ความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติงานกับยาเคมีบำบัดของบุคลากรทางการแพทย์ในโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
คำสำคัญ:
ความรู้; ทัศนคติ; การปฏิบัติงานกับยาเคมีบำบัด; บุคลากรทางการแพทย์บทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์ ยาเคมีบำบัดเป็นยาอันตรายดังนั้นผู้ที่ปฏิบัติงานสัมผัสยากลุ่มนี้ต้องมีความรู้และทัศนคติที่ดี ตลอดจนปฏิบัติงานได้อย่างถูกต้อง งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติงานกับยาเคมีบำบัดในบุคลากรของโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
วิธีการศึกษา รูปแบบการศึกษาเชิงพรรณนา ประชากรศึกษาได้แก่ บุคลากรที่ปฏิบัติงานในหน่วยงานซึ่งมีกิจกรรมเสี่ยงสัมผัสยาเคมีบำบัด 253 ราย ระหว่างพฤษภาคม-มิถุนายน พ.ศ. 2563 เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถามชนิดตอบเอง วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่ามัธยฐาน พิสัยระหว่างควอไทล์ การแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละและไคว์สแควร์ ตั้งนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p≤0.05
ผลการศึกษา อัตราการตอบกลับร้อยละ 86.6 (219/253) เป็นเพศหญิงร้อยละ 89.5 ส่วนใหญ่เป็นบุคลากรฝ่ายการพยาบาล (ร้อยละ 78.1) ทำกิจกรรมบริหารและให้ยาเคมีบำบัดร้อยละ 47.9 มีความรู้เกี่ยวกับยาเคมีบำบัดในระดับเพียงพอร้อยละ 55.7 ความรู้เรื่องอุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยมีสัดส่วนคะแนนเฉลี่ยน้อยที่สุด (ร้อยละ 44.6) อาสาสมัครที่มีทัศนคติระดับดีร้อยละ 67.1 แต่มีเพียงร้อยละ 39.3 ที่มีระดับการปฏิบัติงานอยู่ในระดับดี และมีอาสาสมัครสวมถุงมือไม่ถูกต้องมากถึงร้อยละ 64.1
สรุป อาสาสมัครส่วนใหญ่มีทัศนคติที่ดี (ร้อยละ 67.4) แต่มีระดับความรู้เพียงพอเกินกึ่งหนึ่งเพียงเล็กน้อย (ร้อยละ 55.7) และยังปฏิบัติงานกับยาเคมีบำบัดได้ไม่ปลอดภัยนักเนื่องจากใช้อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลไม่ถูกต้อง ดังนั้นควรจัดอบรมความรู้และฝึกขั้นตอนปฏิบัติงานกับยาเคมีบำบัดอย่างปลอดภัยในทุกกิจกรรมเสี่ยงอย่างต่อเนื่องต่อไป
เอกสารอ้างอิง
2. McDiarmid M, Egan T. Acute occupational exposure to antineoplastic agents. Occup Med (Lond): official publication of the Industrial Medical Association 1988; 30(12): 984-987.
3. Valanis BG, Vollmer WM, Labuhn KT, Glass AG. Association of antineoplastic drug handling with acute adverse effects in pharmacy personnel. Am J Hosp Pharm 1993; 50(3): 455-462.
4. Dranitsaris G, Johnston M, Poirier S, Schueller T, Milliken D, Green E, et al. Are health care providers who work with cancer drugs at an increased risk for toxic events? A systematic review and meta-analysis of the literature. J Oncol Pharm Pract : official publication of the International Society of Oncology Pharmacy Practitioners 2005; 11(2): 69-78.
5. Ratner PA, Spinelli JJ, Beking K, Lorenzi M, Chow Y, Teschke K, et al. Cancer incidence and adverse pregnancy outcome in registered nurses potentially exposed to antineoplastic drugs. BMC Nurs 2010; 9: 15.
6. Valanis B, Vollmer WM, Steele P. Occupational exposure to antineoplastic agents: self-reported miscarriages and stillbirths among nurses and pharmacists. J Occup Environ Med 1999; 41(8): 632-638.
7. Fransman W, Kager H, Meijster T, Heederik D, Kromhout H, Portengen L, et al. Leukemia from dermal exposure to cyclophosphamide among nurses in The Netherlands: quantitative assessment of the risk. Ann Occup Hyg 2014; 58(3): 271-282.
8. Ben-Ami S, Shaham J, Rabin S, Melzer A, Ribak J. The influence of nurses' knowledge, attitudes, and health beliefs on their safe behavior with cytotoxic drugs in Israel. Cancer Nurs 2001; 24(3): 192-200.
9. Kyprianou M, Kapsou M, Raftopoulos V, Soteriades ES. Knowledge, attitudes and beliefs of Cypriot nurses on the handling of antineoplastic agents. Eur J Oncol Nurs 2010; 14(4): 278-282.
10. Turk M, Davas A, Ciceklioglu M, Sacaklioglu F, Mercan T. Knowledge, attitude and safe behaviour of nurses handling cytotoxic anticancer drugs in Ege University Hospital. Asian Pac J Cancer Prev 2004; 5(2): 164-168.
11. Polovich M, Martin S. Nurses' use of hazardous drug-handling precautions and awareness of national safety guidelines. Oncol Nurs Forum 2011; 38(6): 718-726.
12. Occupational Safety and Health Administration. Controlling Occupational Exposure to Hazardous Drugs [Internet] 2016. [cited 2020 January 23]. Available from: https://www.osha.gov/hazardous-drugs/controlling-occex.
13. American Society of Hospital Pharmacists. Drug Distribution and Control: Preparation and Handling: Handling Hazardous Drugs [Internet] 2006. [cited 2020 January 23]. Available from: https://www.ashp.org/-/media/assets/policy-guidelines/docs/guidelines/handling-hazardous-drugs.ashx.
14. Oncology Nursing Society. Toolkit for Safe Handling of Hazardous Drugs for Nurses in Oncology [Internet] 2018. [cited 2020 January 24]. Available from: https://www.ons.org/sites/default/files/2018-06/ONS_Safe_Handling_Toolkit_0.pdf.
15. Mahdy N, Rahman A, Seddek G. Nurses' Performance Regarding Chemotherapy Administration in the Clinic Nglaa. Egypt J Health Care 2018; 9: 129-140.
16. Hengpraprom S, Kulwanvijit N, Jiamjarasrangsi W. Investigation of safety precautions of healthcare workers in handling antineoplastic drugs at King Chulalongkorn Memorial Hospital. CHULA MED J 2006; 50: 319-330.
