การประยุกต์ใช้ Augmented Reality เพื่อการเรียนการสอนกายวิภาค

ผู้แต่ง

  • จิรัญดา กฤษเจริญ หลักสูตรเวชนิทัศน์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คำสำคัญ:

กายวิภาคศาสตร์; การเรียนการสอนกายวิภาค

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: ปัจจุบันเทคโนโลยีการสื่อสารมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง และมีความสลับซับซ้อนมากขึ้น McLuhan[i] กล่าวว่า The Medium is the message  เป็นประโยคที่ชี้ให้เห็นว่าตัวสื่อ    หรือช่องทางในการสื่อสารนั้นมีความสําคัญเป็นอย่างมาก เนื่องจากเพียง แค่เปลี่ยนตัวสื่อ   แม้เนื้อหาจะเป็นเรื่องเดียวกัน   แต่เนื้อหาก็ต้องเปลี่ยนแปลงไป   การประยุกต์ใช้ Augment Reality (AR) เพื่อการเรียนการสอนกายวิภาค เป็นการวิจัยเพื่อ พัฒนางานประจำสู่งานวิจัยชิ้นหนึ่ง โดยมีคำถามนำวิจัยดังต่อไปนี้ 3 ข้อ ได้แก่1)ภาพ 3 มิตินั้นจะสามารถสร้างความน่าสนใจ ให้กับนักศึกษาได้หรือไม่ 2) การสร้างภาพ 3 มิติ เพื่อใช้กับ AR นั้นสามารถสร้างด้วยวิธีใดบ้าง และ 3) การสร้างภาพ 3 มิติ โดยมีเทคโนโลยี AR เป็นเครื่องมือนั้นจะสามารถทดแทน ตำรากายวิภาคได้หรือไม่ ทั้งนี้ผู้วิจัยได้เลือกประดิษฐ์ Application ที่นำเสนอ AR เฉพาะส่วน กะโหลก ศีรษะของมนุษย์ โดยให้มีลักษณะ interactive กับผู้ใช้ โดยทำงานบนระบบปฏิบัติการ Andriod  โดย มีกระดูก 7 ชิ้นที่เป็นกระดูกบางส่วนของกะโหลกมนุษย์  ได้แก่  1)Frontal Bone 2)Temporal Bone 3)Occipital Bone 4)Zygomatic Bone 5)Nasal Bone 6)Maxilla Bone 7) Mandible Bone

วิธีการศึกษา: ผู้วิจัยใช้วิธีการศึกษาแบบ Trial-Error ในการสร้างภาพสามมิติที่เป็นส่วนหนึ่งของ AR และทำการสัมภาษณ์กลุ่มเพื่อทดสอบประสิทธิภาพของสื่อ AR  โดยมีกลุ่มตัวอย่างเป็น นักศึกษาแพทย์ 40 ราย ตั้งแต่ชั้นปีที่ 2-5 ชั้นปีละ 10 ราย  และคณาจารย์ในภาควิชากายวิภาคศาสตร์ 5 ราย กลุ่มตัวอย่างแยก ตามชั้นปี ชั้นปีละ 10 ราย โดยทำการสุ่มเลือกจากรายชื่อนักศึกษา เพื่อนํามาสัมภาษณ์ เกี่ยวกับ ความน่าสนใจ  ความรู้  และความเข้าใจในบทเรียนกายวิภาคที่ปรากฏในตําราที่มีการประยุกต์ใช้  AR เป็นตัวเสริม ทั้งนี้การเปิดรับ AR ที่เป็นภาพสามมิติ จะต้องใช้อุปกรณ์ที่มีกล้องถ่ายภาพ เช่น สมาร์ทโฟน หรือแท็บเล็ต จึงจะสามารถเปิดรับได้

ผลการศึกษา:  พบว่าการสร้างภาพ 3 มิติ เพื่อใช้กับ AR ต้องใช้การปั้นแบบจำลองกะโหลก ด้วยโปรแกรมสำเร็จรูปมายา (Maya) กลุ่มตัวอย่างต้องการให้มีการหมุน รูปกะโหลกที่ปรากฏบนจอ Device ได้ 360 องศา และต้องการ ให้ย่อขยายผ่านทางหน้าจอซึ่งก็สามารถปรับ ให้มีการหมุนรูปกะโหลก 3 มิติได้  ส่วนการย่อ ขยายผ่านหน้าจอนั้น ยังมีความจำเป็นต้องพัฒนาต่อไป เนื่องจากต้องใช้ทรัพยากรของ เครื่องมาก นอกจากนี้ จากการสัมภาษณ์กลุ่มตัวอย่าง ยังให้ความเห็นว่า AR รูป กะโหลกนี้สามารถนำมาเป็น ส่วนเพิ่มเติมในตำรากายวิภาคทำให้ตำรามีความน่าสนใจ และเพิ่มมูลค่าให้หนังสือได้ในแง่ของการสร้าง ช่วยให้ผู้อ่านเห็น สัดส่วนความลึกของกะโหลก แทนที่จะเห็นเป็นเพียงภาพ 2 มิติ ที่มีลักษณะแบน เพียงอย่างเดียว แต่ไม่สามารถทดแทนตำราที่เป็นเล่มได้ เนื่องจากไม่สามารถใส่รายละเอียดได้

สรุป:  เทคโนโลยี AR ไม่สามารถนำมาทดแทนตำราเรียนกายวิภาคศาสตร์ได้ แต่สามารถนำมาเพิ่มมูลค่า และ คุณค่าของตำราเรียนได้ นอกจากนี้ AR ยังช่วยให้ผู้รับสารสามารถมองเห็นสัดส่วนด้านความลึกของกะโหลก ซึ่งตำรากายวิภาคศาสตร์ที่ไม่มี AR ไม่สามารถทำได้

เอกสารอ้างอิง

1. McLuhan M, Understand Media : The Extensions of Man. 1st edition. London: MIT Press; 1964.
2. McQuail D. Mass Communication Theory: The Introduction. 5th edition. New York: Sage; 2005.
3. Wimmer RD, Dominick JR. Mass Media Research: An Introduction. 9th edition. London: Cengage; 2002.
4. จิราภรณ์ ปกรณ์ (2560). ฺAR (Augmented Reality) เทคโนโลยีโลกเสมือนผสานโลก แห่งความจริง. [ค้นเมื่อ 11 กันยายม 2562]. จาก https://www.scimath.org/article-technology/item/7755-ar-augmented-reality

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2020-02-21

รูปแบบการอ้างอิง

1.
กฤษเจริญ จ. การประยุกต์ใช้ Augmented Reality เพื่อการเรียนการสอนกายวิภาค. SRIMEDJ [อินเทอร์เน็ต]. 21 กุมภาพันธ์ 2020 [อ้างถึง 13 ธันวาคม 2025];35(1):98-102. available at: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/SRIMEDJ/article/view/239922

ฉบับ

ประเภทบทความ

Original Articles