ผลลัพธ์ของแนวปฏิบัติเพื่อสร้างความอบอุ่นและการสวมหมวกไหมพรมใยสังเคราะห์โพลี เอสเตอร์ต่อการเกิดภาวะอุณหภูมิร่างกายต่ำของทารกครบกำหนดแรกเกิดที่หน่วยห้องคลอด โรงพยาบาลศรีนครินทร์ จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: ภาวะอุณหภูมิร่างกายต่ำก่อให้เกิดอันตรายในทารกแรกเกิด ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลลัพธ์ของแนวปฏิบัติเพื่อสร้างความอบอุ่นและการสวมหมวกไหมพรมใยสังเคราะห์โพลีเอสเตอร์ต่อการเกิดภาวะอุณหภูมิร่างกายต่ำของทารกแรกเกิด

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษากึ่งทดลอง 2 กลุ่มอิสระต่อกัน วัดหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างเป็นทารกคลอดครบกำหนด จำนวน 50 ราย แบ่งเป็นกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง กลุ่มละ 25 ราย กลุ่มควบคุมได้รับการสวมหมวกไหมพรมธรรมดาถัก 2 ชั้น ร่วมกับการพยาบาลตามปกติ กลุ่มทดลองได้รับการสวมหมวกไหมพรมถัก 2 ชั้นบุด้วยเส้นใยสังเคราะห์โพลีเอสเตอร์แผ่นเย็บติดด้านในหมวกร่วมกับการพยาบาลตามปกติ  ให้สวมหมวกไหมพรมตั้งแต่นาทีที่ 3 ถึง 120 หลังทารกเกิด วัดอุณหภูมิร่างกายนาทีที่ 10, 30, 60 และ 120 นาที  วิเคราะห์ความแตกต่างของข้อมูลทั่วไปด้วยจำนวนและร้อยละ สถิติทดสอบเพื่อใช้เปรียบเทียบความแตกต่างระหว่าง 2 กลุ่ม ได้แก่ Pearson, Chi-squared test และ Fisher’s Exact test  ทดสอบการแจกแจงของข้อมูลด้วย Shapiro-Wilk test พบว่า แต่ละกลุ่มข้อมูลการแจกแจงแบบไม่ปกติ ดังนั้นข้อมูลนี้จึงไม่ผ่านข้อตกลงเบื้องต้น พิจารณาใช้สถิติ generalized estimating equations หรือ GEE ทดสอบความแตกต่างอุณหภูมิของทารกแรกเกิดครบกำหนดโดยเปรียบเทียบอุณหภูมิร่างกายของทารกแรกเกิดระหว่างสองกลุ่ม ซึ่งมีการวัดข้อมูลซ้ำจำนวน 4 ครั้ง นำเสนอข้อมูลด้วยจำนวนและร้อยละ สถิติทดสอบคือ generalized estimating equation; GEE)  กำหนดการประมาณค่าความแปรปรวนเป็นแบบ Robust ส่วนการเปรียบเทียบรายคู่ (Multiple comparison) ใช้วิธี Bonferroni-adjusted

ผลการศึกษา:  พบว่าอายุครรภ์ที่คลอดอยู่ระหว่าง 37+^0/7 -39^+6/7 สัปดาห์ ร้อยละ 84.00 ผ่าตัดคลอดร้อยละ 68.00 น้ำหนักทารกแรกเกิด อยู่ระหว่าง 3,001-3,500 กรัม ร้อยละ 56.00 Apgar score นาทีที่ 1, 5 และ 10 เท่ากับ 8-10 คะแนน ร้อยละ 100 เมื่อเปรียบเทียบผลลัพธ์การคลอด ได้แก่ อายุครรภ์ที่คลอด วิธีการคลอด น้ำหนักทารกแรกเกิด Apgar scorer พบว่าไม่แตกต่างกัน (p>.05) การเกิดภาวะอุณหภูมิร่างกายต่ำทั้งกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลองในนาทีที่ 10 ร้อยละ 4.00 และ 16.00 นาทีที่ 30 ร้อยละ 8.00 และ 4.00 ตามลำดับ ส่วนนาทีที่ 60 และ 120 ไม่มีภาวะอุณหภูมิร่างกายต่ำ อุณหภูมิร่างกายเฉลี่ยระหว่างกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลองวัดที่นาทีที่ 10, 30, 60 และ 120 แตกต่างกันอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (p>.05) โดยนาทีที่ 10 กลุ่มทดลองมีอุณหภูมิร่างกายเฉลี่ยน้อยกว่ากลุ่มควบคุม 0.044 องศาเซลเซียส นาทีที่ 30 และ นาทีที่ 60 กลุ่มทดลองมีอุณหภูมิร่างกายเฉลี่ยสูงกว่ากลุ่มควบคุมเท่ากับ 0.064 องศาเซลเซียส และ 0.04 องศาเซลเซียสตามลำดับ และนาทีที่ 120 พบว่ากลุ่มทดลองมีอุณหภูมิร่างกายเฉลี่ยต่ำกว่ากลุ่มควบคุม 0.06 องศาเซลเซียส

สรุป : การปฏิบัติตามแนวปฏิบัติเพื่อสร้างความอบอุ่นและการสวมหมวกไหมพรมใยสังเคราะห์โพลีเอสเตอร์ทำให้อุณหภูมิร่างกายเฉลี่ยของทารกครบกำหนดแรกเกิดเพิ่มสูงขึ้นในการวัดอุณหภูมินาทีที่ 30, 60 และ 120 การเกิดภาวะอุณหภูมิร่างกายต่ำลดลงในนาทีที่ 30 ส่วนนาทีที่ 60 และ 120 ไม่พบภาวะอุณหภูมิร่างกายต่ำในทารกครบกำหนดแรกเกิดทั้งกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง ถึงแม้ผลการวิจัยพบว่าไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ แต่การปฏิบัติตามแนวปฏิบัติเพื่อสร้างความอบอุ่นและการสวมหมวกไหมพรมใยสังเคราะห์โพลีเอสเตอร์ช่วยให้ความอบอุ่นและเพิ่มอุณหภูมิให้กับทารกแรกเกิดภายใน 2 ชั่วโมงแรกหลังคลอด