การฉายรังสีแกมมา : กระบวนการทำไร้เชื้อสำหรับผลิตภัณฑ์สมุนไพร

Abstract

บทคัดย่อ

            ปัจจุบันยาสมุนไพรได้รับความนิยมในการนำมาใช้รักษาอาการเจ็บป่วยมากขึ้น  สมุนไพรเป็นผลิตภัณฑ์ที่ได้มาจากธรรมชาติ จึงพบการปนเปื้อนของเชื้อจุลินทรีย์ตามธรรมชาติได้ การนำวัตถุดิบสมุนไพรมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์สมุนไพร จึงจำเป็นที่จะต้องนำมาผ่านกระบวนการทำไร้เชื้อเพื่อกำจัดเชื้อจุลินทรีย์ดังกล่าว

            การฉายรังสีแกมมาเป็นกระบวนการทำไร้เชื้อที่มีประสิทธิภาพสูง และมีจุดเด่นที่เหนือกว่าการทำไร้เชื้อวิธีอื่น ดังนี้ รังสีแกมมามีความสามารถในการแพร่ผ่านได้สูง เกิดปฏิกิริยาทางเคมีต่ำ ไม่ก่อให้เกิดการตกค้าง เกิดการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิในระหว่างการฉายรังสีเล็กน้อย เป็นกระบวนการที่เสร็จสิ้นในขั้นตอนเดียว และมีความคุ้มค่าเมื่อเปรียบเทียบราคากับประสิทธิภาพ

            การฉายรังสีแกมมาในขนาดที่เหมาะสม จะทำลายเชื้อที่ในผลิตภัณฑ์สมุนไพรได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่อย่างไรก็ตามรังสีแกมมาอาจส่งผลต่อคุณภาพและปริมาณสารสำคัญในสมุนไพรได้บ้าง การฉายรังสีแกมมาจึงอาจไม่เหมาะสมสำหรับสมุนไพรบางชนิด ซึ่งการฉายรังสีจะต้องเป็นไปตามข้อกำหนดในประกาศกระทรวงสาธารณสุข พ.ศ.2553 เรื่อง อาหารฉายรังสี ซึ่งกำหนดไว้ 8 หัวข้อ ได้แก่ 1. สถานที่ตั้ง อาคารฉายรังสี และการออกแบบ 2. แหล่งกำเนิดรังสี และเครื่องจักรร่วมระบบในการฉายรังสี 3. กระบวนการฉายรังสีและการควบคุม 4. การวัดปริมาณรังสีดูดกลืนที่อาหารได้รับหลังจากผ่านการฉายรังสีแล้วและการควบคุม 5. บันทึกและรายงานผล 6. การสุขาภิบาล 7. การทำความสะอาดและการบำรุงรักษา 8. บุคลากรและสุขลักษณะผู้ปฏิบัติงาน