ภาวะซึมเศร้า และความร่วมมือในการใช้ยาในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง
คำสำคัญ:
ภาวะซึมเศร้า; ความร่วมมือในการใช้ยา; ผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่องบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: จำนวนผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่องมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นทุกปี และภาวะซึมเศร้าก็มีแนวโน้มที่จะพบมากขึ้นเช่นกัน การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกของภาวะซึมเศร้า และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะซึมเศร้ากับความร่วมมือในการใช้ยาในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่องที่มารับบริการที่ศูนย์การแพทย์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี จำนวน 115 ราย
ผลการศึกษา: พบความชุกของภาวะซึมเศร้าร้อยละ 40.00 ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าได้แก่ ระดับการศึกษา จำนวนปีที่เป็นโรคไตเรื้อรัง จำนวนปีที่ล้างไต และระดับอัลบูมินในเลือด และพบความสัมพันธ์ระหว่างภาวะซึมเศร้ากับความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่อง (p = 0.034) โดยผู้ป่วยที่มีภาวะซึมเศร้าจะให้ความร่วมมือในการใช้ยาต่ำกว่าผู้ป่วยที่ไม่มีภาวะซึมเศร้า และภาวะซึมเศร้า มีแนวโน้มจะพบมากในผู้ป่วยที่เริ่มล้างไตในระยะ 5 ปีแรก
สรุป: ผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องอย่างต่อเนื่องที่มารับบริการที่ศูนย์การแพทย์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีภาวะซึมเศร้าร้อยละ 40.00 และภาวะซึมเศร้าส่งผลต่อความร่วมมือในการใช้ยา ดังนั้นควรมีการคัดกรองภาวะซึมเศร้าโดยเฉพาะผู้ป่วยที่เพิ่งเริ่มล้างไตในช่วง 5 ปีแรก
เอกสารอ้างอิง
2. Bautovich A, Katz I, Smith M, Loo C, Harvey S. Depression and chronic kidney disease: a review for clinicians. Aust N Z J Psychiatry 2014; 48(6): 530-541.
3. Ministry of Public Health. Prevention and improvement of depression. World health day 2017: depression…..let’s talk [Internet]. 2017 [cited 13 Dec 2017]. Available from: http://www.thaidepression.com/.
4. Shirazian S, Grant C, Aina O, Mattana J, Khorassani F, Ricardo A. depression in chronic kidney disease and end-stage renal disease: similarities and differences in diagnosis, epidemiology, and management. Kidney Int 2017; 2(1): 94-107.
5. Rosenthal D, Jindal R, Brown C, Kimmel P. Depression is an important contributor to low medication adherence in hemodialyzed patients and transplant recipients. Kidney Int 2019: 75(11): 1223-1229.
6. Puanglai K, Jarupaktranonth C, Changsirikulchai S, Janma J, Chuemongkon W. Stress and medication adherence among continuous ambulatory peritoneal dialysis patients. Srinagarind Med J 2020; 35(3) : 287-295.
7. Beck AT, Ward CH, Mendelson M. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961; 4(6): 561-571.
8. Satra K. Depression in old age: the study of the old age from Home of the Age Banthamapagon, Nakornratchasima province. Bangkok: Mahidol University; 1988.
9. Palmer S, Vecchio M, Craig JC, Tonelli M, Johnson DW, Nicolucci A, et al. Prevalence of depression in chronic kidney disease: systematic review and meta-analysis of observational studies. Kidney Int 2013; 84: 179–191.
10. Noree S, Bowolthumpiti A, Nochaiwong S, Koyratkoson K, Chaisai C, Panyathong S, et al. Prevalence and the correlation between depression and health related quality of life among hemodialysis and peritoneal dialysis patients. Songkla Med J 2017; 35(4): 301-312.
11. Thokaew S. Depression in hemodialysis patients in Nakhon Pathom province [Master of Science in Mental Health]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2003.
12. Sinnakirouchenan R, Holley JL. Peritoneal dialysis versus hemodialysis: risks, benefits, and access issues. Adv Chronic Kidney Dis 2011; 18(6): 428-432.
13. Kübler-Ross E, Kessler D. On grief and grieving: finding the meaning of grief through the five stages of loss. New York: Scribner; 2014.
14. Sumneangsanor T. Coping with loss and grief. Thai Sci Technol J 2013; 21(7): 658-6067.
15. Kutner NG, Zhang R, McClellan WM, Cole SA. Psychosocial predictors of non-compliance in haemodialysis and peritoneal dialysis patients. Nephrol Dial Transpl 2002; 17: 93-99.
16. Kasantikul D. Major affective disorders. In: Tantiphlachiva K, editor. Textbook of psychiatry, The Psychiatric Association of Thailand. Bangkok: Thammasat Printing house; 1993: 384-410.
17. Ruangtrakul S. Psychiatric manual. Bangkok: Aksornsampan press; 1990: 92-99.
