ผลของโปรแกรมกิจกรรมทางกายต่อการปรับสมดุลระบบประสาทอัตโนมัติและภาวะสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ ตำบลคำขวาง อ.วารินชำราบ จ.อุบลราชธานี

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: กิจกรรมทางกายมีผลต่อภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุ ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมกิจกรรมทางกายต่อสมดุลระบบประสาทอัตโนมัติและวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างผลของโปรแกรมต่อภาวะสุขภาพจิตและสมดุลระบบประสาทอัตโนมัติในผู้สูงอายุ ตำบลคำขวาง อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มเปรียบเทียบผลก่อน-หลัง ในกลุ่มตัวอย่างผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป (อายุเฉลี่ย 71.92 ± 8.81 ปี ) จำนวน 50 ราย แบ่งเป็น 2 กลุ่มแบบเฉพาะเจาะจง กลุ่มละ 25 ราย กลุ่มควบคุมได้รับการดูแลตามปกติ กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมกิจกรรมทางกาย ที่ประกอบด้วย คู่มือโปรแกรมการออกกำลังกายและกิจกรรมทางกายตามแนวคิดกิจกรรมสร้างสุข 5 มิติสำหรับผู้สูงอายุ  ให้ทำต่อเนื่อง 12 สัปดาห์ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างกลุ่มด้วย independent sample t-test ทดสอบความสัมพันธ์ด้วย Pearson’s correlation ระดับนัยสำคัญทางสถิติ  p < 0.05

ผลการศึกษา: การให้โปรแกรมกิจกรรมทางกายนี้ไม่พบผลของโปรแกรมต่อค่าความแปรปรวนการเต้นของหัวใจ โดยค่าก่อน-หลังเมื่อครบ 12 สัปดาห์ของอัตราการเต้นของหัวใจ ช่วง R-R interval ค่า SDNN ค่า pNN50 และอัตราส่วน LF/HF ในกลุ่มทดลองไม่พบความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติและไม่พบความแตกต่างระหว่างกลุ่มควบคุมเมื่อครบ 12 สัปดาห์ อย่างไรก็ตามมีความน่าสนใจว่าเมื่อครบ 12 สัปดาห์เฉพาะกลุ่มทดลองพบว่าค่าคะแนน GHQ-28 ด้านอาการทางกายกับความไวของบาโรรีเซปเตอร์รีเฟล็กซ์ระดับสูงมีความสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.56, p = 0.02)

สรุป:   โปรแกรมกิจกรรมทางกายนี้อาจมีผลต่อการปรับสมดุลระบบประสาทอัตโนวัติและภาวะสุขภาพจิตในผู้สูงอายุ