ผลของการฉีดยาขับธาตุเหล็ก Desferrioxamine โดยการคาเข็มให้น้ำเกลือไว้ใต้ผิวหนัง ต่อความปวดและความพึงพอใจในผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมีย
คำสำคัญ:
โรคธาลัสซีเมีย; ยาขับธาตุเหล็ก Desferrioxamine; เข็มปีกผีเสื้อ; เข็มให้น้ำเกลือ; คาเข็มใต้ผิวหนังบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์ : การให้ยาฉีดขับธาตุเหล็ก Desferrioxamine เป็นการรักษาผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมียที่มีภาวะธาตุเหล็กเกิน นิยมให้โดยการฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ปัจจุบันใช้การคาเข็มปีกผีเสื้อไว้ใต้ผิวหนัง ทำให้ผู้ป่วยเกิดความเจ็บปวด และไม่พึงพอใจ จึงได้ทำการเปลี่ยนเป็นการคาเข็มให้น้ำเกลือไว้ใต้ผิวหนัง การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการฉีดยาขับธาตุเหล็ก Desferrioxamine โดยการคาเข็มให้น้ำเกลือไว้ใต้ผิวหนังต่อความปวดและความพึงพอใจในผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมีย
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษากึ่งทดลอง แบบกลุ่มเดียวทดสอบก่อนและหลัง คัดเลือกตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง ที่มีคุณสมบัติตามเกณฑ์ จำนวน 30 ราย เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วย 1) แบบประเมินความปวด และ 2) แบบประเมินความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติ Paired t-test
ผลการศึกษา: พบว่าการฉีดยาขับธาตุเหล็ก Desferrioxamine โดยการคาเข็มให้น้ำเกลือไว้ใต้ผิวหนัง ผู้ป่วยมีความปวดโดยรวมอยู่ในระดับไม่ปวด (0.40±0.81) ส่วนการฉีดยาโดยการคาเข็มปีกผีเสื้อไว้ใต้ผิวหนัง ผู้ป่วยมีความปวดอยู่ในระดับปานกลาง (5.40±1.19) และเมื่อเปรียบเทียบความปวดของการฉีดยาทั้งสองรูปแบบวิธี พบว่ามีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ส่วนความพึงพอใจต่อการฉีดยาขับธาตุเหล็ก Desferrioxamine พบว่า ความพึงพอใจต่อการฉีดยาขับธาตุเหล็ก Desferrioxamine โดยการคาเข็มให้น้ำเกลือภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด (4.40±0.50) ส่วนการคาเข็มปีกผีเสื้อความพึงพอใจอยู่ในระดับปานกลาง (2.87±0.35) และพบว่าความพึงพอใจต่อการฉีดยาทั้งสองรูปแบบมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001)
สรุป: การฉีดยาขับธาตุเหล็ก Desferrioxamine โดยการใช้เข็มให้น้ำเกลือคาเข็มไว้ใต้ผิวหนังผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมีย มีความปวดน้อยกว่าและมีความพึงพอใจมากกว่าการใช้เข็มปีกผีเสื้อคาเข็มไว้ใต้ผิวหนัง
เอกสารอ้างอิง
จินตนา ศิรินาวิน, ชนินทร์ ลิ่มวงศ์, พรพิมล เรืองวุฒิเลิศ, เสถียร สุขพณิชนันท์, วันชัย วนะชิวนาวิน, วรวรรณ ตันไพจิตร. ความรู้พื้นฐานธาลัสซีเมีย: เพื่อการป้องกันและควบคุมโรค. ฉบับปรับปรุง. กรุงเทพฯ: หมอชาวบ้าน, 2554.
Cappellini MD, Cohen A, Porter J, Taher A, Viprakasit V. Guidelines for the management of transfusion dependent thalassaemia (TDT). 3rd ed. Nicosia: Thalassaemia International Federation, 2014.
Taher A, Sheikh-Taha M, Koussa S, Inati A, Neeman R, Mourad F. Comparison between deferoxamine and deferiprone (L1) in iron-loaded thalassemia patients. Eur J Haematol 2001; 67: 30–34.
Rashid M, Karimi M. Compliance of deferoxamine injection in beta-thalassaemia major patients in Iran. Transfus Med 2012; 22: 104–107.
Haghpanah S, Zarei T, Zahedi Z, Karimi M. Compliance and satisfaction with deferasirox (Exjade®) compared with deferoxamine in patients with transfusion-dependent beta-thalassemia. Hematology 2014; 19: 187–191.
พลาสติกช่วยชีวิตมนุษย์ได้อย่างไร? [ออนไลน์]. 2563 [อ้างเมื่อ 1 เมษายน 2563]. จาก: https://www.plasticity.in.th/archives/1516
จิราพร พรหมพิทักษ์กุล, วีรวรรณ อึ้งอร่าม, อุบล จ๋วงพานิช, กาญจนา สิมะจารึก, สุธีรา ตั้งตระกูล, ลดาวัลย์ บูรณะปิยะวงศ์. การพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาล เรื่องการใช้สารละลายน้ำเกลือหล่อหลอดเลือดดำเพื่อป้องกันลิ่มเลือดอุดตันปลายเข็มฉีดยาชนิดล็อค. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ 2553; 33: 62–68.
Lwanga SK, Lemeshow S, Hosmer DW, Klar J, Duppenthaler JL. (Eds.). Adequacy of sample size in health studies. Chichester: World Health Organization; 1990
รื่นฤดี แก่นนาค, อรุณี เจตศรีสุภาพ, สลักจิต ศรีมงคล. การฉีดยาขับธาตุเหล็ก Desferrioxamine ในผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมียโดยวิธีการคาเข็มใต้ผิวหนัง:การศึกษานำร่อง. ขอนแก่น: งานบริการพยาบาล โรงพยาบาลศรีนครินทร์, 2554.
รื่นฤดี แก่นนาค, อรุณี เจตศรีสุภาพ, สลักจิต ศรีมงคล. ผลของการให้ยาฉีดขับธาตุเหล็ก Desferrioxamine โดยการใช้เข็มปีกผีเสื้อแทงคาเข็มไว้ใต้ผิวหนังในผู้ป่วยโรคธาลัสซีเมีย. ศรีนครินทร์เวชสาร 2563; 35: 32-37.
ปิยพร พูนประสิทธิ์.ผลของการประคบเย็นก่อนการฉีดสเตียรอยด์เพื่อลดอาการปวดในผู้ป่วยที่รักษาแผลเป็นนูนในโรงพยาบาลอุดรธานี.วารสารการแพทย์โรงพยาบาลอุดรธานี 2561; 26: 21-26.
ดวงสุดา วัฒนธัญญการ, บัวหลวง สำแดงฤทธิ์, นิโรบล กนกสุนทรรัตน์. การประเมินการใช้แนวปฏิบัติการจัดการความปวดในผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดทางกระดูกและข้อ. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ 2561; 36: 100–109.
อังคณา จงเจริญ, สิริกร เทียนหล่อ. ผลของการจัดการกับความปวดอย่างมีแบบแผนต่อความปวด และความพึงพอใจในการจัดการกับความปวดของผู้ป่วยผ่าตัดช่องท้อง ณ โรงพยาบาลชลบุรี. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา 2558; 23: 76–90.
กรรณิกา ฉ่ำพึ่ง, อนัญญา มานิตย์. การพัฒนารูปแบบการจัดการความปวดในผู้ป่วยผ่าตัดกระดูกสันหลังโรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช. วารสารพยาบาลโรคหัวใจและทรวงอก 2561; 29: 42–57.
ศุภานัน ก้อนจันทร์. ประสิทธิผลของโปรแกรมการจัดการความปวดและการฟื้นฟูสภาพ ในผู้ป่วยที่เข้ารับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียม. วารสารมหาวิทยาลัยคริสเตียน 2562; 25: 64–77.
