การศึกษาความหนาแน่นของมวลกระดูกในสตรีวัยหมดประจำเดือนร่วมกับกลุ่มอาการเมตาโบลิค

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์:  เพื่อประเมินความแตกต่างของค่าความหนาแน่นของมวลกระดูกในสตรีวัยหมดประจำเดือนที่มีกลุ่มอาการอ้วนลงพุงเปรียบเทียบกับกลุ่มที่ไม่มีและประเมินปัจจัยที่ส่งผลต่อค่าความหนาแน่นของมวลกระดูก

วิธีการศึกษา: การศึกษาเชิงสังเกต ประชากรคือสตรีวัยหมดประจำเดือนอายุ 45 – 65 ปี ที่เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลศรีนครินทร์ในระหว่างเดือนพฤษภาคม 2558 ถึงกุมภาพันธ์ 2559 วินิจฉัยกลุ่มอาการอ้วนลงพุงตามเกณฑ์ NCEP ATP III 2001 และตรวจมวลกระดูกที่คอกระดูกต้นขา กระดูกสันหลังส่วนเอวและกระดูกข้อสะโพกโดยการใช้รังสีเอ็กซ์ 2 พลังงาน

ผลการศึกษา: สตรีวัยหมดประจำเดือนที่มีกลุ่มอาการอ้วนลงพุงจำนวน 125 รายและไม่มีกลุ่มอาการอ้วนลงพุงจำนวน 125 รายเข้าร่วมการศึกษา อายุเฉลี่ย 57.9±4.2 และ 56.6±4.1 ปีตามลำดับ พบว่าสตรีที่มีกลุ่มอาการอ้วนลงพุงมีค่าความหนาแน่นของมวลกระดูกมากกว่าเมื่อทำการวิเคราะห์โดยควบคุมปัจจัยอายุ แต่เมื่อควบคุมปัจจัยดัชนีมวลกายพบว่าไม่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ การวิเคราะห์ถดถอยเชิงเส้นพหุคูณพบว่าค่าดัชนีมวลกายเป็นตัวแปรอิสระที่มีอิทธิพลในทางบวกต่อคอกระดูกต้นขา กระดูกสันหลังส่วนเอวและกระดูกข้อสะโพก และพบว่าเบาหวานเป็นตัวแปรอิสระที่มีอิทธิพลในทางบวกต่อกระดูกข้อสะโพก

สรุป: ค่าความหนาแน่นของมวลกระดูกในสตรีวัยหมดประจำเดือนที่มีกลุ่มอาการเมตาโบลิคนั้นได้รับอิทธิพลจากค่าดัชนีมวลกายซึ่งเป็นองค์ประกอบที่ส่งเสริมการเกิดกลุ่มอาการเมตาโบลิคเป็นหลัก พบว่าตัวแปรอิสระที่มีอิทธิพลในทางบวกต่อมวลกระดูกนอกจากค่าดัชนีมวลกายแล้วยังได้แก่ภาวะเบาหวาน ซึ่งเป็นไปได้ว่าอาจเป็นผลที่มาจากการมีค่าดัชนีมวลกายที่สูงขึ้นในสตรีที่กลุ่มนี้