ความชุกและปัจจัยเสี่ยงของโรคเส้นเลือดหัวใจตีบในผู้ป่วยโรคลิ้นหัวใจรูมาติกและที่ไม่ใช่รูมาติกที่เข้ารับการตรวจฉีดสีสวนหัวใจก่อนผ่าตัด
คำสำคัญ:
การฉีดสีสวนหัวใจก่อนผ่าตัด; โรคหัวใจรูมาติก; โรคเส้นเลือดหวใจตีบบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: การตรวจสวนหัวใจก่อนผ่าตัดถือเป็นการตรวจที่สำคัญก่อนการผ่าตัดลิ้นหัวใจแต่ก็เป็นการตรวจที่ผู้ป่วยต้องเจ็บตัวและอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรงได้ การศึกษาหาความชุกและปัจจัยเสี่ยงของโรคเส้นเลือดหัวใจตีบในผู้ป่วยโรคลิ้นหัวใจรูมาติกและไม่ใช่รูมาติกอาจทำให้สามารถเลือกผู้ป่วยตรวจสวนหัวใจก่อนผ่าตัดได้เหมาะสมขึ้น และลดการตรวจสวนหัวใจที่ไม่จำเป็นลง
วิธีการศึกษา: ทำการศึกษาแบบตัดขวางย้อนหลังโดยการเก็บข้อมูลจากเวชระเบียน ในผู้ป่วยโรคลิ้นหัวใจทุกคน ที่ได้รับการตรวจสวนหัวใจก่อนผ่าตัดกับคณะผู้วิจัยที่ศูนย์หัวใจสิริกิติ์ ระหว่างเดือนเมษายน 2558 ถึงเมษายน 2561
ผลการศึกษา: ผู้ป่วยทั้งหมด 238 รายได้เข้าร่วมการศึกษา โดยเป็นโรคหัวใจรูมาติก 110 ราย (ร้อยละ 46.2) และไม่ใช่รูมาติก 128 ราย (ร้อยละ 53.8) มีความชุกโรคเส้นเลือดหัวใจตีบร้อยละ 13.9 ของผู้ป่วยทั้งหมด (ร้อยละ 6.4 ในกลุ่มผู้ป่วยโรคหัวใจรูมาติก และ ร้อยละ 20.3 ในกลุ่มผู้ป่วยชนิดไม่ใช่รูมาติก p = 0.002) การวิเคราะห์แบบตัวแปลเดียวพบว่า อายุเกิน 50 ปี เบาหวาน ความดันโลหิตสูง และไตเสื่อมระยะที่ 3 ขึ้นไป เป็นปัจจัยเสี่ยง แต่โรคหัวใจรูมาติกเป็นปัจจัยป้องกันในการพบเส้นเลือดหัวใจตีบ แต่เมื่อวิเคราะห์แบบหลายตัวแปลพบว่ามีเพียงอายุและความดันโลหิตสูงที่ยังคงเป็นปัจจัยเสี่ยง ในทางตรงข้าม ผู้หญิงที่เป็นโรคหัวใจรูมาติกที่ไม่มีเบาหวานและความดันโลหิตสูงเป็นกลุ่มที่มีความเสี่ยงต่ำสุด
สรุป: ผู้ป่วยโรคหัวใจรูมาติกมีความชุกของโรคเส้นเลือดหัวใจตีบน้อยกว่าผู้ป่วยที่ไม่ใช่รูมาติก อย่างไรก็ตาม ปัจจัยเสี่ยงของโรคเส้นเลือดหัวใจตีบในผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มยังคงเป็นปัจจัยเสี่ยงดั้งเดิมของโรคเส้นเลือดหัวใจตีบ ดังนั้น การตรวจเส้นเลือดหัวใจเพื่อเตรียมผ่าตัดโดยวิธีอื่นที่ไม่เจ็บตัว ควรจะเป็นอีกทางเลือกหนึ่งให้ผู้ป่วยโรคหัวใจรูมาติกที่มีความเสี่ยงดั้งเดิมของโรคเส้นเลือดหัวใจตีบต่ำ
เอกสารอ้างอิง
2. Baumgartner H, Falk V, Bax JJ, De Bonis M, Hamm C, Holm PJ, et al. 2017 ESC/EACTS Guidelines for the management of valvular heart disease. Eur Heart J 2017; 38: 2739-91.
3. Nishimura RA, Otto CM, Bonow RO, Carabello BA, Erwin JP, 3rd, Fleisher LA, et al. 2017 AHA/ACC Focused Update of the 2014 AHA/ACC Guideline for the Management of Patients With Valvular Heart Disease: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines. Circulation 2017; 135: e1159-e95.
4. Kruczan DD, Silva NA, Pereira Bde B, Romao VA, Correa Filho WB, Morales FE. Coronary artery disease in patients with rheumatic and non-rheumatic valvular heart disease treated at a public hospital in Rio de Janeiro. Arq Bras Cardiol 2008; 90: 197-203.
5. Remenyi B, Wilson N, Steer A, Ferreira B, Kado J, Kumar K, et al. World Heart Federation criteria for echocardiographic diagnosis of rheumatic heart disease--an evidence-based guideline. Nat Rev Cardiol 2012; 9: 297-309.
6. Levine GN, Bates ER, Blankenship JC, Bailey SR, Bittl JA, Cercek B, et al. 2011 ACCF/AHA/SCAI Guideline for Percutaneous Coronary Intervention. A report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines and the Society for Cardiovascular Angiography and Interventions. J Am Coll Cardiol 2011;58(24):e44-122.
7. Li SC, Liao XW, Li L, Zhang LM, Xu ZY. Prediction of significant coronary artery disease in patients undergoing operations for rheumatic mitral valve disease. Eur J Cardiothorac Surg 2012;41(1):82-6.
8. Lin SS, Lauer MS, Asher CR, Cosgrove DM, Blackstone E, Thomas JD, et al. Prediction of coronary artery disease in patients undergoing operations for mitral valve degeneration. J Thorac Cardiovasc Surg 2001; 121: 894-901.
9. Yan T, Zhang GX, Li BL, Han L, Zang JJ, Li L, et al. Prediction of coronary artery disease in patients undergoing operations for rheumatic aortic valve disease. Clin Cardiol 2012; 35: 707-11.
10. Chu PH, Chiang CW, Hsu LA, Lin KH, Cheng NJ, Kuo CT. Low prevalence of coronary arterial disease in Chinese adults with mitral stenosis. Chang Gung Med J 2001; 24: 97-102.
11. Catalan P, Leta R, Hidalgo A, Montiel J, Alomar X, Vilades D, et al. Ruling out coronary artery disease with noninvasive coronary multidetector CT angiography before noncoronary cardiovascular surgery. Radiology 2011; 258: 426-34.
