การพัฒนารูปแบบ Medication Reconciliation เพื่อลดความคลาดเคลื่อนทางยาด้วยระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ หอผู้ป่วยอายุรกรรม โรงพยาบาลร้อยเอ็ด

ดรุณี วุฒิปรีดี

ผู้แต่ง

ดรุณี วุฒิปรีดี กลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลร้อยเอ็ด อ.เมือง จ.ร้อยเอ็ด

คำสำคัญ:

ความคลาดเคลื่อนทางยา, ระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ, กระบวนการเทียบประสานรายการยา

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: การให้ยาผู้ป่วยที่มีความคลาดเคลื่อนมีความเสี่ยงสูงและอาจก่อให้เกิดอันตรายรุนแรงกับผู้ป่วย ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบกระบวนการเทียบประสานรายการยา และลดความคลาดเคลื่อนทางยาด้วยระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ หอผู้ป่วยอายุรกรรม โรงพยาบาลร้อยเอ็ด

วิธีศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงปฏิบัติการ โดยแบ่งออกเป็น 4 ระยะ ได้แก่ 1) การวิเคราะห์สถานการณ์และปัญหาในปัจจุบัน 2) การพัฒนากระบวนการเทียบประสานรายการยา 3) การนำกระบวนการเทียบประสานรายการยาไปสู่การปฏิบัติ และ 4) การประเมินผลการดำเนินงาน เก็บข้อมูลใบรับคำสั่งแพทย์ของผู้ป่วยจำนวน 563 ราย แบ่งเป็นก่อนพัฒนา 268 ราย และหลังพัฒนา 295 ราย มีการประสานรายการยา 633 ครั้ง ในผู้ป่วยโรคเรื้อรังเดิม ระหว่างเดือนพฤศจิกายน 2565 ถึง ตุลาคม 2566 ใช้สถิติเชิงพรรณนาในการวิเคราะห์ข้อมูล

ผลการศึกษา: รูปแบบกระบวนการเทียบประสานรายการยา เพื่อลดความคลาดเคลื่อนทางยาที่ได้จากการพัฒนาประกอบด้วย 9 ขั้นตอนได้แก่ 1) การตรวจสอบผู้ป่วยในแรกรับทุกราย 2) การดึงข้อมูลประวัติการได้รับยาโรคเรื้อรังย้อนหลัง 180 วัน ออกมาเป็นการทบทวนรายการยา 3) แพทย์พิจารณาสั่งใช้รายการยาเดิม 4) พยาบาลพิจารณาใบคำสั่งแพทย์ เป็นประเภท “รับใหม่” 5) เจ้าพนักงานเภสัชกรรมรวบรวมประวัติยาเดิมแล้วพิมพ์ลงในโปรแกรมกระบวนการเทียบประสานรายการยา 6) เภสัชกรพิจารณาตรวจสอบรายการเดิมเพิ่มเติมจากเจ้าพนักงานเภสัชกรรม 7) กรณีย้ายหอผู้ป่วยแพทย์เจ้าของคนไข้ทำการทบทวนการรักษา 8) เมื่อจำหน่ายผู้ป่วยกลับบ้าน เภสัชกรเปรียบเทียบรายการยาเดิมทุกครั้งหากมีปัญหาให้ปรึกษาแพทย์ 9) เภสัชกรแนบใบรายการโรคเรื้อรังให้ผู้ป่วยเมื่อจำหน่าย หลังพัฒนาพบความคลาดเคลื่อนทางยาทั้งสิ้น 66 ครั้ง สามารถแก้ไขได้ร้อยละ 4.55 และสามารถป้องกันได้ร้อยละ 95.45 เมื่อจำแนกความคลาดเคลื่อนทางยาที่พบมากที่สุด คือ ผู้ป่วยยังไม่ได้รับยาที่สมควรจะได้รับถึง ร้อยละ 44.16 ส่วนความรุนแรงของความคลาดเคลื่อนทางยาที่เกิดขึ้น ไม่พบเหตุการณ์ที่มีระดับความรุนแรงที่เป็นอันตรายถึงขั้นเสียชีวิต และมูลค่ายาที่ประหยัดได้จากการทำกระบวนการ เทียบประสานรายการยาเพิ่มขึ้นจาก 17,920.34 บาท เป็น 42,967.45 บาท

สรุป: การพัฒนากระบวนการเทียบประสานรายการยา โดยการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศเข้ามาช่วยทำให้ได้ 9 ขั้นตอนในการดำเนินงานทำให้เพิ่มความรวดเร็วในการทำงานและสร้างความปลอดภัยให้แก่ผู้ป่วย สามารถลดความคลาดเคลื่อนทางยาได้และยังช่วยประหยัดมูลค่ายาได้มากขึ้นอีกด้วย

เอกสารอ้างอิง

Home | Institute For Safe Medication Practices [Internet]. 2023 [cited Oct 18, 2023]. Available from: https://www.ismp.org/

Bates DW, Cullen DJ, Laird N, Petersen LA, Small SD, Servi D, et al. Incidence of adverse drug events and potential adverse drug events. Implications for prevention. ADE Prevention Study Group. JAMA 1995;274(1):29–34. doi: 10.1001/jama.274.1.29

Catalano K. JCAHO’S National Patient Safety Goals 2006. J Perianesth Nurs 2006;21(1):6–11. doi: 10.1016/j.jopan.2005.11.005

JCAHO’s 2006 National Patient Safety Goals: handoffs are biggest challenge. Hosp Peer Rev 2005;30(7):89–93.

Ningsanon T. Medication reconciliation. In: Ningsa non T, Montakantikul P, Chulavatnatol S, editors. Medication reconciliation. Bangkok: Prachachon; 2008:2-26.

National Patient Safety Goals | The Joint Commission [Internet]. [cited Oct 19, 2023]. Available from: https://www.jointcommission.org/standards/national-patient-safety-goals/

2023 National Patient Safety Goals | United Ad Label [Internet]. [cited Oct 19, 2023]. Available from: https://www.unitedadlabel.com/blog/post/5-steps-to-meeting-joint-commission-patient-safety-goals/

Chanatepaporn P.The study of preparing errors by pharmacy robot and various electronic drug cabinet in hospitalized patients at Srinagarind Hospital. IJPS 2020;16(3);39-51. doi: 10.14456/ijps.2020.16

Jitanapakarn P, Khunawaradisai N, Supapaan T. Outcomes of medication reconciliation at patient ward in a community hospital in the Northeast. Thai Journal of Pharmacy Practice 2023;15(4):1003–14.

Piriyachananusorn N, Chalortham N, Kitikannakorn N. Improvement and evaluation of medication reconciliation at orthopedic wards in a regional hospital. Thai Journal of Pharmacy Practice 2023;15(3):750–65.

Madbouch N, PattharachayakulS, Lerkiatbundit S. Effect of the utilization of pharmaceutical care tools developed to managepreventable adverse drug events in general surgical patients. Thai Journal of Pharmacy Practice 2018;10(2):494–504.

Bates DW, Boyle DL, Vander Vliet MB, Schneider J, Leape L. Relationship between medication errors and adverse drug events. J Gen Intern Med 1995;10(4):199–205. doi: 10.1007/BF02600255

Kunac DL, Kennedy J, Austin N, Reith D. Incidence, preventability, and impact of Adverse Drug Events (ADEs) and potential ADEs in hospitalized children in New Zealand: a prospective observational cohort study. Paediatr Drugs 2009;11(2):153–60. doi: 10.2165/00148581-200911020-00005

Riaz MK, Riaz M, Latif A. Review - Medication errors and strategies for their prevention. Pak J Pharm Sci 2017;30(3):921–8.

Radley DC, Wasserman MR, Olsho LE, Shoemaker SJ, Spranca MD, Bradshaw B. Reduction in medication errors in hospitals due to adoption of computerized provider order entry systems. J Am Med Inform Assoc 2013;20(3):470–6. doi: 10.1136/amiajnl-2012-001241

Vermeulen KM, van Doormaal JE, Zaal RJ, Mol PGM, Lenderink AW, Haaijer-Ruskamp FM, et al. Cost-effectiveness of an electronic medication ordering system (CPOE/CDSS) in hospitalized patients. Int J Med Inform 2014;83(8):572–80. doi: 10.1016/j.ijmedinf.2014.05.003

National Coordinating Council for Medication Error Reporting and Prevention | NCC MERP [Internet]. [cited Nov 20, 2023]. Available from: https://www.nccmerp.org/

Chanatepaporn P, Anutchatchaval S, Nakornratanachai P. Development of Medication Reconciliation at Female-Medicine Ward in Srinagarind Hospital. Srinagarind Med J 2014;29(3):276-82.

Chanatepaporn P. Development of prescribing error program for reporting in Srinagarind hospital. Srinagarind Med J 2019;34(3):261-70.

Lizer MH, Brackbill ML. Medication history reconciliation by pharmacists in an inpatient behavioral health unit. Am J Health Syst Pharm 2007;64(10):1087–91. doi: 10.2146/ajhp060323

Phromkhot C, Rattanamahattana M. Development and evaluation of a hospital medication reconcili- ation process: A case study for diabetic in – patient service at a mid - level general hospital in the north east region. IJPS 201722;13(3):49–58.

Mayachearw K, Wongpoowarak P. Effects of Medication Reconciliation Process at Surgical Wards in a Regional Hospita.Thai Journal of Pharmacy Practice 2016;8(1):35-47.

Uhlenhopp DJ, Aguilar O, Dai D, Ghosh A, Shaw M, Mitra C. Hospital-Wide Medication Reconciliation Program: Error Identification, Cost-Effectiveness, and Detecting High-Risk Individuals on Admission. Integr Pharm Res Pract 2020;9:195–203. doi:10.2147/IPRP.S269857