นทุน-ผลลัพธ์ของการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในเชิงพื้นที่ การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาต้นทุน-ผลลัพธ์ของการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกที่โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา เน้นการวิเคราะห์ต้นทุน-ผลลัพธ์ในมุมมองของผู้ให้บริการ ชนิด partially economic evaluation เก็บข้อมูลจากเวชระเบียนในระบบ HosXp ของกลุ่มตัวอย่างที่ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกที่โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ปีงบประมาณ 2562 – 2564 สถิติที่ใช้ในการศึกษา คือ สถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์ความไวของตัวแปรทางเดียว

ผลการศึกษา: มีผู้เข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก จำนวน 3,078 ราย มีอายุเฉลี่ย 41±14.68 ปี ส่วนใหญ่มีสถานภาพสมรส จำนวน 1,902 ราย (ร้อยละ 61.80) สิทธิการรักษาเป็นสิทธิหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า (UC) จำนวน 2,978 ราย (ร้อยละ 96.75) และเข้าร่วมการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกอย่างสมัครใจจำนวน 1,711 ราย (ร้อยละ 55.59) นอกจากนี้ การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกยังพบความผิดปกติของเซลล์ จำนวน 92 ราย (ร้อยละ 2.81) แบ่งเป็นจากวิธี conventional pap smear จำนวน 86 ราย และจากวิธี HPV DNA test จำนวน 6 ราย โดยมีการตรวจพบผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกระยะที่ 1 จำนวน 8 ราย และระยะที่ 2 จำนวน 1 ราย ทั้งนี้ ต้นทุนทั้งหมดของการเข้ารับการบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในระยะเวลา 3 ปี มีค่าเท่ากับ 1,094,960 บาท (เฉลี่ย 355.73 บาท/คน/ครั้ง) และต้นทุนเฉลี่ยของการคัดกรองต่อการพบมะเร็งปากมดลูก จำนวน 1 ราย เท่ากับ 121,663 บาท

สรุป: การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกยังมีความสำคัญอย่างมาก ถ้าหากมีการส่งเสริมการคัดกรองเพื่อค้นหาผู้ป่วยรายใหม่ในระดับพื้นที่ ย่อมสามารถลดต้นทุนในการรักษาผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกในอนาคตได้