ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรม ต่อการคุมกำเนิดและการตั้งครรภ์ ในผู้ป่วยหญิงวัยเจริญพันธุ์ที่เป็นโรค Systemic Lupus Erythematosus

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: สตรีที่เป็นโรค systemic lupus erythematous (SLE) ถ้าตั้งครรภ์จะมีภาวะแทรกซ้อนต่อมารดาและทารก การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมของสตรีที่เป็นโรค SLE ต่อการตั้งครรภ์และการคุมกำเนิด และปัจจัยที่ส่งผลต่อความรู้เกี่ยวกับโรค SLE ต่อการตั้งครรภ์และการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพ

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงพรรณาแบบภาคตัดขวาง จากกลุ่มตัวอย่างผู้ป่วยหญิงโรค SLE ที่แผนกอายุร

กรรม โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยนเรศวร จำนวน 132 ราย ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2565 ถึง มีนาคม 2566 รวบรวมข้อมูลโดยการใช้แบบสอบถามประกอบด้วยข้อมูลส่วนบุคคล ความรู้ ทัศนคติ พฤติกรรม และปัจจัยที่ส่งผลต่อการคุมกำเนิด วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณา และการถดถอยลอจิสติกส์

ผลการศึกษา: ค่าคะแนนความรู้เฉลี่ยอยู่ในระดับความรู้ไม่ดี คิดเป็นร้อยละ 64.4  ผู้มีระดับความรู้ดีคิดเป็นร้อยละ 35.6 ผู้ที่คุมกำเนิดมีประสิทธิภาพคิดเป็นร้อยละ 83.5 ปัจจัยที่ส่งผลต่อระดับความรู้ที่ดี ได้แก่ บุคลากรทางการแพทย์ (OR = 4.6, 95% CI 1.127-18.819) ระยะเวลาการดำเนินของโรคมากกว่า 5 ปี (OR = 0.4, 95% CI 0.190-0.866) ปัจจัยที่ส่งผลต่อการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพได้แก่ ช่วงอายุ 36-45 ปี (p= 0.004) ระยะเวลาการดำเนินของโรคมากกว่า 5 ปี (p = 0.002) และการได้รับคำแนะนำจากสูตินรีแพทย์ (p = 0.044) ผู้ป่วยหญิงโรค SLE ส่วนใหญ่ได้รับคำแนะนำเรื่องการคุมกำเนิดและแผนการตั้งครรภ์จากอายุรแพทย์และสูตินรีแพทย์ และใช้วิธีการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพ

สรุป: กลุ่มตัวอย่างมีความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับโรค SLE และการตั้งครรภ์ในระดับที่ไม่ดี แต่ส่วนใหญ่เลือกวิธีคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพ และมีทัศนคติต่อการตั้งครรภ์อยู่ในระดับที่ดี ปัจจัยที่มีผลต่อความรู้และพฤติกรรมที่ดีคืออาชีพบุคลากรทางการแพทย์ มีระยะเวลาในการดำเนินโรคมานานมากกว่า 5 ปี และได้รับคำแนะนำเกี่ยวกับโรค SLE และวิธีการคุมกำเนิดจากสูติแพทย์ การดูแลโดยแพทย์สหสาขาวิชาชีพจะช่วยให้ผู้ป่วย SLE ได้รับการดูแลเรื่องสุขภาพวัยเจริญพันธุ์อย่างเป็นองค์รวม และลดภาวะแทรกซ้อนจากการตั้งครรภ์ทั้งต่อมารดาและทารก