ภาวะเลือดออกทั่วไปในถุงลมปอด: แนวทางปฏิบัติและการดูแลรักษาในปัจจุบัน
คำสำคัญ:
ภาวะเลือดออกทั่วไปในถุงลมปอด, การรักษาบทคัดย่อ
ภาวะเลือดออกทั่วไปในถุงลมปอดเป็นภาวะเร่งด่วนที่พบได้ไม่บ่อยแต่มีโอกาสเสียชีวิตสูง ผู้ป่วยจะมาพบแพทย์ด้วยไอเป็นเลือด โลหิตจาง ปื้นฝ้าขาวที่ปอด และภาวะหายใจล้มเหลวจากภาวะพร่องออกซิเจน อย่างไรก็ตามหนึ่งในสามของผู้ป่วยจะไม่มีอาการไอเป็นเลือด จึงจำเป็นต้องส่องกล้องหลอดลมและตรวจน้ำล้างปอดว่ามีสีแดงสดทั้ง 3 ขวดเพื่อการวินิจฉัย สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของภาวะเลือดออกทั่วไปในถุงลมปอดคือการอักเสบของหลอดเลือดฝอยที่ถุงลมปอด (capillaritis) จากภาวะ ANCA-associated vasculitis (เช่น granulomatosis with polyangiitis และ microscopic polyangiitis) และ connective tissue disease (เช่น systemic lupus erythematosus, SLE) โดยโรคกลุ่ม ANCA-associated vasculitis การรักษาคือ pulse methylprednisolone ร่วมกับ cyclophosphamide แล้วต่อด้วยการให้ immunosuppressive drugs มีการศึกษาการให้ rituximab ร่วมกับ pulse methylprednisolone ได้ผลในการหยุดเลือดใน ANCA-associated vasculitis ไม่แตกต่างจากการให้ cyclophosphamide ร่วมกับ pulse methylprednisolone ส่วน SLE ที่มาด้วยภาวะเลือดออกทั่วไปในถุงลมปอดตอบสนองดีต่อการรักษาด้วย high dose corticosteroid อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วย SLE มีโอกาสที่จะติดเชื้อแบคทีเรียและเชื้อราร่วมด้วยสูง จึงแนะนำให้ยาปฏิชีวนะร่วมด้วยในระยะแรกของการรักษา โรค Anti-glomerular basement membrane disease เป็นโรคที่พบในกลุ่มภาวะเลือดออกทั่วไปในถุงลมปอดโดยไม่มีการอักเสบของหลอดเลือดฝอย (bland pulmonary hemorrhage) โรคนี้ตอบสนองต่อการทำ plasmapheresis เพื่อเอา anti-GBM antibodies ออกจากเลือด ร่วมกับการให้ pulse methylprednisolone ในกรณีที่เลือดออกในถุงลมปอดรุนแรงไม่ตอบสนองต่อการรักษาดังกล่าวในผู้ป่วย SLE และ Anti-glomerular basement membrane disease มีการใช้ rituximab หรือ recombinant-activated human factor VII ช่วยในการหยุดเลือด ถ้าเลือดออกทั่วไปในถุงลมปอดจากการทำลายทั่วไปของถุงลมปอด (diffuse alveolar damage, DAD) ซึ่งส่วนใหญ่มักเกิดจากการติดเชื้อ ให้รักษาสาเหตุร่วมกับให้การรักษาประคับประคองการหายใจและภาวะพร่องออกซิเจนด้วยเครื่องช่วยหายใจ
เอกสารอ้างอิง
Collard HR, King TE Jr, Schwarz MI. Alveolar hemorrhage and rare infiltrative diseases. In: Broaddus VC, Masson RJ, Ernst JD, King TE Jr, Lazarus SC, Murray JF, eds. Murray & Nadel’s textbook of respiratory medicine. Philadelphia: Elsevier Saunders, 2016: 1207-20.
de Prost N, Parrot A, Picard C, Ancel PY, Mayaud C, Fartoukh M, et al. Diffuse alveolar haemorrhage: factors associated with in-hospital and long-term mortality. Eur Respir J 2010; 35: 1303–11.
Abigail R Lara and Marvin I Schwarz. Diffuse alveolar hemorrhage. Chest 2010; 137:1164–71.
Cordier JF and Cottin V. Alveolar hemorrhage in vasculitis: primary and secondary. Semin Respir Crit Care Med. 2011; 32: 310-21.
Stanzel F. Bronchoalveolar lavage. Principles and Practice of Interventional Pulmonology. 2012; 165-76.
Park MS. Diffuse alveolar hemorrhage. Tuberc Respir Dis (Seoul) 2013; 74: 151-62.
Travis WD, Hoffman GS, Leavitt RY, Pass HI, Fauci AS. Surgical pathology of the lung in Wegener's granulomatosis: review of 87 open lung biopsies from 67 patients. Am J Surg Pathol 1991; 15: 315–33.
Mark EJ, Matsubara O, Tan-Liu NS, Fienberg R. The pulmonary biopsy in the early diagnosis of Wegener’s (pathergic) granulomatosis: a study based on 35 open lung biopsies. Hum Pathol 1988; 19: 1065–71.
Rarok AA, Stegeman CA, Limburg PC, Kallenberg CG. Neutrophil membrane expression of proteinase 3 (PR3) is related to relapse in PR3-ANCA-associated vasculitis. J Am Soc Nephrol 2002; 13: 2232–8.
Tervaert JW, van der Woude FJ, Fauci AS, Ambrus JL, Velosa J, Keane WK, et al. Association between active Wegener’s granulomatosis and anticytoplasmic antibodies. Arch Intern Med 1989; 149: 2461-5.
Kitching AR, Anders HJ, Basu N. Brouwer E, Gordon J, Jayne DR, et al. ANCA-associated vasculitis. Nat Rev Dis Primers 2020; 6: 71.
Casian A and Jayne D. Management of alveolar hemorrhage in lung vasculitides. Semin Respir Crit Care Med 2011; 32: 335–45.
Falk RJ, Nachman PH, Hogan SL, Jennette JC. ANCA glomerulonephritis and vasculitis: a Chapel Hill perspective. Semin Nephrol 2000; 20: 233–43.
Tang s, Li X, Zhao KY, Zhou Q, Tang XK. Clinical characteristics and prognostic analysis of microscopic polyangiitis with diffuse alveolar hemorrhage. J Rheumatol 2021; 48: 410–6.
Donaghy M and Rees AJ. Cigarette smoking and lung haemorrhage in glomerulonephritis caused by autoantibodies to glomerular basement membrane. Lancet 1983; 2: 1390-3.
Jones JG, Minty BD, Lawler P, Hulands G, Crawley JC, Veall N. Increased alveolar epithelial permeability in cigarette smokers. Lancet 1980; 1: 66–8.
Perl SI, Pussell BA, Charlesworth JA, Macdonald GJ, Wolnizer M. Goodpasture’s (anti-GBM) disease and HLA-DRw2. N Engl J Med 1981; 305: 463–4.
Martinez-DV Martinez MU, Oostdam DAH, Abud-Mendoza C. Diffuse alveolar hemorrhage in autoimmune diseases. Curr Rheumatol Rep 2017; 19: 27.
Kwok SK, Moon SJ, Ju JH, Park KS, Kim WU, Cho CS, et al. Diffuse alveolar hemorrhage in systemic lupus erythematosus: risk factors and clinical outcome: results from affiliated hospitals of Catholoc University of Korea. Lupus 2011; 20: 102-7.
Rajkumar T and Vilayur E. Acute alveolar haemorrhage in hepatitis C-realated cryoglobulinaemic vasculitis. BMJ Case Rep 2018 Jan 4. (doi: 10.1136/bcr-2017-222717.)
Grosso V, Boveri E, Bogliolo L, Montecucco C, Caporali R. Diffuse alveolar hemorrhage as a manifestation of Behçet disease. Reumatismo 2013; 65: 138-41.
Rabiller A, Jaïs X, Hamid A, Resten A, Parent F, Haque R, et al. Occult alveolar haemorrhage in pulmonary veno-occlusive disease. Eur Respir J 2006; 27: 108-13.
Saha BK. Idiopathic pulmonary hemosiderosis: a state of the art review. Respir Med 2021; 176: 106234.
Reisman S, Chung M, Bernheim A. A Review of clinical and imaging features of diffuse pulmonary hemorrhage. AJR 2021; 216: 1500-9.
Thangaraj Y, Ather I, Chataut H, Ayach T, Holtzman A, Wakefield D, Ejaz AA. Diffuse alveolar hemorrhage as a presentation of acute poststreptococcal glomerulonephritis. Am J Med 2014; 127: e15–e17.
Hoffman GS, Kerr GS, Leavitt RY, Hallahan CW, Lebovics RS, Travis WD, et al: Wegener’s granulomatosis: an analysis of 158 patients. Ann Intern Med 1992; 116: 488–98.
Schnabel A, Holl-Ulrich K, Dalhoff K, Reuter M, Gross WL. Efficacy of transbronchial biopsy in pulmonary vaculitides. Eur Respir J 1997; 10: 2738–43.
Travis WD, Hoffman GS, Leavitt RY, Pass HI, Fauci AS. Surgical Pathology of the Lung in Wegenerʼs Granulomatosis. Am J Sur Pathol 1991; 15: 315–33.
Mark EJ, Matsubara O, Tan-Liu NS, Fienberg R. The pulmonary biopsy in the early diagnosis of Wegener’s (pathergic) granulomatosis: a study based on 35 open lung biopsies. Hum Pathol 1988; 19: 1065– 71.
Park JA. Treatment of diffuse alveolar hemorrhage: controlling inflammation and obtaining rapid and effective hemostasis. Int J Mol Sci 2021; 22, 793.
Chung SA, Langford CA, Maz M, Abril A, Gorelik M, Guyatt G, et al. 2021 American college of rheumatology/vasculitis foundation guideline for the management of antineutrophil cytoplasmic antibody–associated vasculitis. Arthritis Care & Research 2021; 73: 1088–105.
Jones RB, Hiemstra TF, Ballarin J, Blockmans DE, Brogan P, Bruchfeld A, et al. Mycophenolate mofetil versus cyclophosphamide for remission induction in ANCA-associated vasculitis: a randomised, non-inferiority trial. Ann Rheum Dis 2019; 78: 399-405.
Stone JH, Merkel PA, Spiera R, Seo P, Langford CA, Hoffman GS, et al. Rituximab versus cyclophosphamide for ANCA-associated vasculitis. N Engl J Med 2010; 363: 221-32.
Specks U, Merkel PA, Seo P, Spiera R, Langford CA, Hoffman GS, et al. Efficacy of remission-induction regimens for ANCA-associated vasculitis. N Engl J Med 2013; 369: 417-27.
Walsh M, Merkel PA, Peh CA, Szpirt WM, Puéchal X, Fujimoto S, et al. Plasma exchange and glucocorticoids in severe ANCA-associated vasculitis. N Engl J Med 2020; 382: 622-31.
Al-Adhoubi NK and Bystrom J. Systemic lupus erythematosus and diffuse alveolar hemorrhage, etiology and novel treatment strategies. Lupus 2020; 29: 355-63.
Ward MM, Pyun E, Studenski S. Causes of death in systemic lupus erythematosus: long-term followup of an inception cohort. Arthritis Rheum 1995; 38: 1492-9.
Wang CR, Liu MF, Weng CT, Lin WC, Li WT, Tsai HW. Systemic lupus erythematosus-associated diffuse alveolar haemorrhage: a single-centre experience in Han Chinese patients. Scand J Rheumatol 2018; 47: 392–399.
Levy JB, Turner AN, Rees AJ, Pusey CD. Long-term outcome of anti-glomerular basement membrane antibody disease treated with plasma exchange and immunosuppression. Ann Intern Med 2001; 134: 1033-42,
Marques C, Carvelli J, Biard L, Faguer S, Provôt F, Matignon M, et al. Prognostic factors in anti-glomerular basement membrane disease: a multicenter study of 119 patients. Frontiers in Immunology 2019; 10: 1665.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 ศรีนครินทร์เวชสาร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
