ผลของการใช้โปรแกรมการฟื้นตัวหลังผ่าตัดร่วมกับเครื่องพยุงเดินหลังผ่าตัด เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดในผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องท้อง
คำสำคัญ:
โปรแกรมการฟื้นตัว; พฤติกรรมการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน; ผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องท้องบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์ : การผ่าตัดช่องท้องเป็นการรักษาที่มีประสิทธิภาพซึ่งพบมากในปัจจุบัน อย่างไรก็ตาม ผลของการรักษามักจะทำให้เกิดการบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อและปวดบริเวณแผลผ่าตัด ส่งผลต่อความสามารถในการปฏิบัติตัวของผู้ป่วย ทำให้มีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบพฤติกรรมการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด อาการปวดแผล และอาการท้องอืดในผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องท้องที่ได้รับโปรแกรมการฟื้นตัวหลังผ่าตัดร่วมกับใช้เครื่องพยุงเดินหลังผ่าตัดกับกลุ่มที่ได้รับการพยาบาลปกติ
วิธีการศึกษา :เป็นการศึกษากึ่งทดลอง ชนิดมีกลุ่มควบคุมในผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษา โดยการผ่าตัดช่องท้อง จำนวนทั้งสิ้น 60 ราย แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง 30 ราย ได้รับโปรแกรมการฟื้นตัวหลังผ่าตัดและใช้เครื่องพยุงเดินและกลุ่มควบคุม 30 ราย ได้รับการพยาบาลตามปกติ เก็บรวบรวมข้อมูลผู้ป่วยในวันที่ 1-3 หลังผ่าตัด วิเคราะห์ข้อมูลด้วยการทดสอบไคสแคว์ (Chi-Square) และการทดสอบทีอิสระ (Independent T test) กำหนดระดับความเชื่อมั่นที่ 0.05
ผลการศึกษา :ค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องท้องของกลุ่มทดลองมากกว่ากลุ่มควบคุม จากการศึกษาพบว่าในวันที่ 2 และวันที่ 3 หลังผ่าตัด กลุ่มทดลองมีอาการปวดแผล และอาการอืดแน่นท้อง น้อยกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001)
สรุป: การศึกษาครั้งนี้แสดงให้เห็นว่า โปรแกรมการฟื้นตัวหลังผ่าตัดและเครื่องพยุงเดินสามารถช่วยส่งเสริมพฤติกรรมการปฏิบัติตัวเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องท้องได้ดี หน่วยบริการด้านศัลยกรรมอาจจะนำผลวิจัยไปใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาคุณภาพการดูแลผู้ป่วยหลังผ่าตัดให้ดียิ่งขึ้นต่อไป
เอกสารอ้างอิง
2. Buttenschoen K, Fathimani K, Buttenschoen DC. Effect of major abdominal surgery on the host immune response to infection. Curr Opin Infect Dis 2010; 23: 259-67.
3. Lillis, Carol, Priscilla Lemone, Pamela Lynn. Fundamentals of nursing: the art and science of nursing care. Vol. 7. Philadelphia : Lippincott Williams & Wilkins; 2011.
4. Craven RF, Hirnle CJ. Fundamentals of Nursing. Human Health and Function. Fourh Ed.
Philadelphia : Lippincott Williams & Wilkins; 2003.
5. สิริมนต์ ดำริห์. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการฟื้นตัวหลังผ่าตัดฉุกเฉินต่อการรับรู้สมรรถนะของตนเอง และคุณภาพการฟื้นตัวหลังผ่าตัด ของผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดช่องท้องแบบฉุกเฉิน. กรุงเทพมหานคร :
มหาวิทยาลัยมหิดล; 2553.
6. พรรณทิพย์ เกียรติสัน. การฟื้นตัวหลังผ่าตัดในผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องท้อง: การสังเคราะห์วรรณกรรม.
สารนิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล, 2552.
7. Browning L, Denehy L, Scholes RL. The quantity of early upright mobilisation performed following upper abdominal surgery is low: an observational study. Aust J Physiother 2007; 53: 47-52.
8. Phipps,Wilma J. Medical-surgical nursing: Health and illness perspectives. Mosby, 2003.
9. ธวัชชัย วรพงศธร และสุรีย์พันธ์ วรพงศธร. การคํานวณขนาดตัวอย่างสําหรับงานวิจัย โดยใช้โปรแกรมสําเร็จรูป G*Power. กรมอนามัยส่งเสริมให้คนไทยสุขภาพดี 2561; 41: 11-21.
10. Breivik H, Borchgrevink PC, Allen SM, Rosseland LA, Romundstad L, Breivik Hals EK, Stubhaug, A. Assessment of pain. Br J Anaesth 2008; 101: 17-24.
11. สุภาภรณ์ สังขวัฒน์. ผลของโปรแกรมการพยาบาลผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องท้องแบบเร่งด่วน 72 ชั่วโมงแรก ต่อการฟื้นฟูสภาพผู้ป่วยหลังผ่าตัดลำไส้อุดตัน. วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการพยาบาลผู้ใหญ่ .บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2554.
12. นิคม ถนอมเสียง. 2562. เอกสารประกอบการอบรมเรื่องการตรวจสอบคุณภาพแบบสอบถาม.
[สืบค้นเมื่อ 7 กุมภาพันธ์ 2562]. แหล่งที่มา https://home.kku.ac.th/nikom/item_relia_validity_2007_u1.pdf .
13. Good M, Stanton-Hicks M, Grass JA, Anderson GC, Makii M, Geras J. Pain after gynecologic surgery. Pain Manag Nurs 2000; 1: 96-104.
14. มัณฑนา ปรีเลิศ. การจัดการกับภาวะท้องอืดของผู้ป่วยหลังผ่าตัดมดลูกและหรือรังไข่ออกทางหน้าท้อง.
รายงานการวิจัย.โรงพยาบาลธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ, 2555.
15. สราวุฒิ สีถาน. ผลของโปรแกรมความพร้อมก่อนผ่าตัดต่อการฟื้นตัวในผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องท้องวารสาร มฉก.วิชาการ 2560; 20: 101-13.
16. ฉลาด แสงอาทิตย์, ปาริชาต กางร่มกลาง, เดชา ทำดี. การวิเคราะห์สถานการณ์การส่งเสริมการกระตุ้นให้ผู้ป่วยทำกิจกรรมโดยเร็วในผู้ป่วยหลังผ่าตัดช่องท้อง หอผู้ป่วยพิเศษเฉลิมพระบารมี 10 โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่. วารสารพยาบาลสวนดอก โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ 2559; 22: 18-27.
