ยากลุ่มอาร์ทีมิซินิน: จากยาฆ่าเชื้อมาลาเรียสู่สารต้านมะเร็งตัวใหม่

Abstract

ยาอาร์ทีมิซินินหรือชิงเฮาซูเป็นสารที่สกัดได้จากพืชในประเทศจีน Artemisia annua ยานี้สามารถฆ่าเชื้อมาลาเรียทุกชนิดรวมทั้งชนิดดื้อต่อยาชนิดอื่น ภายหลังพบว่าอาร์ทีมิซินินและอนุพันธ์สามารถยับยั้งการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็งหลายชนิด เช่น มะเร็งเม็ดเลือดขาว มะเร็งลำ ไส้ใหญ่ มะเร็งผิวหนัง และมะเร็งในช่องปาก เป็นต้น โดยการให้เหล็กหรือ transferrin ก่อนการให้ยาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของยากลุ่มอาร์ทีมิซินินมากขึ้น การใช้ยาอาร์ทีมิซินินร่วมกับยาต้านมะเร็งมาตรฐานช่วยเพิ่มการตอบสนองต่อยาและยืดอายุผู้ป่วยได้นานขึ้นในการรักษาผู้ป่วยมะเร็งผิวหนังระยะสุดท้ายสองรายที่ไม่ตอบสนองต่อยามาตรฐานเพียงอย่างเดียว เนื่องจากเป็นยาที่มีการใช้มานานในผู้ป่วยมาลาเรียจำนวนมากพบว่ามีความปลอดภัยสูงและไม่ก่อให้เกิดอาการข้างเคียง เมื่อสามารถออกฤทธิ์ได้ดีกับเซลล์มะเร็งที่ดื้อต่อยาต้านมะเร็งชนิดอื่น รวมทั้งมีกลไกในการออกฤทธิ์ที่แตกต่างจากยาต้านมะแร็งชนิดอื่น ทำ ให้ยาในกลุ่มอาร์ทีมิซินินเป็นอีกหนึ่งทางเลือกหนึ่งในการใช้ร่วมกับยาต้านมะเร็งมาตรฐานในการบำบัดมะเร็งในอนาคต