ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการดูแลที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางตามการรับรู้ของพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
คำสำคัญ:
ปัจจัยสิ่งแวดล้อม; การดูแลที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง; การรับรู้ของพยาบาลวิชาชีพบทคัดย่อ
คุณภาพบริการ ปัญหาของการดูแลที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง พบว่ามีข้อร้องเรียนเกี่ยวกับพฤติกรรมบริการและระบบบริการของผู้ให้บริการ ปัญหาส่วนหนึ่งเกิดจากพฤติกรรมบริการของพยาบาลไม่เป็นไปตามความคาดหวังของผู้รับบริการ ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับการดูแลที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง ของพยาบาลวิชาชีพ และปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการดูแลที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางตามการรับรู้ของพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลศรีนครินทร์
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบการพยากรณ์ โดยเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างที่เป็นพยาบาลวิชาชีพที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลศรีนครินทร์ จำนวน 237 ราย จาก 52 หอผู้ป่วย ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบชั้นภูมิ แบบสอบถามในการเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถามปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยสิ่งแวดล้อม และการปฏิบัติการดูแลที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง ได้รับแบบสอบถามกลับคืนร้อยละ 85 การวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติแจกแจงความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สัมประสิทธ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน
ผลการศึกษา: พบว่า การดูแลที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางของพยาบาลวิชาชีพโรงพยาบาลศรีนครินทร์มีค่าเฉลี่ยโดยรวมอยู่ในระดับมาก (mean ±SD) (4.44 ± 0.43) และ ตัวแปรที่พยากรณ์การดูแลที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางของพยาบาลวิชาชีพได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p≤ 0.05 คือ ปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ ระยะเวลาการปฏิบัติงาน และปัจจัยสิ่งแวดล้อม ได้แก่ 1) การรับรู้คุณค่าวิชาชีพ 2) การสื่อสาร 3) การทำงานเป็นทีม และ 4) การสนับสนุนการปฏิบัติงาน โดยพยากรณ์ได้ร้อยละ 59.2
สรุป: ปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ ระยะเวลาการปฏิบัติงาน และปัจจัยสิ่งแวดล้อม ได้แก่ 1) การรับรู้คุณค่าวิชาชีพ 2) การสื่อสาร 3) การทำงานเป็นทีม และ 4) การสนับสนุนการปฏิบัติงานมีอิทธิพลต่อการดูแลที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางของพยาบาลวิชาชีพ ดังนั้นผู้บริหารทางการพยาบาลควรส่งเสริมให้มีการจัดอบรมการดูแลที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางตามระดับสมรรถนะของพยาบาล โดยเฉพาะการรับรู้คุณค่าวิชาชีพ การสื่อสาร รวมทั้งส่งเสริมสภาพแวดล้อมที่ดีในการทำงานของพยาบาลวิชาชีพ
เอกสารอ้างอิง
2. Australian Commission on Safety and Quality in Health Care. Patient-centred care: improving quality and safety by focusing care on patients and consumers. Sydney: ACSQHC, 2010.
3. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 พ.ศ. 2560-2564. กรุงเทพฯ: สำนักงาน, 2559.
4. Frampton S, Guastello S, Brady C, Hale M, Horowitz S, Smith SB, et al. Patient-Centered care: improvement guide. Camden: Picker Institute, 2008.
5. งานพัฒนาคุณภาพโรงพยาบาลศรีนครินทร์. สถิติข้อร้องเรียน ชมเชย และข้อเสนอแนะของโรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น ปี พ.ศ. 2560. ขอนแก่น: โรงพยาบาล, 2560.
6. งานนโยบายและแผน ฝ่ายวางแผนและพัฒนา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. แผนยุทธศาสตร์การบริหาร คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น พ.ศ. 2559. ขอนแก่น: โรงพยาบาล, 2559.
7. Gerteis M, Edgman-Levitan S, Daley J, Delbanco TL, editors. Through the patient’s eyes: understanding and promoting patient-centered care. San Francisco: Jossey-Bass, 1993.
8. Mead N, Bower P. Patient-centred consultations and outcomes in primary care: a review of the literature. Patient Educ Couns 2002; 48: 51–61.
9. สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน). มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ: ฉบับเฉลิมพระเกียรติฉลองสิริราชสมบัติครบ 60 ปี (ภาษาไทย). ฉบับปรับปรุงครั้งที่ 2. นนทบุรี: สถาบัน, 2558.
10. McCormick EJ, Ilgen DR, McCormick EJ. Industrial and organizational psychology. 8th ed. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, 1985.
11. ประคอง กรรณสูต. สถิติเพื่อการวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 3 (ฉบับปรับปรุงแก้ไข). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2542.
12. Benner PE. From novice to expert: excellence and power in clinical nursing practice. Menlo Park, CA: Addison-Wesley, 1984.
13. มะลิ ธีรบัณฑิตกุล, สุทธีพร มูลศาสตร์. คุณภาพบริการพยาบาลแบบเน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางตามการรับรู้ของผู้รับบริการในหอผู้ป่วย โรงพยาบาลเชียงคำ จังหวัดพะเยา. วารสารกองการพยาบาล 2557; 41: 26–42.
14. ทิพาภรณ์ หาญมนตรี, สุทธีพร มูลศาสตร์. คุณภาพบริการแบบมุ่งเน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางตามการรับรู้ของพยาบาลวิชาชีพในโรงพยาบาลชุมชน สังกัดกระทรวงสาธารณสุข เขตตรวจราชการที่ 1. วารสารพยาบาล 2557; 63: 49–56.
15. รัชนี สินะสนธิ. ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล เจตคติต่อวิชาชีพ ค่านิยมต่อวิชาชีพกับการปฏิบัติการพยาบาลเพื่อพิทักษ์สิทธิประโยชน์ผู้ป่วย ของของพยาบาลวิชาชีพ งานผู้ป่วยในโรงพยาบาลศูนย์ โรงพยาบาลทั่วไป เขต 2. วารสารสภาการพยาบาล 2543; 15: 1–13..
16. กนกขวัญ เผ่าทิพย์จันทร์, ดวงกมล ปิ่นเฉลียว, สมใจ พุทธาพิทักษ์ผล. ความสัมพันธ์ระหว่างทักษะใน การสื่อสาร ขีดความสามารถด้านความปลอดภัยกับการจัดการความปลอดภัยของพยาบาลประจำการ โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ กรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลตำรวจ 2558; 7: 210–22
17. งานบริการพยาบาล โรงพยาบาลศรีนครินทร์. นโยบายงานบริการพยาบาล ฉบับที่ 1. ขอนแก่น: โรงพยาบาล; 2559.
18. ศิริลักษณ์ พยัคฆเมฆ. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปฏิบัติงานของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลศิริราช. วารสารศึกษาศาสตร์ปริทัศน์ 2557; 29: 78–85.
19. พรพรรณ สุนทรสุต, ประจักร บัวผัน. บรรยากาศองค์การและการสนับสนุนจากองค์การที่มีผลต่อการปฏิบัติงานตามสมรรถนะหลักของพยาบาลวิชาชีพ โรงพยาบาลชุมชน จังหวัดอุดรธานี. วารสารวิจัย มข 2554; 16: 551–62.
