อัตรารอดชีพผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการบำบัดทดแทนไต ของโรงพยาบาล ยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์

ครองขวัญ ภูดีบุตร; สุพจน์ คำสะอาด; อรวรรณ อรดี

ผู้แต่ง

ครองขวัญ ภูดีบุตร นักศึกษาหลักสูตรสาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวิทยาการระบาด คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
สุพจน์ คำสะอาด สาขาวิชาวิทยาการระบาดและชีวสถิติ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
อรวรรณ อรดี คลินิกไตเทียม โรงพยาบาลยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์

คำสำคัญ:

ผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย, การล้างไตทางช่องท้อง, การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม, อัตราการรอดชีพ

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: ผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายโดยเฉพาะในจังหวัดกาฬสินธุ์มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นจึงทำให้ผู้ป่วยได้รับการรักษาโดยวิธีการบำบัดทดแทนไต งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบและอัตรารอดชีพผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการบำบัดทดแทนไตโดยวิธีล้างไตทาง
ช่องท้องและการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม ของโรงพยาบาลยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์

วิธีการศึกษา : แบบ Retrospective cohort study โดยใช้ฐานขอมูลผู้ป่วยจากระบบสารสนเทศโรงพยาบาล
ยางตลาด ระหว่าง 1 สิงหาคม 2553 ถึง 31 ธันวาคม 2560 ด้วยวิธีการติดตามผู้ป่วยทุกรายเพื่อให้ได้ข้อมูลสถานะสุดท้ายการมีชีวิตจนถึง 31 ธันวาคม 2563 ด้วยการวิเคราะห์อัตรารอดชีพ จำนวน 196 ราย โดย วิธี Kaplan-Meier สถิติทดสอบโดย Log-rank test และทดสอบปัจจัยเสี่ยงโดยใช้สถิติ Cox regression

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการบำบัดทดแทนไตโดยวิธีการล้างไตทางช่องท้อง
มีโอกาสเสี่ยงต่อการตายเป็น 1.93 เท่า เมื่อเทียบกับผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการบำบัดทดแทนไตโดยวิธีฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม (Adjusted HR=1.93; 95% CI; 1.09 – 3.39, p= 0.021) อัตราการรอดชีพในระยะเวลา 1,3 และ 5 ปี ของผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้ายที่ได้รับการบำบัดทดแทนไตโดยวิธี HD เท่ากับ
ร้อยละ 92.7 ,82.7 และ 68.7 วิธี CAPD เท่ากับ ร้อยละ 88.6 ,63.4 และ 47.8

สรุป: วิธีการบำบัดทดแทนไตโดยวิธีล้างไตทางช่องท้องมีโอกาสเสี่ยงต่อการตายมากกว่าวิธีฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม

เอกสารอ้างอิง

ธัญญารัตน์ ธีรพรเลิศรัฐ. ไตสำคัญอย่างไรต่อร่างกายมนุษย์. เอกสารประกอบการประชุมวิชาการการป้องกันและการดูแลรักษาโรคไตเรื้อรังและไตวาย; 26 กรกฎาคม 2558; กรุงเทพฯ.

United States Renal Data System. Annual data report CKD in the general population [online] 2018 [cited 2021 Sep 30]. Available from: https://www.usrds.org

ปัญจวรา บุญแสรงโสม. เผยสถิติคนไทยติดเค็มป่วยโรคไตเรื้อรังกว่า 8 ล้านคน [ออนไลน์] 2563 [อ้างเมื่อ 30 กันยายน 2563]. จาก https://www.thaihealth.or.th

กมลรัชฎ์ จงธนากร. อัตรารอดชีวิตในผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย ที่ได้รับการบำบัดทดแทนไต ณ โรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์. วชิรเวชสารและวารสารเวชศาสตร์เขตเมือง 2561; 62(1): 9-20.

Beladi-Mousavi SS, Hayati F, Valavi E, Rekabi F, Mousavi MB. Comparison of survival in patients with end-stage renal disease receiving hemodialysis versus peritoneal dialysis. Saudi J Kidney Dis Transpl 2015; 26(2): 392-397.

ชลธิป พงศ์สกุล, ทวี ศิริวงศ์, ทัดสะลัง แก้วบุนมา, ดรุณี จันทร์เลิศฤทธิ์, ปัญจักษร พรมจักร, จุฬาภรณ์ ลิมวัฒนานนท์. อัตรารอดชีพและการคงอยู่กับวิธีการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้องในผู้ป่วยไทย. จดหมายเหตุทางแพทย์ 2549; 89(2): 98-105.

Shabankhani B, Kazemnejad A, Zaeri F, Espahbodi F, Haji Ahmadi M, Mirkazemi R. Survival factors in patients with end-stage renal disease in Mazandaran Province, Iran. Iran J Kidney Dis 2016; 10(2): 79-84.

พิมพ์พิชญาภา ชัยสุวรรณรัตน์. คุณภาพของการรักษาในคลินิกล้างไตช่องท้องแบบต่อเนื่องในโรงพยาบาลปทุมธานีช่วงเวลา 6 ปีแรก. วารสารวิชาการแพทย์ 2557; 28(3): 701-8.

Isla RA, Mapiye D, Swanepoel CR, Rozumyk N, Hubahib JE, Okpechi IG. Continuous ambulatory peritoneal dialysis in Limpopo province, South Africa: predictors of patient and technique survival. Perit Dial Int 2014; 34(5): 518-25.