ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิดในโรงพยาบาลหนองคาย
คำสำคัญ:
ภาวะขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิด; ปัจจัยเสี่ยงบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: ภาวะขาดออกซิเจนของทารกแรกเกิดเป็นสาเหตุสำคัญของการตายปริกำเนิด ส่วนใหญ่มักเกิดจากสาเหตุที่สามารถป้องกันและแก้ไขได้ล่วงหน้า การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิด ในโรงพยาบาลหนองคาย
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาย้อนหลังแบบมีกลุ่มควบคุม (Retrospective case control study) เก็บข้อมูลจากบันทึกทางเวชระเบียนและแบบบันทึกการคลอดของหญิงตั้งครรภ์ ที่มาคลอดที่โรงพยาบาลหนองคาย ระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2561 ถึง 30 มิถุนายน 2562 จำนวน 387 คนแบ่งเป็น 2 กลุ่มคือกลุ่มศึกษาจำนวน 129 คน คลอดบุตรที่มีคะแนน APGAR ที่ 1 นาทีน้อยกว่าหรือเท่ากับ 7 และกลุ่มควบคุมจำนวน 258 คน คลอดบุตรที่มีคะแนน APGAR ที่ 1 นาทีมากกว่า 7 เปรียบเทียบข้อมูลระหว่างกลุ่มศึกษาและกลุ่มควบคุมโดยใช้สถิติ t-test และ chi-square คำนวณทางสถิติโดยวิธีวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกแบบขั้นเดียวและการวิธีวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกแบบหลายตัวแปร
ผลการศึกษา: ปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อภาวะขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิดเรียงลำดับจากมากไปน้อย ได้แก่ ทารกในครรภ์อยู่ในภาวะคับขัน (OR=27.20, 95%CI=5.75-128.82) ภาวะรกเกาะต่ำ (OR=13.49, 95%CI=1.28-142.13) ภาวะน้ำเดินก่อนเจ็บครรภ์ (OR=5.83, 95%CI=1.56-21.80) ภาวะความดันโลหิตสูงระหว่างตั้งครรภ์ (OR=4.49, 95%CI=1.55-12.98) และน้ำหนักทารกน้อยกว่า 2,500 กรัม (OR=1.94, 95%CI=1.07-6.26) ตามลำดับ
สรุป: ปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิดภาวะขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิดส่วนใหญ่ เป็นปัจจัยที่สามารถป้องกันได้ ดังนั้นการวินิจฉัยที่ถูกต้องรวดเร็ว และให้การดูแลรักษาที่เหมาะสมจะสามารถลดภาวะขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิดได้
เอกสารอ้างอิง
2. Tagin MA, Woolcott CG, Vincer MJ, Whyte RK, Stinson DA. Hypothermia for neonatal hypoxic
ischemic encephalopathy: an updated systematic review and meta-analysis. Arch Pediatr
Adolesc Med 2012; 166: 558-66.
3. Mohd Ashraf, Ahmed N, Chowdhary J, Saif RU. Acute renalfailure: nephrosonographic findings
in asphyxiated neonates. Saudi J Kidney Dis Transpl 2011; 22: 1187-92.
4. Alaro D, Bashir A, Musoke R, Wanaian L. Prevalence and outcomes of acute kidney injury in
term neonates with perinatal asphyxia. Afr Health Sci 2014; 14: 682-8.
5. Thibeault DW1, Hall FK, Sheehan MB, Hall RT. Postasphyxial lung disease in newborn infants with severe perinatal acidosis. Am J Obstet Gynecol 1984; 150: 393-9.
6. Berseth CL, McCoy HH. Birth asphyxia alters neonatal intestinal motility in term neonates.
Pediatrics 1992; 90: 669-73.
7. สุนทร ฮ้อเผ่าพันธุ์. Defining the scope of perinatal asphyxia. ใน: สุนทร ฮ้อเผ่าพันธุ์,
บรรณาธิการ. Neonatology. พิมพ์ครั้งที่ 1.กรุงเทพฯ: ธนาเพรสจำกัด, 2550: 76-97.
8. กำแหง จาตุรจินดา, ประทักษ์ โอประเสริฐสวัสดิ์. การตายของทารกแรกปริกำเนิด ใน: กำแหง จา
ตุรจินดา, บรรณาธิการ. สูติศาสตร์รามาธิบดี. พิมพ์ครั้งที่ 1.กรุงเทพฯ: เมดิคอลมีเดีย, 2530: 59-74.
9. ธราธิป โคละทัต. การเสียชีวิตของทารกแรกเกิด กุมารเวชศาสตร์. เล่ม 1 พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ:
เรือนแก้วการพิมพ์; 2543: 203-11.
10. The international classification of disease 10 revision Thai Mod Vol. 2. Ministry of public
health Bureau of policy and strategy office of the permanent secretary, 2nd edition 2006: 265.
11. ตัวชี้วัดและเป้าหมายงานอนามัยแม่และเด็กประจำปี 2562. สำนักส่งเสริมสุขภาพกรมอนามัย
กระทรวงสาธารณสุข. 2562.
12. อร่าม ลิ้มตระกูล. ปัจจัยสาเหตุและแนวทางการป้องกันภาวะขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิด
โรงพยาบาลนครพิงค์ จังหวัดเชียงใหม่ 2548-2550. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2551; 17: 303-10.
13. เปรมฤดี อริยานนท์. ปัจจัยเสี่ยงสำหรับการเกิดภาวะ การขาดออกซิเจนของทารกปริกำเนิดใน
โรงพยาบาลนครปฐม วารสารแพทย์เขต 4-5. 2555; 31: 260-8.
14. สมบัติ ศักดิ์สง่าวงษ์ และสุธีร์ รัตนะมงคลกุล. ปัจจัยเสี่ยงและคะแนนความเสี่ยงของการเกิดภาวะ
ขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิดในโรงพยาบาลกุมภวาปี จ.อุดรธานี. เวชสารแพทย์ทหารบก 2561;
72: 41-52.
15. พิชิต เผื่อนงูเหลือม. ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะขาดออกซิเจนของทารกแรกเกิดในครรภ์ครบกำหนดที่
โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา. วารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ 2553;
25: 265-78
16. นงเยาว์ สุวรรณกันทา. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับภาวะขาดออกซิเจนของทารกปริกำเนิดใน
โรงพยาบาลนครพิงค์ จังหวัดเชียงใหม่. วารสารสาธารณสุขล้านนา 2557; 10: 229-36.
17. ชาญ พานิชวัฒนะ, สุจินต์ ธรรมดี, เต็มดวง เข้มแข็ง. ปัจจัยที่ส่งผลต่อภาวะขาดออกซิเจนของ
ทารกแรกคลอดในโรงพยาบาลอุตรดิตถ์. วารสารวิชาการแพทย์เขต 8 2543; 8: 53-66.
18. Milsom I, Ladfors L, Thiringer K, Niklasson A, Odeback A, Thomberg E. Influence of maternal obstetric and fetal risk factors on the prevalence of birth asphyxia at term in a Swedish urban population. Acta Obstet Gynecol Scand 2002; 81: 909-17.
19. อรรถพล เกิดอรุณศรี. ความชุกและปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวการณ์ขาดออกซิเจนในทารก
แรกเกิดในโรงพยาบาลราชพิพัฒน์. วชิระเวชสาร 2547; 48: 79-86.
20. Lee AC, Mullany LC, Tielsch JM, Katz J, Khatry SK, LeClerq SC, et al.
Risk factors for neonatality due to birth asphyxia in southern Napal: a prospective, community-based cohort study. Pediatrics 2008; 121: e1381-90.doi:10. 1542/peds. 2007-1996.
21. Chen ZL1, He RZ, Peng Q, Guo KY. Zhang YQ, Yuan HH, Liu JX. Prenatal risk for neonatal asphyxia: how risk for each ?. Zhongguo Dang Dai Er Ke Za Zhi 2009;11: 161-5.
22. ชญาศักดิ์ พิศวง, ปริศนา พานิชกุล. ปัจจัยเสี่ยงที่สัมพันธ์กับภาวะขาดออกซิเจนของทารกแรกเกิด
ในโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า. เวชสารแพทย์ทหารบก 2554; 64: 109-19.
23. อุไร ศิลปะกิจโกศล. ปัจจัยเสี่ยงการขาดออกซิเจนในทารกแรกคลอด โรงพยาบาลพนมสารคราม
ฉะเชิงเทรา. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข 2551; 2: 1315-24.
24. บรรพจน์ สุวรรณชาติ. ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดภาวะขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิดในโรงพยาบาล
กาฬสินธุ์. ศรีนครินทร์เวชสาร 2547; 19: 233-40.
25. มนตรี ภูริปัญญวานิช. ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดภาวะขาดออกซิเจนในทารกแรกเกิดของโรงพยาบาล
เสนา. วารสารวิจัยวิทยาศาสตร์การแพทย์ 2551; 22: 83-9.
