ปัจจัยทำนายความคลาดเคลื่อนจากการสั่งใช้ยาผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี
DOI:
https://doi.org/10.69598/tbps.19.1.1-18คำสำคัญ:
ปัจจัยทำนาย, ความคลาดเคลื่อนจากการสั่งใช้ยา, ผู้ป่วยนอกบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบศึกษาเปรียบเทียบย้อนหลังนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีสัมพันธ์กับการเกิดความคลาดเคลื่อนจากการสั่งใช้ยาผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลพระจอมเกล้า จังหวัดเพชรบุรี และสร้างสมการทำนายการเกิดความคลาดเคลื่อนจากการสั่งใช้ยา ประชากรที่ศึกษาได้แก่ ใบสั่งยาผู้ป่วยนอกตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2564 – 31 มีนาคม 2565 จำนวน 91,699 ฉบับ เก็บข้อมูลย้อนหลังโดยการสุ่มตัวอย่างใบสั่งยาจากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ของโรงพยาบาลฯ เป็นกลุ่มศึกษาและกลุ่มตัวอย่างจำนวน 188 และ 376 ใบสั่งยา ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติข้อมูลตัวแปรเดี่ยวและตัวแปรตามหลายตัวด้วยการวิเคราะห์การถดถอยโลจิสติคทวิที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 ผลการศึกษาพบว่า ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดความคลาดเคลื่อนจากการสั่งใช้ยาผู้ป่วยนอก ได้แก่ ค่าอัตราการกรองของไต (อีจีเอฟอาร์) ค่าระยะเวลาในการแข็งตัวของเลือด (ไอเอ็นอาร์) จำนวนรายการยาต่อใบสั่งยา การได้รับยากลุ่มเสี่ยงสูง และการได้รับยากลุ่มหัวใจและหลอดเลือด ปัจจัยที่สามารถทำนายโอกาสเกิดความคลาดเคลื่อนจากการสั่งใช้ยาผู้ป่วยนอก ได้แก่ ค่าอีจีเอฟอาร์น้อยกว่า 60 มิลลิลิตร/นาที/1.73 ตารางเมตร (ORadj = 2.625, 95% CI = 1.24 – 5.55) ค่าไอเอ็นอาร์ที่อยู่นอกช่วงปกติ (ORadj = 7.978, 95% CI = 2.69 – 23.67) และจำนวนรายการยาที่มากกว่า 7 รายการ/ใบสั่งยา (ORadj = 1.960, 95% CI = 1.23 – 3.13) และโอกาสเกิดความคลาดเคลื่อนจากการสั่งใช้ยา (p) เป็นดังสมการ p = 1/[1+e-log(odds)] โดยที่ Log (odds) = -1.013 + 0.965 (eGRF <60) + 2.077 (INR นอกช่วงปกติ) + 0.673 (รายการยา > 7) ดังนั้น เภสัชกรผู้ทำหน้าที่วิเคราะห์คำสั่งใช้ยาเพื่อดักจับความคลาดเคลื่อนจากการสั่งใช้ยาในกระบวนการก่อนจ่ายยาผู้ป่วยนอก หากพบปัจจัยทำนายดังกล่าวข้างต้นปรากฏในฐานข้อมูล ควรให้ความสำคัญกับใบสั่งยานั้นเป็นพิเศษ เพื่อลดโอกาสเกิดความคลาดเคลื่อนที่จะไปถึงตัวผู้ป่วย ส่งผลให้ผู้ป่วยมีความปลอดภัยในการใช้ยามากขึ้น
References
National Coordinating Council for Medication Error Reporting and Prevention. What is a medication error? [Internet]. 2023 [cited 2023 Mar 29]. Available from: http://www.nccmerp.org/about-medication-errors
The Association of Hospital Pharmacist (Thailand). Fundamental framework for medication management system [Internet]. 2020 [cited 2023 Feb 1]. Available from: https://www.thaihp.org/wp-content/uploads/2022/06/หนังสือกรอบงานพื้นฐาน.pdf (in Thai)
Academy of Managed Care Pharmacy. Medication errors [Internet]. 2023 [cited 2023 Apr 1]. Available from: https://www.amcp.org/about/managed-care-pharmacy-101/concepts-managed-care-pharmacy/medication-errors
Tariq RA, Vashisht R, Sinha A, Scherbak Y. Medication dispensing errors and prevention [Internet]. 2023 [cited 2023 Mar 1]. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK519065/
The Association of Hospital Pharmacist (Thailand). Professional standard of hospital pharmacy 2018 - 2022 [Internet]. 2018 [cited 2023 Feb 1]. Available from: http://www.pknhospital.com/2019/data/drug/drugsystem/drug1.pdf (in Thai)
Department of Pharmacy, Phrachomklao Phetchaburi Hospital. Self assessment report: Medication management system. 2021. (unpublished document) (in Thai)
Alharaibi MA, Alhifany AA, Asiri YA, Alwhaibi MM, Ali S, Jaganathan PP, et al. Prescribing errors among adult patients in a large tertiary care system in Saudi Arabia. Ann Saudi Med. 2021;41(3):147–56.
Rasool MF, Rehman AU, Imran I, Abbas S, Shah S, Abbas G, et al. Risk factors associated with medication errors among patients suffering from chronic disorders. Front Public Health. 2020;8:531038.
Geeson C, Wei Li, Franklin BD. Development and performance evaluation of the medicines optimization assessment tool (MOAT): A prognostic model to target hospital pharmacists’ input to prevent medication-related problems. BMJ Qual Saf. 2019;28(8):645-56.
Midkhunthod J. Development of high alert drug management system in Takhli Hospital under cooperation of multidisciplinary team. Health Sci J Thai. 2021;3(3):39-51. (in Thai)
Department of Pharmacy, Phrachomklao Phetchaburi Hospital. High alert drug related prescribing errors. 2022. (unpublished document) (in Thai)
Institute for Safe Medication Practices. ISMP list of high-alert medications in acute care setting [Internet]. 2018 [cited 2023 Apr 29]. Available from: https://www.ismp.org/sites/default/files/attachments/2018-08/highAlert2018-Acute-Final.pdf
National Drug Information. National drug list [Internet]. 2022 [cited 2023 Mar 15]. Available from: https://ndi.fda.moph.go.th/index.php/drug_national/drugs_current?p=บัญชียาแผนปัจจุบัน&name=บัญชียาแผนปัจจุบัน (in Thai)
Phrachomklao Phetchaburi Hospital. Hospital profile. 2022. (unpublished document) (in Thai)
Schlesselman JJ. Case-control studies: Design, conduct, analysis. Oxford: Oxford University; 1982.
Kheawkhumsaen P, Suggaravetsiri P. Prevalence and factors associated with pulmonary tuberculosis among diabetes mellitus patients in Sakonnakhon province. KKU J Public Health Res. 2013;6(1):90-9. (in Thai)
Pinyo T. The study on the report of the logistic regression analysis results in research work. Veridian E-J Silpakorn Univ. 2020;12(5):544-58. (in Thai)
Sonti S, Noppakhun T, Duangchan C. Factors influencing early hospital arrival among acute ischemic stroke patients in Hua Hin Hospital. JPCN. 2022;5(3):24–38. (in Thai)
Chirawatkul A. Analysis of risk factors by adjusted odds ratio. J Health Sci. 2017;23(1):4-5. (in Thai)
Subcommittee for the Promotion of Rational Drug Use Hospital. Rational drug use hospital manual. 1st ed. Bangkok: The Agricultural Co-operative Federation of Thailand Publisher; 2015. (in Thai)
The Heart Association of Thailand under the Royal Patronage of H.M. the King. Treatment guideline for patient receiving anticoagulant [Internet]. 2023 [cited 2023 Apr 30]. Available from: http://www.thaiheart.org/images/column_1292154183/warfarin_Guideline%281%29.pdf (in Thai)
Phrachomklao Phetchaburi Hospital. High alert drug management guideline [Internet]. 2020 [cited 2023 May 1]. Available from: https://www.phrachomklao.go.th/wp-content/uploads/2020/02/HAD.pdf (in Thai)
Thai Hypertension Society. 2019 Thai guidelines on the treatment of hypertension [Internet]. 2019 [cited 2023 May 1]. Available from: http://www.thaihypertension.org/files/HT%20guideline%202019.with%20watermark.pdf (in Thai)
van Doormaal JE, van den Bemt PM, Mol PG, Zaal RJ, Egberts AC, Haaijer-Ruskamp FM, et al. Medication errors: The impact of prescribing and transcribing errors on preventable harm in hospitalised patients. Qual Saf Health Care. 2009;18(1):22-7.
Shawki MA, Sabr NA, Ibrahim DM, Samady MM, Hamza MS. The impact of clinical pharmacist implemented education on the incidence of prescribing errors in COVID-19 patients. Saudi Pharm J. 2022;30(8):1101-6.
Moon JY, Lee Y, Han JM, Lee MH, Yee J, Song MK, et al. Effects of pharmacist interventions on reducing prescribing errors of investigational drugs in oncology clinical trials. J Oncol Pharm Pract. 2020;26(1):29-35.
Winder MB, Johnson JL, Planas LG, Crosby KM, Gildon BL, Oberst-Walsh LA. Pharmacist-led educational and error notification interventions on prescribing errors in family medicine clinic. J Am Pharm Assoc. 2015;55(3):238-45.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
All articles published and information contained in this journal such as text, graphics, logos and images is copyrighted by and proprietary to the Thai Bulletin of Pharmaceutical Sciences, and may not be reproduced in whole or in part by persons, organizations, or corporations other than the Thai Bulletin of Pharmaceutical Sciences and the authors without prior written permission.
