ผลลัพธ์การดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองรุนแรงแบบประคับประคองในโรงพยาบาลระดับตติยภูมิขั้นสูง
คำสำคัญ:
โรคหลอดเลือดสมอง, การดูแลแบบประคับประคอง, ผลลัพธ์การดูแลบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: โรคหลอดเลือดสมองเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับสองของโลก จากฐานข้อมูลของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ในปี พ.ศ. 2564 พบอัตราการเสียชีวิตของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองระหว่างเข้ารับการรักษาอยู่ที่ ร้อยละ 10.58 และอัตราการเสียชีวิตภายหลังจำหน่ายจากโรงพยาบาล 30 วัน ร้อยละ 16.63 ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่มีอาการรุนแรง การพยากรณ์โรคไม่ดี ผู้ป่วยบางรายต้องอยู่ในสภาวะพึ่งพิงเครื่องช่วยหายใจ และมีความพิการอย่างถาวร จำเป็นต้องได้รับการดูแลแบบประคับประคองเพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ดังนั้น ผู้วิจัยจึงต้องการศึกษาผลลัพธ์ของโปรแกรมการดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองรุนแรงแบบประคับประคองในโรงพยาบาลระดับตติยภูมิขั้นสูงซึ่งเป็นศูนย์รับส่งต่อผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง
วิธีการศึกษา: การศึกษานี้เป็นการศึกษาแบบย้อนหลังจากเวชระเบียน และระบบสารสนเทศของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองรุนแรงแบบประคับประคอง ที่รับบริการจากศูนย์การุณรักษ์ โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ระหว่างวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2561 - 31 ธันวาคม พ.ศ. 2563 (3 ปี) โดยใช้กรอบแนวคิดการพัฒนาคุณภาพของ Donabedian ทำการศึกษาใน 5 ประเด็นคือ 1) การวางแผนดูแลล่วงหน้า 2) การตัดสินใจในการดูแล 3) ลักษณะการเสียชีวิต 4) ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดขึ้นหลังจำหน่ายกลับบ้าน และ 5) การกลับมารักษาซ้ำในโรงพยาบาล วิเคราะห์ข้อมูลเชิงพรรณนาโดยใช้โปรแกรม SPSS version 28.0.1.0 และรายงานข้อมูลด้วยค่าความถี่ และร้อยละ
ผลการศึกษา: ผลลัพธ์การดูแลผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองรุนแรงแบบประคับประคอง จำนวน 57 ราย พบว่า ผู้ป่วยทุกรายการวางแผนดูแลล่วงหน้า (advance care plan) (ร้อยละ 100) จากผลการตัดสินใจร่วมกันระหว่างทีมสุขภาพและครอบครัวในการดูแลแบบประคับประคอง โดยจำนวนผู้ป่วย 3 ใน 4 ได้รับการรักษาพยุงชีพด้วยการใส่ท่อช่วยหายใจและเครื่องช่วยหายใจ (ร้อยละ 77.19) และไม่ได้รับการรักษาพยุงชีพฯ ร้อยละ 22.81 หลังปรึกษาทีมดูแลประคับประคองรวมดูแลกลุ่มที่ไม่ได้รับการรักษาพยุงชีพฯ ครอบครัวตัดสินใจ ขอดูแลประคับประคองตามอาการทุกราย ส่วนกลุ่มที่ได้รับการรักษาพยุงชีพฯ ตัดสินใจถอดถอนฯ ร้อยละ 65.91 (ที่บ้าน 16 ราย และในโรงพยาบาล 13 ราย) คงการรักษาเท่าเดิม (ร้อยละ 31.82) และเลือกรับการรักษาพยุงชีพเต็มที่ (ร้อยละ 2.27) ผู้ป่วยส่วนใหญ่เสียชีวิตหลังการถอดถอนฯ (ร้อยละ 93.10) ระยะเวลาเสียชีวิตหลังการถอดถอนฯ ภายใน 1 วัน (ร้อยละ 77.78) และพบว่าทุกรายเสียชีวิตอย่างสงบ ในกรณีผู้ป่วยที่ครอบครัวขอพากลับไปเสียชีวิตที่บ้าน 34 ราย ร้อยละ 59.65 พบว่า เกิดภาวะแทรกซ้อนหลังจำหน่ายกลับบ้าน ร้อยละ 20.59 และกลับมารักษาซ้ำในโรงพยาบาล ร้อยละ 8.82
สรุป: ผลลัพธ์ของผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองรุนแรงแบบประคับประคอง อยู่ในระดับที่น่าพอใจ อย่างไรก็ตาม อัตราของภาวะแทรกซ้อนและการกลับเข้ามารักษาซ้ำในโรงพยาบาล จำเป็นต้องได้รับการพัฒนา ซึ่งงานวิจัยนี้เป็นพื้นฐานสำหรับการพัฒนาโครงการประคับประคองในโรคหลอดเลือดสมองรุนแรงต่อไป โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในกลุ่มที่ได้รับการรักษาพยุงชีพฯ และตัดสินใจถอดถอนฯ เพื่อให้ผู้ป่วยเสียชีวิตที่บ้านอย่างสงบและตามความต้องการของผู้ป่วยและครอบครัว
เอกสารอ้างอิง
World-stroke.org. World Stroke Organization Annual Report 2021 [Internet]. 2022 May [cited Mar 12, 2023]. Available from: https://www.world-stroke.org/about-wso/annual-reports
Department of disease control Division of non communicable diseases. Number and death rate of non-communicable diseases 2016 -2018 [Internet]. 2019 [cited Mar 12, 2023]. Available from: https://shorturl.at/kFSZ3
Adams HP Jr, Davis PH, Leira EC, Chang KC, Bendixen BH, Clarke WR, et al. Baseline NIH stroke scale score strongly predicts outcome after stroke: a report of the trial of org 10172 in acute stroke treatment (TOAST). Neurology 1999;53(1):126–31.
Hemphill 3rd JC, Bonovich DC, Besmertis L, Manley GT, Johnston SC. The ICH score: a simple, reliable grading scale for intracerebral hemorrhage. Stroke 2001 ;32(4):891-7. doi: 10.1161/01.str.32.4.891.
Kendall M, Cowey E, Mead G, Barber M, McAlpine C, Stott DJ, et al. Outcomes, experiences and palliative care in major stroke: a multicentre, mixed-method, longitudinal study. CMAJ 2018;190(9):E238–46. doi: 10.1503/cmaj.170604.
Cho SY, Oh CW, Bae HJ, Han MK, Park H, Bang JS. The prognostic factors that influence long-term survival in acute large cerebral infarction. J Korean Neurosurg Soc 2011;49(2):92-6. doi: 10.3340/jkns.2011.49.2.92.
Accident Emergency 3 ward. Annual report of the Acccdent Emergency 3 ward statistics. Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University, 2020.
Karunruk Palliative Care Center. Annual report of the Karunruk Palliative Care Center statistics. Srinagarind Hospital, Faculty of Medicine, Khon Kaen University, 2020.
Holloway RG, Arnold RM, Creutzfeldt CJ, Lewis EF, Lutz BJ, McCann RM, et al. Palliative and end-of-life care in stroke: a statement for healthcare professionals from the American Heart Association/ American Stroke Association. Stroke. 2014;45(6):1887-916. doi: 10.1161/STR.0000000000000015.
Gattringer T, Posekany A, Niederkorn K, Knoflach M, Poltrum B, Mutzenbach S, et al. Predicting early mortality of acute ischemic stroke: score-based approach. Stroke 2019;50(2):349–56. doi: 10.1161/STROKEAHA.118.022863.
National Health Commission Office. On the Operational Definitions of Terms Pertaining to Palliative Care for Thailand, B.E. 2563 (A.D. 2020) [Internet]. 2022.[cited Apr 2, 2023]. Available from: https://www.thailivingwill.in.th/sites/default/files/Operational_definition_Palliative_care.pdf
Donabedian A. Evaluating the quality of medical care. The Mibank Memorial Fund Quarterly 1966;44:166–203. doi: 10.1111/j.1468-0009.2005.00397.x
Banks JL, Marotta CA. Outcomes validity and reliability of the modified Rankin scale: implications for stroke clinical trials: a literature review and synthesis. Stroke 2007;38(3):1091-6. doi: 10.1161/01.STR.0000258355.23810.c6.
Hoikum A, Piyabanditkul L, Kittipichai W. Factors predicting the occurrence of stroke in hypertensive patients in Khon Kaen province. J Health Sci Res 2020;14(2):82–92.
Paksee N, Sirapo-ngam Y, Monkong S, leelacharas S. Effect of transitional care program for stroke patients and family caregivers on caregiver’s preparedness, stress, adaptation, and satisfaction. Nurs Res Inno J 2016;22(1):65-80.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 ศรีนครินทร์เวชสาร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
