ความพึงพอใจในคุณภาพชีวิตของผู้ปกครองของผู้ป่วยปากแหว่งเพดานโหว่ช่วงอายุ 8-12 ปี ศูนย์ตะวันฉาย ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประเทศไทย

ยุพิน  ปักกะสังข์; กวีศักดิ์  เสาทองหลาง; พูนศักดิ์  ภิเศก; บวรศิลป์  เชาวน์ชื่น

ผู้แต่ง

ยุพิน ปักกะสังข์ งานการพยาบาลศัลยกรรม ฝ่ายการพยาบาล โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
กวีศักดิ์ เสาทองหลาง อนุสาขาศัลยศาสตร์ตกแต่ง สาขาวิชาศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
พูนศักดิ์ ภิเศก แขนงวิชาทันตกรรมจัดฟัน สาขาวิชาทันตกรรมป้องกัน คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
บวรศิลป์ เชาวน์ชื่น มูลนิธิตะวันฉายเพื่อผู้ป่วยปากแหว่งเพดานโหว่และความพิการแต่กำเนิดของศีรษะและใบหน้า คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คำสำคัญ:

ความพึงพอใจ, คุณภาพชีวิต, ปากแหว่งเพดานโหว่, ศูนย์ตะวันฉาย

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: ผู้ป่วยปากแหว่งเพดานโหว่ ช่วง 8-12 ปี เป็นช่วงของการเตรียมช่องปาก การปลูกถ่ายกระดูกสันเหงือก การจัดฟัน และช่วงเข้าสู่วัยรุ่นตอนต้น ซึ่งต้องอาศัยสมรรถนะของทีมสหสาขาในการให้การรักษา และความร่วมมือของผู้ป่วยและผู้ปกครอง วัตถุประสงค์ของการศึกษานี้เพื่อประเมินความพึงพอใจในคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยและผู้ปกครอง เพื่อนำผลที่ได้ไปพัฒนาการดูแลรักษาผู้ป่วยต่อไป

วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบภาคตัดขวาง ในผู้ปกครองของผู้ป่วยปากแหว่งเพดานโหว่ข้างเดียวและสองข้างชนิดสมบูรณ์ ช่วงอายุ 8-12 ปี ที่เข้ารับการผ่าตัดรักษากับศูนย์ตะวันฉายอย่างต่อเนื่อง ระยะเวลาที่ศึกษา 1 ปี (มกราคม - ธันวาคม 2565) คำนวณจำนวนกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงได้ 32 ราย เครื่องมือคือ แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป และแบบประเมินความพึงพอใจคุณภาพชีวิต 5 ด้าน (THAICLEFT QoL) จำนวน 41 ข้อ มีค่าความเที่ยง 0.861 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นเพศชาย ร้อยละ 65.63 มีภาวะปากแหว่งเพดานโหว่ข้างเดียว ร้อยละ 62.50 ได้รับการผ่าตัดปลูกกระดูกสันเหงือก ร้อยละ 96.88 อยู่ในความดูแลของพ่อแม่ ร้อยละ 65.63 และใช้สิทธิบัตรทอง/โครงการยิ้มสวยเสียงใส ร้อยละ 93.75 ความพึงพอใจคุณภาพชีวิต 5 ด้าน พบว่า ด้านค่ารักษาพยาบาล และด้านมิติทางจิตสังคมมีความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง ส่วนด้านการรักษาพยาบาล การบริการ และผลกระทบต่อครอบครัวมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก

สรุป: ผู้ปกครองของผู้ป่วยมีความพึงพอใจในคุณภาพชีวิต 5 ด้าน อยู่ในระดับมาก 3 ด้าน และปานกลาง 2 ด้าน ผลการศึกษานี้จะนำไปพัฒนาการดูแลผู้ป่วยให้มีความพึงพอใจในคุณภาพชีวิตมากขึ้น

เอกสารอ้างอิง

Fuangtharnthip P, Chonnapasatid W, Thiradilok S, Manopatanakul S, Jaruratanasirikul S. Registry-based study of prevalence of cleft lip/palate in Thailand from 2012 to 2015. Cleft Palate Craniofac J 2021;58(11): 1430-7. doi:10.1177/1055665620987677.

Chowchuen B, Surakunprapha P, Winaikosol K, Punyavong P, Kiatchoosakun P, Pradubwong S. Birth prevalence and risk factors associated with CL/P in Thailand. Cleft Palate Craniofac J 2021;58(5):557-66. doi:10.1177/1055665620956896.

Pradubwong S, Mongkhonthawornchai S, Keawkhamsean N, Prathanee B, Patjanasoontorn N, Chowchuen B. Clinical outcomes of primary palatoplasty in pre-school-aged palate children in Srinagarind Hospital: quality of life. J Med Assoc Thai 2014;97(Suppl 10):25-31.

Patjanasoontorn N, Pradaubwong S, Rongbutsri S, Mongkholthawornchai S, Chowchuen B. Tawanchai Cleft Center quality of life outcomes: one of studies of patients with cleft lip and palate in Thailand and the Asia Pacific Region. J Med Assoc Thai 2012;95(Suppl 11):141-7.

Patjanasoontorn N, Pradaubwong S, Mongkholthawornchai S, Phetcharat T, Chowchuen B. Development and reliability of the THAICLEFT quality of life questionnaire for children with ceft lip/palate and families. J Med Assoc Thai 2010;93(Suppl 4):16-8.

Tawanchai cleft center. Guidelines for caring for cleft lip and cleft palate patients by age range by interdisciplinary team [Internet]. 2020 [cited Mar 30, 2022]. Avaliable from: https://kkucleft.kku.ac.th/?page_id=1654

Kaewkangwan S. Stages of development, age and age-specific characteristics[Internet]. 2023 [cited Mar 31, 2022]. Avaliable from: www.healthcarethai.com

Klassen AF, Tsangaris E, Forrest CR, Wong KW, Pusic AL, Cano SJ, et al. Quality of life of children treated for cleft lip and/or palate: a systematic review. J Plast Reconstr Aesthet Surg 2012;65(5):547-57. doi:10.1016/j.bjps.2011.11.004.

Sinko K, Jagsch R, Prechtl V, Watzinger F, Hollmann K, Baumann A. Evaluation of esthetic, functional, and quality-of-life outcome in adult cleft lip and palate patients. Cleft Palate Craniofac J 2005;42(4):355–61.

Mikalsen ÅKR, Folstad I, Yoccoz NG, Laeng B. The spectacular human nose: an amplifier of individual quality? Peer J 2014;2:e357. doi: 10.7717/peerj.357.

Wehby G, Tyler MC, Lindgren S, Romitti P, Robbins J, Damiano P. Oral clefts and behavioral health of young children. Oral Dis 2012;18(1):74–84. doi:10.1111/j.1601-0825.2011.01847.

Paiva T, Andre M, Paiva W, Mattos B. Aesthetic evaluation of the nasolabial region in children with unilateral cleft lip and palate comparing expert versus nonexperience health professionals. Biomed Res Int 2014;2014:460106. doi:10.1155/2014/460106.

Thittiwong R, Manosudprasit M, Wangsrimongkol T, Kongsomboon S, Pitiphat W, Chowchuen B, et al. Evaluation of facial appearance among patients with repaired unilateral cleft lip and palate: comparison of patient- and clinician-ratings of satisfaction. J Med Assoc Thai 2015;98(Suppl 7):68-76.

Surakunprapha P, Pradaubwong S, Paggasang Y, Jenwitheesuk K, Pisek P, Chowchuen B. Treatment outcomes of quality of life and nasolabial appearance in patients with cleft lip and palate of 10-year-old group. Srinagarind Med J 2021;36(3):340-6.

Ministry of Public Health, Thai Red Cross Society and National Health Security Office. Beautiful smile clear voice project operation manual. 2nd ed. Bangkok: Work Print Limited; 2007.

Pradubwong S, Surakunprapha P, Jenwitheesuk K, Pisek P, Chowchuen B. Satisfaction and nasolabial appearance of patients with cleft lip and cleft palate aged 16-20 years. Srinagarind Med J 2023;38(1):95-103.

Pakkasung Y, Sroyhin W, Numjaitaharn S, Rod-ong D, Chonprai C, Samretdee H, et al. Improvement quality of life in patients with cleft lip and palate by home visit program. Srinagarind Med J 2021;36(2):166-71.