การปลอดจากการกำเริบของโรคหืดหลังหยุดยาและความปลอดภัยในการใช้ยา Inhaled Budesonide ในผู้ป่วยโรคหืดเด็กอายุ 1-5 ปี: การศึกษาแบบติดตามย้อนหลัง
คำสำคัญ:
โรคหืดเด็ก; budesonide; ยาสูดสเตียรอยด์; ความปลอดภัย; ปรับลดขนาดยาบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: การศึกษาก่อนหน้านี้บอกอัตราการหยุดยา budesonide inhaler (BUD) สำเร็จในผู้ป่วยโรคหืดเด็กอายุ 1-5 ปี แต่ยังขาดข้อมูลการกำเริบหลังหยุดยาและความปลอดภัยในการใช้ยา ดังนั้นในครั้งนี้จึงต้องการศึกษาเพิ่มเติมถึงการกำเริบของโรคหืด หลังหยุดยา BUD สำเร็จ และความปลอดภัยในการใช้ยาด้านการเจริญเติบโต
วิธีการศึกษา: ศึกษาย้อนหลังจากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์โรงพยาบาล ในผู้ป่วยโรคหืดอายุ 1-5 ปี ตั้งแต่ 1 มกราคม 2547 ถึง 31 ธันวาคม 2559 หาความสัมพันธ์ของรูปแบบการรักษากับการควบคุมอาการหลังหยุดยา 6 และ 24 เดือน ด้วย multiple logistic regression และความสัมพันธ์กับการเกิดอาการกำเริบหลังหยุดยาสำเร็จ 24 เดือน ด้วย cox-proportional hazard regression เปรียบเทียบความปลอดภัยในการใช้ยา ด้วยสถิติ nonparametric
ผลการศึกษา: ผู้ป่วย 648 ราย หยุดยา BUD สำเร็จ และสามารถควบคุมอาการได้ต่อเนื่อง 6 และ 24 เดือนหลังแพทย์สั่งหยุดยาร้อยละ 71.9 และ 56.3 ตามลำดับ ปัจจัยที่มีผลต่อการควบคุมอาการได้ 6 เดือนหลังหยุดยา BUD สำเร็จเพิ่มขึ้นคือ ระยะเวลาที่ได้ยา BUD ขนาดสูงสุดตั้งแต่ 12 เดือนขึ้นไป และจำนวนยาพ่นบรรเทาอาการที่ได้ต่อปี (OR=1.61, 95% CI 1.08-2.38, p=0.019, OR=5.03, 95% CI 1.71-14.79, p=0.003 ตามลำดับ) ในขณะที่การมีประวัตินอนโรงพยาบาลมีผลต่อการควบคุมอาการหลังหยุดยา BUD สำเร็จลดลง (OR=0.48, 95% CI 0.27-0.85, p=0.013) ส่วนปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยงการกำเริบของโรคหืด 24 เดือนหลังหยุดยา BUD สำเร็จคือ ประวัติการนอนโรงพยาบาล (HR=1.67, 95% CI 1.06-2.63, p=0.028) ในขณะที่เพศหญิงมีความเสี่ยงการกำเริบของโรคหืดลดลง (HR=0.70, 95% CI 0.51-0.97, p=0.030) การเปลี่ยนแปลงของน้ำหนักและส่วนสูงที่ต่ำกว่าเกณฑ์ไม่แตกต่างกันผู้ป่วยที่ใช้ยา BUD ในขนาด 400 และ 800 ไมโครกรัมต่อวัน
สรุป: ประมาณครึ่งหนึ่งของผู้ป่วยโรคหืดเด็กอายุ 1-5 ปี สามารถหยุดยา BUD ได้ต่อเนื่อง 24 เดือน เด็กหญิงและผู้ป่วยที่ไม่มีประวัติเคยนอนโรงพยาบาลด้วยอาการหอบรุนแรงมีโอกาสมากกว่า โดยขนาดยาไม่มีผลต่อน้ำหนักและส่วนสูงที่ต่ำกว่าเกณฑ์
เอกสารอ้างอิง
2. FitzGerald JM, Reddel H, Pedersen S, Becker A, de Jongste J, Lemanske R, et al. Global Strategy for Asthma Management and Prevention in children 5 years and younger. Global Initiative for Asthma (GINA). 2014; [Cited February 1, 2017]. Available from: http//www.ginasthma.org.
3. Poachanukoon O, Visisunthorn N, Leurmarnkul W, Vichyanond P. Pediatric Asthma Quality of Life Questionnaire (PAQLQ): validation among asthmatic children in Thailand. Pediatr Allergy Immunol 2006; 17: 207-12.
4. คณะกรรมการปรับปรุงแนวทางการรักษาและป้องกันโรคหืดในประเทศไทย สำหรับผู้ป่วยเด็กราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย. แนวทางการรักษาและป้องกันโรคหืดในประเทศไทย สำหรับผู้ป่วยเด็ก พ.ศ.2551. ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย. กุมารเวชศาสตร์; 2551.
5. สมาคมสภาองค์กรโรคหืดแห่งประเทศไทย. แนวทางการวินิจฉัยและรักษาโรคหืดในประเทศไทยสำหรับผู้ใหญ่และเด็ก พ.ศ.2551. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ ยูเนียนอุตราไวโอเร็ต; 2555.
6. บัญชียาหลักแห่งชาติ (National List of Essential Medicines) พ.ศ.2558. [Cited January 20, 2017]. Available from: http://drug.fda.moph.go.th:81/nlem.in.th/medicine/essential/list.
7. Rogers L, Reibman J. Stepping Down Asthma Treatment: How and When. Curr Opin Pulm Med 2012; 18: 70-5.
8. Rank MA, Johnson R, Branda M, Herrin J, Houten HV, Gionfriddo MR, et al. Long-term Outcomes After Stepping Down Asthma Controller Medications: a claims-based, time-to-event analysis. CHEST 2015; 148: 630-9.
9. Songmuang A, Chiyasong S, Waleekhachonloet O. Patterns and Successful in Stopping Budesonide Inhaler Use in Asthmatic Patients Aged 1 – 5 years: A Retrospective Study. Srinagarind Med J 2017; 32: 571-8.
10. Wangkahart P, Teeratakulpisarn J. Effect of Inhaled Corticosteroid on Growth of Asthmatic Children in Srinagarind Hospital. Srinagarind Med J 2002; 17: 180-4.
11. Kelly HM, Sternberg AL, Lescher R, Fuhlbrigge AL, Williams P, Zeiger RS, et al. Effect of Inhaled Glucocorticoids in Childhood on Adult Height. N Engl J Med 2012; 367: 904-12.
12. Panhuysen CIM, Vonk JM, Koeter GH, Schouten JP, Altena RV, Bleecker ER, et al. Adult Patients May Outgrow Their Asthma; A 25-Year Follow-up Study. Am J Respir Crit Care Med 1997; 155: 1267-72.
13. กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. เกณฑ์มาตรฐานของเด็กไทยตามช่วงอายุและเพศ. กรุงเทพ: 2543.
14. Dunn RM, Lehman E, Chinchilli VM, Martin RJ, Boushey HA, Israel E. Impact of Age and Sex on Response to Asthma Therapy. Am J Respir Crit Care Med 2015; 192: 551-8.
15. อรพรรณ โพชนุกุล. บทที่ 7 การรักษาโรคหืดระยะยาวในเด็ก. ใน: อรพรรณ โพชนุกุล, สมบูรณ์ จันทร์สกุลพร, บรรณาธิการ. โรคภูมิแพ้ทางเดินหายใจในเด็ก. พระนครศรีอยุธยา: เทียนวัฒนาพริ้นท์ติ้ง, 2558. 185-244.
16. อรพรรณ โพชนุกูล, เอกรัฐ จันทร์วันเพ็ญ, นิตยา ทนุวงษ์. ความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะเฉพาะของโรคหอบหืดและคุณภาพชีวิตของเด็กไทย. วารสารกุมารเวชศาสตร์ 2548; 44: 120-8.
17. Easy Asthma Clinic. APPENDIX 2 ASTHMA/COPD แบบประเมินผลการรักษา. มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2552. [Cited February 5, 2018]. Available from: http://www.easyasthma.com.
18. อาภาวรรณ หนูคง. การจัดการโรคหืดในเด็ก: กลวิธีและการป้องกัน. วารสารสภาการพยาบาล 2550; 22: 32-43.
