อัตราอุบัติการณ์และการเสียชีวิตจากโรคมะเร็งในจังหวัดแม่ฮ่องสอน
คำสำคัญ:
อัตราอุบัติการณ์, อัตราการเสียชีวิต, มะเร็ง, ทะเบียนมะเร็ง, จังหวัดแม่ฮ่องสอนบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: การจัดทำทะเบียนมะเร็งระดับประชากร มีประโยชน์ในการเฝ้าระวังสถานการณ์โรคมะเร็ง การศึกษารูปแบบอุบัติการณ์และอัตราการเสียชีวิตโรคมะเร็งโดยใช้ข้อมูลทะเบียนมะเร็งระดับประชากร จะช่วยให้เข้าใจสถานการณ์และความรุนแรงของโรคมะเร็งในพื้นที่ได้ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบของอุบัติการณ์และอัตราการเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งในจังหวัดแม่ฮ่องสอน
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา แบบเก็บข้อมูลย้อนหลัง โดยใช้ข้อมูลจากทะเบียนมะเร็งระดับประชากรจังหวัดแม่ฮ่องสอน ปี พ.ศ. 2561-2563 วิเคราะห์อัตราอุบัติการณ์และอัตราการเสียชีวิตโดยปรับตามมาตรฐานของประชากรโลก
ผลการศึกษา: อุบัติการณ์โรคมะเร็ง ในเพศชายและหญิงต่อแสนประชากร คิดเป็น 214.8 และ 211.1 ตามลำดับ และอัตราการเสียชีวิต คิดเป็น 108.5 และ 72.2 ตามลำดับ อัตราอุบัติการณ์เพิ่มขึ้นตามอายุที่เพิ่มขึ้นโรคมะเร็งที่พบบ่อยเป็นอันดับแรก ในเพศชาย ได้แก่ มะเร็งตับและท่อน้ำดี ในเพศหญิง ได้แก่ มะเร็งเต้านม โรคมะเร็งที่เป็นสาเหตุการเสียชีวิตมากเป็นอันดับแรก ในเพศชาย ได้แก่ มะเร็งตับและท่อน้ำดี ในเพศหญิง ได้แก่ มะเร็งปอด
สรุป: มะเร็งตับและท่อน้ำดี และมะเร็งปอด มีอัตราอุบัติการณ์และอัตราการเสียชีวิตเป็นอันดับต้นๆ และมีมะเร็งบางชนิดได้แก่ มะเร็งกระเพาะอาหาร และมะเร็งในช่องปาก เป็นมะเร็งที่พบบ่อยในประชากรจังหวัดแม่ฮ่องสอน ซึ่งแตกต่างจากพื้นที่อื่นๆ ในภาคเหนือ
เอกสารอ้างอิง
Bray F, Colombet M, Mery L, Piñeros M, Znaor A, Zanetti R, et al. Cancer incidence in five continents volume XI. Lyon, France: International Agency for Research on Cancer; 2021.
Thailand Bo PaSitcotaot Mo PHo. The public health statistics 2015. Nonthaburi, Thailand: The Ministry of Public Health; 2015.
Pongnikorn D, Daoprasert K, Wongkaew B, Sangkam S, Praditkay M, Meemark R. Trends in cancer incidence and mortality in Upper Northern Thailand, 1993-2017: Results from the development of northern population-based cancer registry network. Lampang, Thailand: Lampang Cancer Hospital; 2020.
Wongkaew B, Pongnikorn D, Daoprasert K, Sangkam S, Praditkay M. Epidemiology of Liver Cancer in Northern Thailand. Lampang, Thailand: Lampang Cancer Hospital; 2017.
Thongsak N, Chitapanarux I, Suprasert P, Prasitwattanaseree S, Bunyatisai W, Sripan P, et al. Spatial and Temporal Analyses of Cervical Cancer Patients in Upper Northern Thailand. Asian Pac J Cancer Prev 2016;17(11):5011-7.
Hall MHST. About Mae Hong Son Province Mae Hong Son, Thailand: Mae Hong Son Town Hall; 2022 [Cited March 22, 2022]. Available from: https://new.maehongson.go.th/.
Larsen IK, Myklebust TÅ, Babigumira R, Vinberg E, Møller B, Ursin G. Education, income and risk of cancer: results from a Norwegian registry-based study. Acta Oncologica 2020;59(11):1300-7.
Om J, Dm P, R M, Cs M, Rg S. Cancer Registration: Principles and Methods, 1991.
Segi M. Cancer mortality for selected sites in 24 countries (1950-57). Department of Public Health, Tohoku University of Medicine, Sendai, Japan; 1960.
Rojanamatin J, Ukranun W, Supaatagorn P, Chiawiriyabunya I, Wongsena W, Chiawerawattana A, et al. Cancer in Thailand Vol. X 2016-2018. Bangkok, Thailand: Ministry of Public Health, National Cancer nstitute.; 2021.
Daoprasert K, Pongnikorn D, Sangkam S, Parditkay M, Khamkhod K, Suwannamuang P. Cancer epidemiology of an aging population in Upper-Northern Thailand from 2013 to 2017. J Med Health Sci 2021;28(2):66-79.
Li X, Deng Y, Tang W, Sun Q, Chen Y, Yang C, et al. Urban-rural disparity in cancer incidence, mortality, and survivals in Shanghai, China, during 2002 and 2015. Front Oncol 2018;8:579.
Pitayarangsarit S, Pankrajang P. Statistics report on tobacco consumption in Thailand. Bangkok, Thailand: Tobacco Control Research and Knowledge Management Center; 2018.
Wiwatanadate P. Lung Cancer Related to Environmental and Occupational Hazards and Epidemiology in Chiang Mai, Thailand. Genes Environment 2011;33(4):120-7.
Pollution Control Department. Air quality and noise. [Internet]. 2006 Bangkok, Thailand: Pollution Control Department; 2013. [Cited April 16, 2022]. Available from: http://www.pcd.go.th/info_serv/air_aqi.htm.
Sirimongkonlertkun N. Assessment of long-range transport contribution on Haze Episode in Northern Thailand, Laos and Myanmar. IOP Conf Ser: Earth Environ Sci 2018;151:012017.
Dich J, Zahm SH, Hanberg A, Adami HO. Pesticides and cancer. Cancer Causes Control 1997;8(3):420-43.
Ferlay J, Ervik M, Lam F, Colombet M, Mery L, Piñeros M, et al. Global Cancer Observatory: Cancer Today Lyon, France: International Agency for Research on Cancer; 2020 [Cited March 15, 2022]. Available from: https://gco.iarc.fr/today/online-analysis-table.
Ning FL, Lyu J, Pei JP, Gu WJ, Zhang NN, Cao SY, et al. The burden and trend of gastric cancer and possible risk factors in five Asian countries from 1990 to 2019. Sci Rep 2022;12(1):5980.
You WC, Blot WJ, Chang YS, Ershow AG, Yang ZT, An Q, et al. Diet and high risk of stomach cancer in Shandong, China. Cancer Res 1988;48(12):3518-23.
Amtha R, Zain R, Razak IA, Basuki B, Roeslan BO, Gautama W, et al. Dietary patterns and risk of oral cancer: a factor analysis study of a population in Jakarta, Indonesia. Oral Oncol 2009;45(8):e49-53.
Suwanrungruang K, Sriamporn S, Wiangnon S, Rangsrikajee D, Sookprasert A, Thipsuntornsak N, et al. Lifestyle-related risk factors for stomach cancer in northeast Thailand. Asian Pac J Cancer Prev 2008;9(1):71-5.
Lin SH, Li YH, Leung K, Huang CY, Wang XR. Salt processed food and gastric cancer in a Chinese population. Asian Pac J Cancer Prev 2014;15(13):5293-8.
Man J, Ni Y, Yang X, Zhang T, Yuan Z, Chen H, et al. Healthy lifestyle factors, cancer family history, and gastric cancer risk: a population-based case-control study in China. Front Nutr 2021;8:774530.
Yan S, Gan Y, Song X, Chen Y, Liao N, Chen S, et al. Association between refrigerator use and the risk of gastric cancer: A systematic review and meta-analysis of observational studies. PloS One 2018;13(8):e0203120.
Deng W, Jin L, Zhuo H, Vasiliou V, Zhang Y. Alcohol consumption and risk of stomach cancer: A meta-analysis. Chem Biol Interact 2021;336:109365.
Rodríguez-Molinero J, Migueláñez-Medrán BdC, Puente-Gutiérrez C, Delgado-Somolinos E, Martín Carreras-Presas C, Fernández-Farhall J, et al. Association between oral cancer and diet: an update. Nutrients 2021;13(4):1299.
Loyha K, Vatanasapt P, Promthet S, Parkin DM. Risk factors for oral cancer in Northeast Thailand. Asian Pac J Cancer Prev 2012;13(10):5087-90.
Kumar S, Metz DC, Ellenberg S, Kaplan DE, Goldberg DS. Risk factors and incidence of gastric cancer after detection of helicobacter pylori infection: a large cohort study. Gastroenterology 2020;158(3):527-36.e7.
Uchida T, Miftahussurur M, Pittayanon R, Vilaichone Rk, Wisedopas N, Ratanachuek T, et al. Helicobacter pylori Infection in Thailand: A Nationwide Study of the CagA Phenotype. PLoS One 2015;10(9):e0136775.
Sukvirach S, Smith JS, Tunsakul S, Muñoz N, Kesararat V, Opasatian O, et al. Population-based human papillomavirus prevalence in Lampang and Songkla, Thailand. J Infect Dis 2003;187(8):1246-56.
Chotipanich A, Siriarechakul S, Mungkung OO. Role of high-risk human papillomavirus in the etiology of oral and oropharyngeal cancers in Thailand: A case-control study. SAGE Open Med 2018;6:2050312118765604.
Ali J, Sabiha B, Jan HU, Haider SA, Khan AA, Ali SS. Genetic etiology of oral cancer. Oral Oncol 2017;70:23-8.
Irani S. New insights into oral cancer—risk factors and prevention: a review of literature. Int J Prev Med 2020;11:202.
Subsomwong P, Miftahussurur M, Vilaichone R-k, Ratanachu-ek T, Suzuki R, Akada J, et al. Helicobacter pylori virulence genes of minor ethnic groups in North Thailand. Gut Pathogens 2017;9(1):56.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 ศรีนครินทร์เวชสาร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
