การศึกษาค่าผลคูณปริมาณรังสีตลอดความยาวของการสแกนจากการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ ในโรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
คำสำคัญ:
ปริมาณรังสียังผล; ค่า CTDIvol; ค่า DLPบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์ : เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์(Computed tomography; CT) เป็นเครื่องกำเนิดรังสีที่ให้ปริมาณรังสีสูงเมื่อเทียบกับเครื่องเอกซเรย์ชนิดอื่น คณะผู้วิจัยจึงได้ทำการศึกษาปริมาณรังสีที่ใช้ในการตรวจเปรียบเทียบกับปริมาณรังสีอ้างอิง
วิธีการศึกษา : เก็บข้อมูลย้อนหลังของผู้ป่วยจำนวน 1,200 ราย จากการตรวจศีรษะ ทรวงอก และช่องท้อง ช่วง 1 กุมภาพันธ์ ถึง 30 เมษายน 2557 บันทึกค่าดัชนีปริมาณรังสีจากเครื่อง CT( CTDIvol ) ปริมาณรังสีตลอดความยาวของการสแกน ( DLP) จากการตรวจ และคำนวณค่าปริมาณรังสียังผล (Effective dose ; ED) แล้วนำข้อมูลมาเปรียบเทียบกับค่าปริมาณรังสีอ้างอิง
ผลการศึกษา : จากการศึกษาพบว่า ค่าเฉลี่ย CTDIvol , DLP และ ED จากการตรวจ CT ศีรษะมีค่า 39.9 mGy, 689.86 mGy.cm, 1.8 ±0.8 mSv ทรวงอก 25.9 mGy, 440.97 mGy.cm, 10.8±6.6 mSv และช่องท้อง 46.1 mGy, 767.83 mGy.cm, 15.5±7.3 mSv และ พบการตรวจช่องท้องมีค่าปริมาณรังสียังผลเฉลี่ยมีค่าเกินระดับปริมาณรังสีอ้างอิง
สรุป: การทำงานประจำนำสู่การวิจัยเชิงสำรวจ ทำให้เห็นว่า การสำรวจปริมาณรังสีจากการตรวจวินิจฉัยมีความจำเป็น ได้ข้อมูลพื้นฐานที่เป็นประโยชน์ ทำให้ทราบถึงความเสี่ยงภัยจากรังสีที่เกิดขึ้นในแต่ละชนิดการตรวจ ควรมีการศึกษาเพิ่มเติมในการเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ส่วนอื่นๆ ค่าระดับปริมาณรังสีจากการตรวจที่มีค่าที่สูงกว่าค่าปริมาณรังสีอ้างอิง ควรปรับแก้ไข เพื่อให้ค่าปริมาณรังสีลดลง
เอกสารอ้างอิง
2. European Commission’s Radiation Protection Actions. European guidelines on quality criteria for computed tomography [Internet]. [cited Jul 12,2012]. Available from: http://www.drs.dk/guidelines/ ct/quality/htmlindex.htm.
3. Public health England. Dose from Computed tomography (CT) Examinations in the UK-2011 Review (internet). Published Sep, 2014.
4. วันนพ สุนันท์รุ่งอังคณา,สุชาวดี เชื้อมหาวัน.ปริมาณรังสีที่ผิวผู้ป่วยที่ได้รับจากการถ่ายภาพรังสีเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ในโรงพยาบาล ในเขตภาคตะวันออก. กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข, 2556.
5. Virginia TS, John EA, Raju s, Maria AS, Anchali K, Madan R, et al. Dose reduction in CT while maintaining diagnostic confidence: diagnostic reference levels at routine head, chest and abdominal CT-IAEA-coordinated research project. Radiology 2006; 240: 828-34.
6. Committee 3 of the international Commission on Radiological protection (ICRP). Diagnostic reference levels in medical imaging: review and additional advice. A web Module by the ICRP committee. 1999 [cited Aug 2, 2010]. Available from: URL: http/www. icrp.org/docs/drl_for_web. pdf
7. Balter S, Hopewell JW, Miller DL, Wagner LK, Zelefsky MJ. Fluoroscopically guided interventional procedures: A review of radiation effects on patients’ skin and hair. Radiology 2010; 254:26–41.
8. Kalender WA, Wolf H, Sueess C. Dose reduction in CT by anatomically adapted tube current modulation: II. Phantom measurements. Med Phys 1999c; 26(11): 2248-53.
9. ศริวรรณ จูเลียง, สายัณห์ เมืองสว่าง. ปริมาณรังสีที่ใช้ในการตรวจสมองและช่องท้องด้วยเครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 2556.
10. Paul C Shrimpton, Jan T M Jansen, John D Harrison. Updated estimates of typical effective doses for common CT examinations in the UK . Br J Radiol 2016; 89(1057): 20150346. doi: 10.1259/bjr.20150346.
11. หน่วยรังสีวินิจฉัย. สถิติผู้มารับบริการตรวจด้วยเครื่อง CT.โรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2557.
12. หน่วยรังสีวินิจฉัย. ค่าเฉลี่ย CTDIvol / DLP ,ปริมาณรังสียังผลของการตรวจศีรษะ ทรวงอก และช่องท้องด้วย CT โรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 2558.
