ความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เขตสุขภาพที่ 6

พิภพ  ดีแพ; นิตติยา น้อยสีภูมิ; นพนัฐ จำปาเทศ

ผู้แต่ง

พิภพ ดีแพ วิทยาลัยพยาบาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นพรัตน์วชิระ คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
นิตติยา น้อยสีภูมิ วิทยาลัยพยาบาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นพรัตน์วชิระ คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
นพนัฐ จำปาเทศ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ

คำสำคัญ:

ความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด, โรคเบาหวานชนิดที่ 2, Thai CV Risk Score

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: โรคเบาหวานชนิดที่ 2 เป็นโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่เพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือด ดังนั้นการศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความเสี่ยงและปัจจัยที่สัมพันธ์กับความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ไม่มีประวัติโรคหัวใจและหลอดเลือดที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลในเขตสุขภาพที่ 6

วิธีการศึกษา: การศึกษาเป็นแบบเชิงพรรณนา เก็บข้อมูลย้อนหลังจากเวชระเบียนของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 383 ราย ที่มารับบริการต่อเนื่องในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล โดยรวบรวมข้อมูลจากการตรวจสุขภาพประจำปีและประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือดด้วย Thai CV Risk Score

ผลการศึกษา: พบว่าร้อยละ 44.91 ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 มีความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดในระดับสูงขึ้นไป โดยเพศชายมีความเสี่ยงสูงกว่าเพศหญิง (54.5%, OR=1.81, 95%CI=1.19-2.77, p=0.004) และผู้ที่อายุ 60 ปีขึ้นไปมีความเสี่ยงสูงกว่าผู้ที่อายุน้อยกว่า 60 ปี (63.5%, OR=20.56, 95%CI=10.27-41.15, p<0.001) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ การสูบบุหรี่ ความดันโลหิตสูง และระดับไขมัน HDL-C ต่ำ

สรุป: ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด การวางแผนเพื่อดูแลผู้ป่วยระยะยาวในการป้องกันปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้องจึงมีความสำคัญอย่างยิ่ง

เอกสารอ้างอิง

International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas (10th ed.). International Diabetes Federation, 2021. [Cited Oct 12, 2024]. Available from: https://www.idf.org/e-library/epidemiology-research/diabetes-atlas/

Rodica PB, James LJ, Dennis B, Sonia B, Jennifer BG, William BH, et al. Heart Failure: An Underappreciated Complication of Diabetes. A Consensus Report of the American Diabetes Association. Diabetes Care 7 2022;45(7):1670–90. doi:10.2337/dci22-0014

Thai CV Risk Score. [Internet]. [cited 2024 Oct 12]. Available from: https://med.mahidol.ac.th/cardio_vascular_risk/thai_cv_risk_score/tcvrs_en.html.

Faul F, Erdfelder E, Lang AG, Buchner A. G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Res Methods 2007;39(2):175–91. doi:10.3758/BF03193146.

World Health Organization. [database on internet]. Waist circumference and waist-hip ratio: report of a WHO expert consultation, Geneva, 8-11 December 2008. [cited Oct 12, 2024]. Available from: https://apps.who.int/iris/handle/10665/44583.

Ashwell M, Gunn P, Gibson S. Waist-to-height ratio is a better screening tool than waist circumference and BMI for adult cardiometabolic risk factors: systematic review and meta-analysis. Obes Rev 2012;13(3):275-86. doi:10.1111/j.1467-789X.2011.00952.x.

Vega GL, Barlow CE, Grundy SM, Leonard D, DeFina LF. Triglyceride-to-high-density-lipoprotein-cholesterol ratio is an index of heart disease mortality and of incidence of type 2 diabetes mellitus in men. J Investig Med 2014;62(2):345-9. doi:10.2310/JIM.0000000000000044.

Wan EYF, Fung CSC, Yu EYT, Chan JCN, Wong ICK, Lee VWY, et al. Effect of multifactorial treatment targets and relative importance of hemoglobin A1c, blood pressure, and low-density lipoprotein-cholesterol on cardiovascular diseases in Chinese primary care patients with type 2 diabetes mellitus: a population-based retrospective cohort study. J Am Heart Assoc 2017;6(8):e006400.

doi:10.1161/JAHA.117.006400.

Garvey WT, Mechanick JI, Brett EM, Garber AJ, Halter JB, Hirsch IB, et al. American Association of Clinical Endocrinologists and American College of Endocrinology comprehensive clinical practice guidelines for medical care of patients with obesity. Endocr Pract 2016;22(suppl 3):1-203. doi:10.4158/EP161365.GL.

Ciarambino T, Crispino P, Leto G, Mastrolorenzo E, Para O, Giordano M. Influence of gender in diabetes mellitus and its complication. Int J Mol Sci 2022;23(16):8850. doi:10.3390/ijms23168850.

Chumpathat N, Chunchai S, Wannaiampikul S, Akaratanapol P, Turongruang S, Phuangprasonka R, et al. Cardiovascular risk in patients with coexisting diabetes mellitus and hypertension in Bang Chalong Health Promotion Hospital, Bang Phli District, Samutprakan Province. J Med Health Sci 2022 ;29(1):110-23.

Jeffrey BH, Nicolas M, Frances McFH, Jill PC, Andrew G, Lawrence H, et al. Diabetes and cardiovascular disease in older adults: Current status and future directions. Diabetes 2014;63(8):2578–89. doi:10.2337/db14-0020.

Huang LY, Liu CH, Chen FY, Kuo CH, Pitrone P, Liu JS. Aging Affects Insulin Resistance, Insulin Secretion, and Glucose Effectiveness in Subjects with Normal Blood Glucose and Body Weight. Diagnostics (Basel) 2023;13(13):2158. doi:10.3390/diagnostics13132158.

Dao HH, Essalihi R, Bouvet C, Moreau P. Evolution and modulation of age-related medial elastocalcinosis: impact on large artery stiffness and isolated systolic hypertension. Cardiovasc Res 2005;66(2):307–17. doi:10.1016/j.cardiores.2005.01.012

Kautzky-Willer A, Harreiter J, Pacini G. Sex and gender differences in risk, pathophysiology, and complications of type 2 diabetes mellitus. Endocr Rev 2016;37(3):278-316. doi:10.1210/er.2015-1137.

Yang Y, Peng N, Chen G, Wan Q, Yan L, Wang G, et al. Interaction between smoking and diabetes in relation to subsequent risk of cardiovascular events. Cardiovasc Diabetol. 2022;21(1):14. doi:10.1186/s12933-022-01447-2.

Barengo NC, Teuschl Y, Moltchanov V, Laatikainen T, Jousilahti P, Tuomilehto J. Coronary heart disease incidence and mortality, and all-cause mortality among diabetic and non-diabetic people according to their smoking behavior in Finland. Tob Induc Dis 2017;15:12. doi:10.1186/s12971-017-0113-3.

Sinning C, Makarova N, Völzke H, Luley C, Schipf S, Dörr M, et al. Association of glycated hemoglobin A1c levels with cardiovascular outcomes in the general population: results from the BiomarCaRE (Biomarker for Cardiovascular Risk Assessment in Europe) consortium. Cardiovasc Diabetol 2021;20(1):223. doi:10.1186/s12933-021-01413-4.

Ikeda F, Doi Y, Ninomiya T, Hirakawa Y, Hata J, Nagata M, et al. Haemoglobin A1c even within non-diabetic level is a predictor of cardiovascular disease in a general Japanese population: the Hisayama Study. Cardiovasc Diabetol 2013;12:164. doi:10.1186/1475-2840-12-164.

Yen FS, Wei JC, Chiu LT, Hsu CC, Hwu CM. Diabetes, hypertension, and cardiovascular disease development. J Transl Med 2022;20(1):9. doi:10.1186/s12967-021-03217-2.

Ohishi M. Hypertension with diabetes mellitus: physiology and pathology. Hypertens Res 2018 ;41(6):389-93. doi:10.1038/s41440-018-0034-4.

Khanam MA, Qiu C, Lindeboom W, Streatfiele PK, Kabir ZN, Wahlin A. The metabolic syndrome: prevalence, associated factors, and impact on survival among older persons in rural Bangladesh. PLoS One 2011;6(6):e20259. doi: 10.1371/journal.pone.0020259.

Femlak M, Gluba-Brzózka A, Ciałkowska-Rysz A, Rysz J. The role and function of HDL in patients with diabetes mellitus and the related cardiovascular risk. Lipids Health Dis 2017;16(1):207. doi:10.1186/s12944-017-0594-3.