ภาวะฉุกเฉินทางสูติศาสตร์ที่วินิจฉัยไม่พบภาวะรกเกาะแน่นก่อนคลอด ที่เข้ารับบริการในหน่วยห้องคลอด โรงพยาบาลศรีนครินทร์ จังหวัดขอนแก่น : รายงานผู้ป่วย 1 ราย

นิตยา ปานเพชร; อภิวัฒน์ เอื้ออังกูร

ผู้แต่ง

นิตยา ปานเพชร หน่วยห้องคลอด งานการพยาบาลสูติ-นรีเวชกรรม ฝ่ายการพยาบาล โรงพยาบาลศรีนครินทร์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
อภิวัฒน์ เอื้ออังกูร สาขาวิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

คำสำคัญ:

ภาวะรกเกาะแน่น, สูติศาสตร์ฉุกเฉิน, การผ่าตัดคลอด, ภาวะรกเกาะต่ำ, การดูแลหลังคลอด

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: ภาวะรกเกาะแน่นเป็นภาวะที่มีความเสี่ยงอันตรายต่อชีวิตมารดาและทารก วัตถุประสงค์ของการศึกษานี้เพื่อเป็นแนวทางในการพัฒนาการดูแลสตรีตั้งครรภ์ที่ไม่ทราบว่ามีภาวะรกเกาะแน่นก่อนคลอด

วิธีการศึกษา: เลือกกรณีศึกษาที่ตรวจไม่พบภาวะรกเกาะแน่นก่อนคลอด ที่เข้ารับบริการที่หน่วยห้องคลอด โรงพยาบาลศรีนครินทร์ จำนวน 1 ราย โดยรวบรวมข้อมูลจากเวชระเบียน แบบรายงานการทำคลอด และระบบสารสนเทศของโรงพยาบาลศรีนครินทร์

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยหญิงไทยคู่ อายุ 38 ปี ตั้งครรภ์ที่ 3 อายุครรภ์ 27⁺² สัปดาห์ การตั้งครรภ์สองครั้งที่ผ่านมา คลอดปกติทางช่องคลอด ในการตั้งครรภ์นี้ตรวจพบภาวะรกเกาะต่ำและมีเลือดออกผิดปกติทางช่องคลอดในช่วงแรก มีน้ำเดินส่งตัวจากโรงพยาบาลชัยภูมิมาที่หน่วยห้องคลอด โรงพยาบาลศรีนครินทร์

จ.ขอนแก่น ได้รับการรักษาโดยให้ยายับยั้งการคลอด หลังนอนสังเกตอาการในห้องคลอด 1 วัน มีการหดรัดตัวของมดลูกแรงถี่ มีเลือดสดไหลออกมากทางช่องคลอด จึงได้รับการผ่าตัดคลอดแบบเร่งด่วน ขณะคลอดรก พบว่ามีภาวะรกเกาะแน่นจึงได้รับการตัดมดลูกแบบฉุกเฉิน หลังผ่าตัดคลอดมารดาได้รับการดูแลต่อเนื่องที่หอผู้ป่วยหลังคลอด ทารกย้ายหอผู้ป่วยวิกฤตทารกแรกเกิด

สรุป : การตรวจวินิจฉัยภาวะรกเกาะแน่นก่อนคลอดที่แม่นยำและมีแนวทางการดูแลชัดเจนกรณีพบภาวะรกเกาะแน่นที่ไม่ได้รับการวินิจฉัยมาก่อน จะลดอัตราการเกิดภาวะทุพพลภาพและเสียชีวิตของสตรีตั้งครรภ์ได้

เอกสารอ้างอิง

Fonseca A, Ayres de Campos D. Maternal morbidity and mortality due to placenta accreta spectrum disorders. Best Pract Res Clin Obst Gynaecol 2021;72:84-91. doi:10.1016/j.bpobgyn.2020.07.011.

Matsuzaki S, Mandelbaum RS, Sangara RN, McCarthy LE, Vestal NL, Klar M, et al. Trends, characteristics, and outcomes of placenta accreta spectrum: a national study in the United States. Am J Obst Gynecol 2021;225(5):534.e1-.e38. doi: 10.1016/j.ajog.2021.04.233.

Cahill AG, Beigi R, Heine RP, Silver RM, Wax JR, Placenta accreta spectrum. Am J Obst Gynecol 2018;219(6):B2-B16. doi:10.1016/j.ajog.2018.09.042.

Donovan BM, Shainker SA. Placenta accreta spectrum. Neoreviews 2021;22(11):e722-e33. doi:10.1542/neo.22-11-e722.

Rani V, Jain S, Nanda S, Malhotra V, Chauhanand MB, Sangwan N. Placenta accrete spectrum-management and fetomaternal outcome at a tertiary care centre. Int J Clin Obstet Ghnaecol 2019;3(5):84-9. doi:10.33545/gynae.2019.v3.i5b.334

Silver RM, Branch DW. Placenta accreta spectrum. N Engl J Med 2018;378(16):1529-36. doi:10.1056/NEJMcp1709324.

Jauniaux E, Bunce C, Grønbeck L, Langhoff-Roos J. Prevalence and main outcomes of placenta accreta spectrum: a systematic review and meta-analysis. Am J Obst Gynecol 2019;221(3):208-18. doi:10.1016/j.ajog.2019.01.233.

Lucidi A, Jauniaux E, Hussein A, Coutinho C, Tinari S, Khalil A, et al. Urological complications in women undergoing Cesarean section for placenta accreta spectrum disorders: systematic review and meta-analysis. Ultrasound Obstet Gynecol 2023;62(5):633-43. doi:10.1002/uog.26299.

Shamshirsaz AA , Fox KA , Salmanian B , Diaz-Arrastia CR , Lee W , Baker BW , et al. Maternal morbidity in patients with morbidly adherent placenta treated with and without a standardized multidisciplinary approach . Am J Obstet Gynecol 2015;212(2):218.e1 doi:10.1016/j.ajog.2014.08.019.

Rani K, Srivastava S. Placenta accreta spectrum: risk factors and fetomaternal outcome after multidisciplinary team approach. New Indian J OBGYN 2021;8(1):112-6. doi:10.21276/obgyn.2021.8.1.21

Marshall NE, Fu R, Guise JM. Impact of multiple cesarean deliveries on maternal morbidity: a systematic review. Am J Obstet Gynecol 2011;205(3):262.e1-8. doi:10.1016/j.ajog.2011.06.035.

Silver RM, Landon MB, Rouse DJ, Leveno KJ, Spong CY, Thom EA, et al. Maternal morbidity associated with multiple repeat cesarean deliveries. Obstet Gynecol 2006;107(6):1226-32. doi:10.1097/01.AOG.0000219750.79480.84.

Jauniaux E, Bhide A, Kennedy A, Woodward P, Hubinont C, Collins S. FIGO consensus guidelines on placenta accreta spectrum disorders: Prenatal diagnosis and screening. Int J Gynecol Obstet 2018;140(3):274-80. doi:10.1002/ijgo.12408.

Berkley EM, Abuhamad AZ. Prenatal diagnosis of placenta accreta: is sonography all we need? J Ultrasound Med. 2013;32(8):1345-50. doi:10.7863/ultra.32.8.1345.

Comstock CH, Bronsteen RA. The antenatal diagnosis of placenta accreta. BJOG 2014;121(2):171-81. doi:10.1111/1471-0528.12557.

Ishibashi H, Miyamoto M, Shinmoto H, Soga S, Matsuura H, Kakimoto S, et al. The use of magnetic resonance imaging to predict placenta previa with placenta accreta spectrum. Acta Obstet Gynecol Scand 2020;99(12):1657-65. doi:10.1111/aogs.13937.

Srisajjakul S, Prapaisilp P, Bangchokdee S. Magnetic resonance imaging of placenta accreta spectrum: a step-by-step approach. Korean J Radiol 2021;22(2):198. doi:10.3348/kjr.2020.0580.

Sheng B, Jiang G, Ni J. Association between postpartum depression and postpartum hemorrhage: A systematic review and meta-analysis. Acta Obstet Gynecol Scand. 2024; 103: 1263-1270. doi:10.1111/aogs.14795