การศึกษาผลของสารสกัดจากลูกไหน ต่อความบกพร่องของความจำที่ถูกเหนี่ยวนำด้วยยาเมโธเทรกเซท ในหนูแรทตัวเต็มวัย
คำสำคัญ:
ลูกไหน, เมโธเทรกเซท, ความจำบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: เมโธเทรกเซท (methotrexate, MTX) เป็นยาเคมีบำบัดที่นิยมใช้ในการรักษาโรคมะเร็งชนิดต่าง ๆ การศึกษาที่ผ่านมาพบว่าการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด ส่งผลทำลายเซลล์ประสาทต้นกำเนิด (neural progenitor cells) ในสมองส่วน hippocampus ทำให้เกิดภาวะความทรงจำบกพร่อง นอกจากนี้ MTX มีผลทำให้เกิดการลดลงของการทำงานของระบบสารต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย Prunus domestica L., (PD) หรือลูกไหน อยู่ในตระกูลพรุน มีการศึกษาพบว่า PD มีสารยับยั้งเซลล์มะเร็ง ฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ฤทธิ์ต้านการอักเสบ และฤทธิ์ป้องกันต่อเซลล์ประสาท
วิธีการศึกษา: หนูแรทเพศผู้สายพันธุ์ Sprague-Dawley ถูกสุ่มออกเป็น 8 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มควบคุมได้รับน้ำยา, MTX (75 มก./กก.), PD (75,100 และ 150 มก./กก.) และ MTX (75 มก./กก.) + PD (75,100 และ 150 มก./กก.) จากนั้นหนูได้ถูกทดสอบความจำโดยวิธี novel object location (NOL) และ novel object recognition (NOR)
ผลการศึกษา: ผลการทดสอบพฤติกรรมโดยวิธี NOL และ NOR พบว่า สารสกัดจากลูกไหนและยา MTX ไม่มีผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงน้ำหนักตัว และกิจกรรมการเคลื่อนที่ ภายหลังจากการได้รับยาพบว่า ค่าดัชนีการจำแนก ของสัตว์ทดลองทุกกลุ่มมีค่าต่างจากศูนย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ยกเว้นกลุ่มที่ได้รับยา MTX ก่อให้เกิดความบกพร่องทางด้านความจำสารสกัดจากลูกไหนสามารถลดความบกพร่องที่เกิดจาก MTX ได้
สรุป: ยา MTX ส่งผลต่อการเรียนรู้และความจำ ซึ่งภาวะบกพร่องดังกล่าวส่งผลดีขึ้นเมื่อได้รับสารสกัดจากลูกไหน
เอกสารอ้างอิง
Bond AM, Ming GL, Song H. adult mammalian neural stem cells and neurogenesis: five decades later. Cell Stem Cell 2015;17(4):385-95. doi:10.1016/j.stem.2015.09.003
Kitabatake Y, Sailor KA, Ming GL, Song H. Adult neurogenesis and hippocampal memory function: new cells, more plasticity, new memories? Neurosurg Clin N Am 2007;18(1):105-13. doi:10.1016/j.nec.2006.10.008
Genestier L, Paillot R, Quemeneur L, Izeradjene K, Revillard JP. Mechanisms of action of methotrexate. Immunopharmacology 2000;47(2-3):247-57. doi:10.1016/s0162-3109(00)00189-2
Baik JY, Han HJ, Lee KH. DNA double-strand breaks affect chromosomal rearrangements during methotrexate-mediated gene amplification in Chinese hamster ovary cells. Pharmaceutics 2021;13(3):376. doi:10.3390/pharmaceutics13030376
Xie L, Zhao T, Cai J, Su Y, Wang Z, Dong W. Methotrexate induces DNA damage and inhibits homologous recombination repair in choriocarcinoma cells. Onco Targets Ther 2016;9:7115-22. doi:10.2147/OTT.S116387
Kayano S, Kikuzaki H, Yamada NF, Aoki A, Kasamatsu K, Yamasaki Y, et al. Antioxidant properties of prunes (Prunus domestica L.) and their constituents. Biofactors 2004;21(1-4):309-13. doi:10.1002/biof.552210160
Miljić U, Puškaš V, Velićanski A, Mašković P, Cvetković D, Vujić J. Chemical composition and in vitro antimicrobial and cytotoxic activities of plum (Prunus domestica L.) wine: composition and functional properties of plum wine. J Inst Brew 2016;122(2):342–9. doi:10.1002/jib.329
Shahidi S, Setareye S, Mahmoodi M. Effect of Prunus domestica L. (mirabelle) on learning and memory in mice. Anc Sci Life 2013;32(3):139-43. doi:10.4103/0257-7941.122996
Shukitt-Hale B, Lau FC, Joseph JA. Berry fruit supplementation and the aging brain. J Agric Food Chem 2008;56(3):636-41. doi:10.1021/jf072505f
Seigers R, Schagen SB, Beerling W, Boogerd W, van Tellingen O, van Dam FS, et al. Long-lasting suppression of hippocampal cell proliferation and impaired cognitive performance by methotrexate in the rat. Behav Brain Res 2008;186(2):168-75. doi:10.1016/j.bbr.2007.08.004
Faraji J, Lehmann H, Metz GA, Sutherland RJ. Rats with hippocampal lesion show impaired learning and memory in the ziggurat task: a new task to evaluate spatial behavior. Behavioural Brain Research 2008;189(1):17–31. doi: 10.1016/j.bbr.2007.12.002
Wenk GL. Assessment of spatial memory using the radial arm maze and Morris water maze. Curr Protoc Neurosci 2004;Chapter 8:Unit 8 5A. doi:10.1002/0471142301.ns0805as26
Antunes M, Biala G. The novel object recognition memory: neurobiology, test procedure, and its modifications. Cogn Process 2012;13(2):93-110. doi:10.1007/s10339-011-0430-z
Vogel-Ciernia A, Wood MA. Examining object location and object recognition memory in mice. Curr Protoc Neurosci 2014;69:8 31 1-17. doi:10.1002/0471142301.ns0831s69
Sirichoat A, Anosri T, Kaewngam S, Aranarochana A, Pannangrong W, Wigmore P, et al. Neuroprotective properties of chrysin on decreases of cell proliferation, immature neurons and neuronal cell survival in the hippocampal dentate gyrus associated with cognition induced by methotrexate. Neurotoxicology 2022;92:15-24. doi:10.1016/j.neuro.2022.06.010
Sirichoat A, Krutsri S, Suwannakot K, Aranarochana A, Chaisawang P, Pannangrong W, et al. Melatonin protects against methotrexate-induced memory deficit and hippocampal neurogenesis impairment in a rat model. Biochem Pharmacol 2019;163:225-33. doi:10.1016/j.bcp.2019.02.010
Fardell JE, Vardy J, Logge W, Johnston I. Single high dose treatment with methotrexate causes long-lasting cognitive dysfunction in laboratory rodents. Pharmacol Biochem Behav 2010;97(2):333-9. doi:10.1016/j.pbb.2010.08.019
Seigers R, Schagen SB, Coppens CM, van der Most PJ, van Dam FS, Koolhaas JM, et al. Methotrexate decreases hippocampal cell proliferation and induces memory deficits in rats. Behav Brain Res 2009;201(2):279-84. doi:10.1016/j.bbr.2009.02.025
Yang M, Kim JS, Kim J, Kim SH, Kim JC, Kim J, et al. Neurotoxicity of methotrexate to hippocampal cells in vivo and in vitro. Biochem Pharmacol 2011;82(1):72-80. doi:10.1016/j.bcp.2011.03.020
Shukitt-Hale B, Kalt W, Carey AN, Vinqvist-Tymchuk M, McDonald J, Joseph JA. Plum juice, but not dried plum powder, is effective in mitigating cognitive deficits in aged rats. Nutrition 2009;25(5):567-73. doi:10.1016/j.nut.2008.10.018
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 ศรีนครินทร์เวชสาร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
