สัดส่วนของผู้ดูแลผู้ป่วยมะเร็งที่มีภาวะเครียดและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง: การศึกษาในผู้ดูแลผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมีบำบัด ในโรงพยาบาลศรีนครินทร์

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: โรคมะเร็งมีการดำเนินโรคแบบเรื้อรังและมีการพยากรณ์โรคไม่ดี ทำให้เกิดภาวะเครียดได้ทั้งในผู้ป่วยและผู้ดูแล การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาสัดส่วนผู้ดูแลผู้ป่วยมะเร็งที่อยู่ระหว่างการรับยาเคมีบำบัดที่มีภาวะเครียดและปัจจัยที่อาจจะเกี่ยวข้องกับภาวะเครียด

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาภาคตัดขวาง ในผู้ดูแลผู้ป่วยมะเร็งที่มารับยาเคมีบำบัด ในโรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ขนาดตัวอย่าง 119 ราย ใช้กรอบเวลาเป็นหน่วยสุ่ม วัดความเครียดด้วยแบบสอบถามชนิดตอบเอง ประกอบด้วย แบบประเมินความเครียดของผู้ดูแลฉบับภาษาไทย และปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเครียด วิเคราะห์สถิติด้วย ร้อยละ ช่วงเชื่อมั่นร้อยละ 95, Chi-square และ multiple logistic regression

ผลการศึกษา: อัตราการตอบกลับ ร้อยละ 100 ความชุกของภาวะเครียดในผู้ดูแลผู้ป่วยมะเร็ง ร้อยละ 37.8 (45/119), 95% CI: 29.09-46.51 ปัจจัยเสี่ยงต่อภาวะเครียด ได้แก่ การมีปัญหาด้านการทำงาน Adjusted Odds Ratio (AOR): 3.59 (95% CI: 1.23-10.53, p = 0.020) และ การชำระค่ารักษาพยาบาลเอง AOR: 12.47 (95% CI: 1.05-148.20, p = 0.046) ปัจจัยป้องกัน ได้แก่ รายได้เพียงพอ AOR: 0.30 (95% CI: 0.11-0.83, p = 0.021)

สรุป: 1 ใน 3 ของผู้ดูแลผู้ป่วยมะเร็งมีภาวะเครียด ปัจจัยที่สัมพันธ์ได้แก่ ปัญหาด้านการทำงานการชำระค่ารักษาพยาบาลเอง และรายได้เพียงพอ ผู้ดูแลกลุ่มเสี่ยงควรได้รับสุขศึกษาทางสุขภาพจิต หรือบริการที่ช่วยผ่อนคลายความเครียดขณะอยู่โรงพยาบาล