Sex Determination from the Mandible of the Northeastern Thai Population: compared between Conventional and Radiographic Measurements

สุทัศน์ ดวงจิตร; วรวิทย์ บุญไทย; ธีระ สินเดชารักษ์; วรานนท์ มั่นคง; นารีลักษณ์ ตั้งศรีศักดา; ชนสรณ์ ภูเด่นแดน; เขมิสา ศรีเสน

ผู้แต่ง

สุทัศน์ ดวงจิตร ภาควิชาสรีรวิทยา คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ประเทศไทย
วรวิทย์ บุญไทย หน่วยวิจัยด้านมานุษยวิทยากายภาพ และวิทยาศาสตร์สุขภาพแห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ประเทศไทย
ธีระ สินเดชารักษ์ คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ประเทศไทย
วรานนท์ มั่นคง ภาครังสีวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ประเทศไทย
นารีลักษณ์ ตั้งศรีศักดา ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ประเทศไทย
ชนสรณ์ ภูเด่นแดน ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ประเทศไทย
เขมิสา ศรีเสน ภาควิชากายวิภาคศาสตร์ คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ประเทศไทย

คำสำคัญ:

กระดูกขากรรไกรล่าง, การระบุเพศ, ภาพถ่ายทางรังสี

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: นักนิติมานุษยวิทยาสามารถระบุเพศของบุคคลจากโครงกระดูกได้โดยใช้กระดูกขากรรไกรล่างซึ่งเป็นวิธีการหนึ่งในการระบุเพศจากโครงกระดูก เนื่องจากกระดูกขากรรไกรล่างเป็นกระดูกที่แข็งแรงทนทานและยากต่อการเสื่อมสลาย อีกทั้งกระดูกสามารถบอกได้ถึงอายุ และเพศได้ ดังนั้นผู้วิจัยจึงเลือกกระดูกขากรรไกรล่างมาใช้ในการระบุเพศในการศึกษาครั้งนี้ วัตถุประสงค์การศึกษาครั้งนี้เพื่อเปรียบเทียบลักษณะกระดูกขากรรไกรล่างในประชากรไทยจากกระดูกแห้งด้วยการวัดระหว่างเพศชายและหญิง พร้อมทั้งเปรียบเทียบความแม่นยำจากการระบุเพศจากภาพถ่ายทางรังสีด้วย

วิธีการศึกษา: กระดูกขากรรไกรล่างแห้ง ในการวัดทั้งหมด 100 ชิ้น เพศชาย 50 ชิ้น และหญิง 50 ชิ้น โดยทำการวัดทั้งหมด 10 ตำแหน่ง และนำภาพถ่ายรังสีทั้ง 100 ชิ้น มาวิเคราะห์ 4 ตำแหน่ง

ผลการศึกษา: จากการศึกษาพบว่าการวัดกระดูกแห้งขากรรไกรล่างมีค่าเฉลี่ยในเพศชายมากกว่าในเพศหญิงอย่างมีนัยสำคัญ และพบว่าสมการที่ใช้ในการจำแนกเพศมีความแม่นยำสูงสุดเท่ากับร้อยละ 76.1 และจากการวัดจากรังสีทางการแพทย์พบว่าสมการที่ใช้ในการจำแนกเพศมีความแม่นยำเท่ากับร้อยละ 70.0

สรุป: วิธีการวัดกระดูกแห้งและการวัดจากภาพถ่ายรังสีของกระดูกขากรรไกรล่างสามารถนำไปใช้ในการประเมินเพศและสามารถใช้ทดแทนกันได้เนื่องจากมีค่าความแม่นยำและค่าเฉลี่ยในตำแหน่งวัดใกล้เคียงกันในทั้งสองวิธี

References

Sassi C, Picapedra A, Álvarez-Vaz R, Martins Schmidt C, Ulbricht V, Daruge Júnior E, et al. Sex determination in a Brazilian sample from cranial morphometric parameters - a preliminary study. J Forensic Odontostomatol 2020;38(1):8-17.

Ekizoglu O, Hocaoglu E, Inci E, Can IO, Solmaz D, Aksoy S, et al. Assessment of sex in a modern Turkish population using cranial anthropometric parameters. Leg Med (Tokyo) 2016;21:45-52. :10.1016/j.legalmed.2016.06.001.

Sobhani F, Salemi F, Miresmaeili A, Farhadian M. Morphometric analysis of the inter-mastoid triangle for sex determination: Application of statistical shape analysis. Imaging Sci Dent 2021 ;51(2):167-174. doi: 10.5624/isd.20200297

Gülekon IN, Turgut HB. The external occipital protuberance: can it be used as a criterion in the determination of sex? J Forensic Sci 2003;48(3):513-6.

Inoue M. Fourier analysis of the forehead shape of skull and sex determination by use of computer. Forensic Sci Int 1990;47(2):101-12. doi:10.1016/0379-0738(90)90204-C

Toneva DH, Nikolova SY, Tasheva-Terzieva ED, Zlatareva DK, Lazarov NE. Sexual dimorphism in shape and size of the neurocranium. Int J Legal Med 2022;136(6):1851-63. doi:10.3390/biology11091333.

Mello-Gentil T, Souza-Mello V. Contributions of anatomy to forensic sex estimation: focus on head and neck bones. Forensic Sci Res 2021;7(1):11-23. doi: 10.1080/20961790.2021.1889136

Deepali J, Surinder N, Jasuja O P. Determination of sex using orbital measurements. Ind J Phys Anthrop Hum Genet 2015;34(1):97-108.

Hayashizaki Y, Usui A, Hosokai Y, Sakai J, Funayama M. Sex determination of the pelvis using Fourier analysis of postmortem CT images. Forensic Sci Int 2015;246:122.e1-9. doi: 10.1016/j.forsciint.2014.10.008

Torimitsu S, Makino Y, Saitoh H, Sakuma A, Ishii N, Yajima D, et al. Morphometric analysis of sex differences in contemporary Japanese pelves using multidetector computed tomography. Forensic Sci Int 2015;257:530.e1-530.e7. doi: 10.1016/j.forsciint.2015.10.018

Franklin D, Cardini A, Flavel A, Marks MK. Morphometric analysis of pelvic sexual dimorphism in a contemporary Western Australian population. Int J Legal Med 2014;128(5):861-72. doi: 10.1007/s00414-014-0999-8.

Khartade HK, Shrivastava S, Shedge R, Meshram VP, Garg SP. Anthropometry of the sternum: An autopsy-based study for sex determination. Med Leg J 2022;13:258172221098948. doi:10.1177/00258172221098948.

Singh PK, Karki RK, Palikh AK, Menezes RG. Sex determination from the bicondylar width of the femur: A Nepalese study using digital X-ray images. Kathmandu Univ Med J 2016;14(55):198-201.

Faress F, Ameri M, Azizi H, Saboori Shekofte H, Hosseini R. Gender determination in adults using calcaneal diameters from lateral foot X-ray images in the Iranian population. Med J Islam Repub Iran 2021;14;35:76. doi:10.47176/mjiri.35.76.

Ostrofsky KR, Churchill SE. Sex determination by discriminant function analysis of lumbar vertebrae. J Forensic Sci 2015;60(1):21-8. doi:10.1111/1556-4029.12543

Krenn VA, Fornai C, Webb NM, Haeusler M. Sex determination accuracy using the human sacrum in a Central European sample. Anthropol Anz 2022;79(2):211-220. doi: 10.1127/anthranz/2021/1415.

Dietrichkeit Pereira JG, Lima KF, Alves da Silva RH. Mandibular measurements for sex and age estimation in Brazilian sampling. Acta Stomatol Croat 2020;54(3):294-301. doi: 10.15644/asc54/3/7.

Prabhat M, Rai S, Kaur M, Prabhat K, Bhatnagar P, Panjwani S. Computed tomography based forensic gender determination by measuring the size and volume of the maxillary sinuses. J Forensic Dent Sci 2016;8(1):40-6. doi: 10.4103/0975-1475.176950.

Giurazza F, Schena E, Del Vescovo R, Cazzato RL, Mortato L, Saccomandi P, et al. Sex determination from scapular length measurements by CT scans images in a Caucasian population. Annu Int Conf IEEE Eng Med Biol Soc 2013;2013:1632-5. doi: 10.1109/EMBC.2013.6609829.

Yasar Teke H, Ünlütürk Ö, Günaydin E, Duran S, Özsoy S. Determining gender by taking measurements from magnetic resonance images of the patella. J Forensic Leg Med 2018;58:87-92. doi: 10.1016/j.jflm.2018.05.002.

Gonçalves D, Thompson TJ, Cunha E. Osteometric sex determination of burned human skeletal remains. J Forensic Leg Med 2013;20(7):906-11. doi: 10.1016/j.jflm.2013.07.003.

Gonçalves D, Thompson TJ, Cunha E. Sexual dimorphism of the lateral angle of the internal auditory canal and its potential for sex estimation of burned human skeletal remains. Int J Legal Med 2015;129(5):1183-6. doi: 10.1007/s00414-015-1154-x.

Price DA. Foetus into Man: Physical Growth from Conception to Maturity. Arch Dis Child 1979;54(9):731.

Yang KT, Yang AD. Evaluation of activity of epiphyseal plates in growing males and females. Calcif Tissue Int 2006;78(6):348-56. doi: 10.1007/s00223-005-0269-3.

Gamba Tde O, Alves MC, Haiter-Neto F. Mandibular sexual dimorphism analysis in CBCT scans. J Forensic Leg Med 2016;38:106-10. doi: 10.1016/j.jflm.2015.11.024

Ismaili Shahroudi Moqaddam Z, Jamshidi M, Fares F, Aghabiklooei A, Saberi Isfeedvajani M. The Diagnostic Value of 3-dimensional Computerized Tomography (3D-CT) Scan Indicators of Mandible Bone in Sex Determination of Selected Individuals in Tehran. Med J Islam Repub Iran 2022;36:160. doi: 10.47176/mjiri.36.160.

Dong H, Deng M, Wang W, Zhang J, Mu J, Zhu G. Sexual dimorphism of the mandible in a contemporary Chinese Han population. Forensic Sci Int 2015;255:9-15. doi: 10.1016/j.forsciint.2015.06.010.

Draper J, Selway JS. A New Dataset on Horizontal Structural Ethnic Inequalities in Thailand in Order to Address Sustainable Development Goal 10. Social Indicators Research 2019;141 (4): 275–97. doi: 10.1007/s11205-019-02065-4