การกดทับแขนงหลังของเส้นประสาท mandibular โดยกล้ามเนื้อ lateral pterygoid
คำสำคัญ:
เส้นประสาท mandibular แขนงหลัง; การกดทับเส้นประสาท; กล้ามเนื้อ lateral ptrygoidบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: เส้นประสาท mandibular เป็นแขนงสำคัญที่เลี้ยงบริเวณใต้ต่อขมับและภายในช่องปาก ในทางคลินิกการกดทับเส้นประสาทนี้จะทำให้เกิดอาการชาหรือเจ็บปวดหรือเป็นทั้งสองอย่างในบริเวณที่เส้นประสาทกระจายไปเลี้ยง บางครั้งก็เกิดอาการเจ็บปวดเวลาพูด วัตถุประสงค์ของการศึกษานี้เพื่อศึกษาการกดทับของเส้นประสาท mandibular แขนงหลังโดยกล้ามเนื้อ lateral pterygoid ในศพดองคนไทย
วิธีการศึกษา: ศีรษะผ่าครึ่งซีกจำนวน 100 ข้างในศพดองคนไทย นำมาผ่าศึกษาและสังเกตการกดทับของเส้นประสาท mandibular แขนงหลังโดยผิวในของกล้ามเนื้อ lateral pterygoid บันทึกข้อมูลในแบบเก็บข้อมูล
ผลการศึกษา: พบแบบผิดปกติที่มีการกดทับของเส้นประสาท mandibular แขนงหลังโดยหัวบนของกล้ามเนื้อ lateral pterygoid จำนวนร้อยละ 9 (9 ข้าง เป็นเพศชาย 7 และหญิง 2 ข้าง) ส่วนแบบปกติที่ไม่มีการกดทับเส้นประสาทโดยหัวบนหรือหัวล่างของกล้ามเนื้อ lateral pterygoid จำนวนร้อยละ 91 (91 ข้าง เป็นเพศชาย 45 และหญิง 46 ข้าง)
สรุป: การพบการกดทับของเส้นประสาท mandibular แขนงหลังโดยหัวบนของกล้ามเนื้อ lateral pterygoid ในศพดองคนไทยจำนวนถึงร้อยละ 9 เป็นข้อมูลที่ช่วยสนับสนุนทฤษฏีที่ว่าในบางกรณีที่มีการปวดข้อต่อ temporomandibular การปวดใบหน้าตลอดเวลาโดยไม่ทราบสาเหตุและอาการปวดของกล้ามเนื้อและเยื่อหุ้มบริเวณใบหน้า อาจมีสาเหตุจากเส้นประสาท mandibular แขนงหลังถูกกดทับในบริเวณแอ่งใต้ขมับ
เอกสารอ้างอิง
2. Piagkou M, Domestica T, Piagkos G, loannis C, Skandalakis P, Johnson EO. The Mandibular Nerve: The Anatomy of Nerve Injury and Entrapment. Maxillofacial Surgery 2012: 71-83.
3. Allum AES, Khalil AAF, Eltawab BA, Wu WD, Chang KV. Ultrasound-Guided Intervention for Treatment of Trigeminal Neuralgia: An updated Review of Anatomy and Techniques. Research and Management 2018: 1-6.
4. Kang HC, Kwak HH, Park HD, Kang MG, Kim HJ. Topographic Anatomy of the Mandibular Nerve Branches Distributed on the Lateral Pterygoid Muscle. Korean J Phys Anthropol 2002; 15: 79-93.
5. Piagkou M, Domestica T, Piagkos G, Giorgios A, Panagiotis S. Lingual Nerve Entrapment in Muscular and Osseous Structures. Int J Oral Sci 2010; 2: 181-9.
6. Piagkou M, Domestica T, Skandalakis P, Johnson EO. Functional Anatomy of the Mandibular Nerve: Consquences of Nerve Injury and Entrapment. Clin Anat 2011; 24: 143-50.
7. Peuker ET, Fischer G, Filler TJ. Entrapment of the Lingual Nerve Due to an Ossified Pterygospinous Ligament. Clin Anat 2001; 14: 282-4.
8. Kim SY, Hu KS, Chung IH, Lee EW, Kim HJ. Topographic anatomy of the lingual nerve and variations in communication pattern of the mandibular nerve branches. Surg Radiol Anat 2004; 26: 128-35.
9. Nayak SR, Rai R, Khrisnamurthy A, Prabhu LV, Ranade V, Mansur DI, et al. An usual course and
entrapment of the lingual in the infratemporal fossa. Bratisl Lek Listy 2008; 109: 525-7.
10. Gonzalez JA, Escoda CG. Sensory disturbances of buccal and lingual nerve by muscle compression: A case report and review of the literature. J Clin Exp Dent 2016; 8: e93-6.
11. Piagkou M, Domestica T, Piagkos G, Ioannis C, Skandalakis P, Johnson E. The Mandibular Nerve: The Anatomy of Nerve Injury and Entrapment. Maxillofacial Surgery, Prof. Leon Assael (Ed); 2012: 83.
