การสำรวจโฆษณาที่เข้าข่ายไม่ถูกต้องตามกฎหมายของผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร แสดงสรรพคุณลดน้ำหนักบนเว็บไซต์ร้านค้าออนไลน์แห่งหนึ่ง
DOI:
https://doi.org/10.69598/tbps.16.1.31-43คำสำคัญ:
การโฆษณา, ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร, ลดน้ำหนักบทคัดย่อ
ในปัจจุบันโฆษณาทางอินเทอร์เน็ตได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก เนื่องจากสามารถเข้าถึงผู้บริโภคกลุ่มเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ การศึกษาเชิงพรรณนานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์เนื้อหาโฆษณาที่เข้าข่ายไม่ถูกต้องตามกฎหมายของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารแสดงสรรพคุณลดน้ำหนักบนเว็บไซต์ร้านค้าออนไลน์แห่งหนึ่ง เก็บข้อมูลโดยค้นหาคำโฆษณาด้วย 3 คำค้น คือ “ลดน้ำหนัก” “กระชับสัดส่วน” และ “ลดความอ้วน” ในเดือนธันวาคม พ.ศ. 2558 แล้ววิเคราะห์ความถูกต้องตาม พ.ร.บ.อาหาร พ.ศ. 2522 และกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่ามีโฆษณาผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่แสดงสรรพคุณลดน้ำหนักทั้งหมด 330 ชิ้น มาจากคำค้น “ลดความอ้วน” มากที่สุด ร้อยละ 56.06 ส่วนใหญ่ถ่ายทอดในรูปแบบข้อความร้อยละ 64.85 มีโฆษณาที่เข้าข่ายไม่ถูกต้องตามกฎหมายร้อยละ 97.58 มาจากคำค้น “ลดน้ำหนัก” มากที่สุดร้อยละ 98.33 จำแนกลักษณะข้อความที่พบมากในโฆษณาเป็น 7 ลักษณะ ได้แก่ (1) ข้อความที่สื่อหรือนำเสนอว่ามีผลในการลดความอ้วนหรือลดน้ำหนักมากที่สุดร้อยละ 89.4 และข้อความที่สื่อหรือนำเสนอว่า (2) มีผลต่อโครงสร้าง อวัยวะ หรือการทำงานของร่างกาย (3) กระชับสัดส่วน หรือดักจับไขมัน หรือข้อความในลักษณะเดียวกัน (4) ข้อความที่ประกอบด้วยคำที่ไม่อนุญาตในการโฆษณาอาหาร (5) เพื่อบำรุงผิวพรรณหรือความสวยงาม (6) มีผลในการป้องกัน บำบัด บรรเทา หรือรักษาโรค ความเจ็บป่วย หรืออาการของโรค (7) ข้อความที่แนะนำ รับรองหรือยกย่องคุณประโยชน์ คุณภาพหรือสรรพคุณของอาหารโดยบุคลากรทางการแพทย์ ตามลำดับ สรุปผลการวิจัย การโฆษณาผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่แสดงสรรพคุณลดน้ำหนักเกือบทั้งหมดเข้าข่ายไม่ถูกต้องตามกฎหมาย ดังนั้นหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงจำเป็นต้องให้ความรู้และการรณรงค์ให้ประชาชนรู้เท่าทันเพื่อให้เกิดการคุ้มครองผู้บริโภคในการใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร
เอกสารอ้างอิง
Kitchanapaibul S. Improper weight loss behavior among Thai adolescents and young adults. Nurs J. 2012;39(4):179-90. (in Thai)
Sareerat S. Marketing strategy and marketing management. Bangkok: Diamond in Business World; 1998. (in Thai)
Thitijirawith W. Online Media exposure behavior affects purchasing decision of supplement beauty product [master's thesis]. Bangkok: Bangkok University; 2018. (in Thai)
Ministry of Digital Economy and Society. National Statistical Office Thailand. The important summary result of the 2018 household survey on the use of information and communication technology (quarter 1) [Internet]. Bangkok: The Office; 2018 [cited 2020 June 1]. Available from: http://www.nso.go.th/sites/2014/DocLib13/ด้านICT/เทคโนโลยีในครัวเรือน/2561/ict61-สรุปผลที่สำคัญ_Q1.pdf (in Thai)
Ministry of Digital Economy and Society. Electronic Transactions Development Agency. Thailand internet user behavior 2019. Bangkok: The Agency; 2020 [cited 2020 June 1]. Available from: https://www.etda.or.th/th/Useful-Resource/publications/Thailand-Internet-User-Behavior-2019_Th.aspx (in Thai)
Vantamay N. Principles of advertising. Bangkok: Kasetsart University Press; 2011. (in Thai)
Sanawee K. Media Exposure and Media Literacy of Youths in Bangkok Rajamangala University of technology Phra nakhon. [Research report]. Bangkok: Bangkok Rajamangala University of technology Phra nakhon; 2011. (in Thai)
Theppharnomrat S. Information exposure consumer’s behavior opinions and purchasing decisions of dietary product on online media of Bangkok metropolitan citizens. Siam Commun Rev. 2015;14(17):104-12. (in Thai)
Sampatpong P. Consumer’s buying decision behavior on supplementary food in Nonthaburi Province. Bangkok: Rajapruk University; 2017. (in Thai)
Chinthanorm K. Perception of importance of factors influencing the credibility of health-related websites [master's thesis]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2008. (in Thai)
Prapprasri T, Kruawong P. The behaviors of consuming supplementary food of students Kamphaeng Phet Rajabhat University MaeSot. In: 12th Naresuan university Research confercence; 2016 Jul 21-22; Pitsanulok, Thailand [internet]. Pitsanulok: Naresuan University; 2016. p.1439-51 [cited 2020 June 1]. Available from: http://.nu.ac.th/nrc12/downloadPro.php?pID=222&file=222.pdf (in Thai)
Chonwihan W. Prevalence of inappropriate use of health products for weight control among female teenagers in Saraburi Province and factors affecting it. Thai J Pharm Pract. 2016;8(2):442-55. (in Thai)
Food Act B.E. 2522. Royal Gazette. Number 96; Section 79 (1979 May 13) [Internet]. [cited 2020 June 1]. Available form: http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2522/A/079/1.PDF (in Thai)
Food and Drug Administration Announcement: Criteria for Food advertisement B.E. 2561. Royal Gazette. Number 135; Special section 322 D (2018 Dec 17) [Internet]. [cited 2020 June 1]. Available form: http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/E/322/T_0011.PDF (in Thai)
Food and Drug Administration. Thailand FDA reveals statistic surveillance of illegal health product [Internet]. Nonthaburi: FDA; 2019 [cited 2020 June 1]. Available form: https://www.fda.moph.go.th/Shared%20Documents/News/ปีงบประมาณ%202563/ข่าวแจก%20019%20ปีงบประมาณ%202563/อย.%20เผยสถิติเฝ้าระวัง%20ตรวจสอบ%20ผลิตภัณฑ์สุขภาพผิดกฎหมาย.pdf (in Thai)
Foundation for consumer. Foundation for consumer reveals exaggerated advertising appeals is the most appeals in 2019 [Internet]. Bangkok: The Foundation; 2020 [updated 2020 Jan 14; cited 2020 June 1]. Available form: http://www.indyconsumers.org/main/products-service-150/1166-complaint14-1-63.html (in Thai)
Panya A. A framework for building trust in B2C E-commerce based on consumer's viewpoint in Thailand [master's thesis]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2015. (in Thai)
Meearsar S. Website brand quality components of E-marketplace in Thailand [dissertation]. Bangkok: Siam University; 2015. (in Thai)
Prakhamsriwong D. Utilization of online weight reduction information of female citizen [master's thesis]. Chiang Mai: Maejo University; 2014. (in Thai)
Wattanopas T. The factors influencing customers trust including online advertising and involvement [master's thesis]. Bangkok: Bangkok University; 2018. (in Thai)
Witchakit N, Chaynuk A. Legal measure regarding control of advertisement of health product and beauty products on internet. SDU Grad J. 2014;10(1):269-76. (in Thai)
Weerasomwong H. Legal measure in case of the control of advertising on weight loss supplement via social media. [master's thesis]. Bangkok: Sripatum University; 2017. (in Thai)
Rattanapongjinda N, Plianbangchang P. Survey of weight-loss product advertisements on the internet. J Health sci. 2012;21(4):741-9. (in Thai)
