การวัดมุมของปากมดลูกกับตัวมดลูกด้วยการตรวจอัลตราซาวน์ทางช่องคลอด ในช่วงไตรมาสที่ 2 ของการตั้งครรภ์เพื่อประเมินความเสี่ยงในการคลอดก่อนกำหนดในสตรีตั้งครรภ์เดี่ยว

ผู้แต่ง

  • สุกัญญา ไชยราช ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • เกียรติศักดิ์ คงวัฒนกุล ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  • รัตนา คำวิลัยศักดิ์ ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คำสำคัญ:

มุมมดลูกผ่านช่องคลอด; ทำนายการคลอดก่อนกำหนด; ไตรมาสที่สอง

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: กลไกพื้นฐานของการคลอดก่อนกำหนดมีหลายอย่าง  การเปลี่ยนแปลงของปากมดลูกเป็นหนึ่งในกลไกที่สำคัญของการคลอดก่อนกำหนด สามารถอธิบายจากโครงสร้างของปากมดลูกทั้งความยาวของปากมดลูก (cervical lenght: CL) และมุมของปากมดลูกกับตัวมดลูก (uterine cervical angle: UCA) ในปี ค.ศ. 2016 และ 2018 มีรายงานการศึกษาพบมุมของปากมดลูกกับตัวมดลูก สัมพันธ์กับอายุครรภ์ที่คลอด สามารถนำมาใช้ทำนายการคลอดก่อนกำหนดได้ แต่อย่างไรก็ตามการศึกษามีเฉพาะแถบอเมริกาและยุโรป ซึ่งความเสี่ยงของการคลอดก่อนกำหนดจะแตกต่างกันในแต่ละเชื้อชาติ การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อศึกษา

วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบตัดขวางในสตรีตั้งครรภ์เดี่ยวอายุ 18 ปีขึ้นไปที่มาฝากครรภ์ และได้รับการตรวจอัลตราซาวด์ที่แผนกผู้ป่วยนอกโรงพยาบาลศรีนครินทร์

ผลการศึกษา: ค่าเฉลี่ยอายุครรภ์ (Mean±SD), CL, UCA และค่าเฉลี่ยอายุครรภ์เมื่อคลอด อยู่ที่ 20.20±1.30 สัปดาห์ 3.74±0.67 ซม., 93.93±18.75 องศา และ 38.37±1.84 สัปดาห์ตามลำดับ ความสัมพันธ์ของ UCA กับการคลอดก่อนกำหนดพบว่า UCA ที่น้อยกว่า 97 องศา เสี่ยงต่อคลอดก่อนกำหนดมากขึ้น โดยมีความไว ร้อยละ 57.9 ความจำเพาะ ร้อยละ 54.9 การพยากรณ์ผลบวกร้อยละ 14.7 และค่าพยากรณ์ผลลบร้อยละ 90.7

สรุป: UCA ที่มีค่าน้อยกว่า 97 องศา เสี่ยงต่อคลอดก่อนกำหนดมากขึ้น โดยมีความไว ร้อยละ 57.9 ความจำเพาะ ร้อยละ 54.9  การพยากรณ์ผลบวกร้อยละ 14.7 และค่าพยากรณ์ผลลบร้อยละ 90.7

เอกสารอ้างอิง

1. Vogel JP, Chawanpaiboon S, Moller A-B, Watananirun K, Bonet M, Lumbiganon P. The global epidemiology of preterm birth. Best Pract Res Clin Obstet Gynaecol 2018; 52: 3–12.
2. OECD. Preterm birth and low birth weight 2018 Dec 3; 64–65.
3. Kiatsuda D, Thinkhamrop J, Prasertcharoensuk W. Success rate in preterm uterine contraction inhibition with tocolytic agents in a tertiary care center. Int J Womens Health 2016; 8: 663–667.
4. Committee on Practice Bulletins-Obstetrics, The American College of Obstetricians and Gynecologists. Practice bulletin no.130: prediction and prevention of preterm birth. Obstet Gynecol 2012; 120(4): 964–973.
5. Berghella V. Universal cervical length screening for prediction and prevention of preterm birth. Obstet Gynecol Surv 2012; 67(10): 653–657.
6. Practice Bulletin No.171: Management of preterm labor. Obstet Gynecol 2016; 128(4): e155.
7. Lim K, Butt K, Crane JM, Morin L, Bly S, Butt K, et al. Ultrasonographic cervical length assessment in predicting preterm birth in singleton pregnancies. J Obstet Gynaecol Can 2011; 33(5): 486–499.
8. Cunningham FG, Leveno KJ, Bloom SL, Dashe JS, Hoffman BL, Casey BM, et al. Abnormal labor. In: Williams Obstetrics [Internet]. 25th ed. New York, NY: McGraw-Hill Education; 2018 [cited Feb 15, 2021]. Available from: accessmedicine.mhmedical.com/content.aspx?aid=1160775319
9. Myers KM, Feltovich H, Mazza E, Vink J, Bajka M, Wapner RJ, et al. The mechanical role of the cervix in pregnancy. J Biomech 2015; 48(9): 1511–1523.
10. Sochacki‐Wójcicka N, Wojcicki J, Bomba‐Opon D, Wielgos M. Anterior cervical angle as a new biophysical ultrasound marker for prediction of spontaneous preterm birth. Ultrasound Obstet Gynecol 2015; 46(3): 377–378.
11. Farràs Llobet A, Regincós Martí L, Higueras T, Calero Fernández IZ, Gascón Portalés A, Goya Canino MM, et al. The uterocervical angle and its relationship with preterm birth. J Matern Fetal Neonatal Med 2018; 31(14): 1881–1884.
12. Dziadosz M, Bennett TA, Dolin C, West Honart A, Pham A, Lee SS, et al. Uterocervical angle: a novel ultrasound screening tool to predict spontaneous preterm birth. Am J Obstet Gynecol 2016; 215(3): 376. e1-7.
13. Kitipoonwongwanid K, Soongsatitanon A. Transvaginal ultrasound measurement of the uterocervical angle for prediction of spontaneous preterm birth. Thai J Obstet Gynaecol 2021; 29(2): 112–119.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2021-10-04

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ไชยราช ส, คงวัฒนกุล เ, คำวิลัยศักดิ์ ร. การวัดมุมของปากมดลูกกับตัวมดลูกด้วยการตรวจอัลตราซาวน์ทางช่องคลอด ในช่วงไตรมาสที่ 2 ของการตั้งครรภ์เพื่อประเมินความเสี่ยงในการคลอดก่อนกำหนดในสตรีตั้งครรภ์เดี่ยว. SRIMEDJ [อินเทอร์เน็ต]. 4 ตุลาคาม 2021 [อ้างถึง 28 ธันวาคม 2025];36(5):522-6. available at: https://li01.tci-thaijo.org/index.php/SRIMEDJ/article/view/252551

ฉบับ

ประเภทบทความ

Original Articles