ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองแบบมีส่วนร่วมต่อพฤติกรรมด้านสุขภาพ ระดับน้ำตาลในเลือด 2 ชั่วโมงหลังอาหาร และคุณภาพชีวิตของหญิงที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ โรงพยาบาลเสลภูมิ: การศึกษาแบบกึ่งทดลอง

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์;  ภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์สาเหตุเกิดจากขณะตั้งครรภ์มีการเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำตาลในกระแสเลือดที่สูงขึ้นตามอายุครรภ์ที่เพิ่มขึ้น มักเกิดช่วงอายุครรภ์ 24-28 สัปดาห์ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมด้านสุขภาพ ระดับน้ำตาลในเลือด 2 ชั่วโมงหลังอาหาร และคุณภาพชีวิตของหญิงที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ 

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบกึ่งทดลอง (quasi-experimental research) แบบสองกลุ่ม กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 76 ราย เป็นหญิงตั้งครรภ์ที่มารับบริการฝากครรภ์ที่คลินิกฝากครรภ์ โรงพยาบาลเสลภูมิ แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 38 ราย ระยะเวลาดำเนินการ 18 เดือน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่มีค่าความตรงเชิงเนื้อหาตั้งแต่ 0.80-1.00 และค่าความเชื่อมั่นทั้งฉบับเท่ากับ 0.93 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา สถิติทดสอบ paired t-test และ independent t-test กำหนดนัยสำคัญทางสถิติด้วยช่วงเชื่อมั่นร้อยละ 95

ผลการศึกษา:  จากผลการศึกษาภายในกลุ่มพบว่ากลุ่มทดลองมีพฤติกรรมการรับประทานอาหาร การออกกำลังกาย และคุณภาพชีวิตดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ขณะที่กลุ่มควบคุมมีเพียงพฤติกรรมการออกกำลังกายเท่านั้นที่ดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ ส่วนพฤติกรรมการรับประทานอาหารและคุณภาพชีวิตไม่ต่างจากเดิมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และระดับน้ำตาลในเลือด 2 ชั่วโมงหลังอาหารของทั้งสองกลุ่มก็ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเช่นกัน ส่วนหลังผลการศึกษาระหว่างกลุ่ม พบว่ากลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยด้านพฤติกรรมการรับประทานอาหาร พฤติกรรมการออกกำลังกาย และคุณภาพชีวิตสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ระดับน้ำตาลในเลือด 2 ชั่วโมงหลังอาหารของทั้งสองกลุ่มไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

สรุป:  จากการศึกษาครั้งนี้ชี้ให้เห็นว่าการใช้โปรแกรมการจัดการตนเองแบบมีส่วนร่วมส่งผลให้กลุ่มทดลองมีพฤติกรรมการรับประทานอาหาร พฤติกรรมการออกกำลังกาย และคุณภาพชีวิตดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญและสูงกว่ากลุ่มควบคุม ส่วนระดับน้ำตาลในเลือด 2 ชม. หลังอาหารลดลงในทั้งสองกลุ่ม แต่ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญระหว่างกลุ่ม