อุบัติการณ์และปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดการติดเชื้อเยื่อบุช่องท้องในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้อง ในโรงพยาบาลสุวรรณภูมิ

บทคัดย่อ

หลักการและวัตถุประสงค์: การล้างไตทางช่องท้องเป็นวิธีการบำบัดทดแทนไตวิธีหนึ่งที่สำคัญและได้รับความนิยมในผู้ป่วยโรคไตวายเรื้อรังระยะสุดท้าย การติดเชื้อเยื่อบุช่องท้องเป็นสาเหตุหลักของการล้มเหลวหรืออุปสรรคของการรักษาด้วยการล้างไตทางช่องท้อง ดังนั้นการศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอุบัติการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดการติดเชื้อเยื่อบุช่องท้องในผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องในโรงพยาบาลสุวรรณภูมิ

วิธีการศึกษา: การศึกษานี้เป็น Retrospective cohort study โดย ดำเนินการเก็บข้อมูลจากเวชระเบียนผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องที่เข้ารับการรักษาในคลินิก CAPD รพ.สุวรรณภูมิ ช่วงวันที่ 1 มกราคม 2558 ถึง 31 ธันวาคม 2564 จำนวน 160 ราย การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา การวิเคราะห์ตัวแปรเชิงเดี่ยว และพหุถดถอยโลจีสติกส์ โดยกำหนดระดับนัยสำคัญที่ p < 0.05

ผลการศึกษา: ผู้ป่วยล้างไตทางช่องท้องจำนวน 160 ราย พบการติดเชื้อเยื่อบุช่องท้อง 93 ราย มีอุบัติการณ์การเกิดการติดเชื้อที่ช่องท้องในรอบ 1 ปี ได้จำนวน 0.24 ครั้งต่อราย-ปี จำนวนการติดเชื้อรวม 156 ครั้ง ผู้ป่วยส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 54.38) อายุเฉลี่ย 59.96+ 9.96  ปี อาการแสดงนำที่พบบ่อยในผู้ติดเชื้อ ได้แก่ ปวดท้องร่วมกับน้ำยาล้างไตขุ่นและไม่มีไข้ (ร้อยละ 48.08) การติดเชื้อที่มีความสัมพันธ์กับการล้างไตทางช่องท้องแต่เพาะเชื้อไม่ขึ้นพบร้อยละ 60.90 เชื้อที่พบมากที่สุดคือกลุ่ม gram-positive cocci โดยเฉพาะ Staphylococcus spp. (ร้อยละ 14.74) สำหรับกลุ่ม gram-negative พบ Klebsiella pneumoniae (ร้อยละ 4.49) หลังปรับค่าด้วยเพศ พบว่าปัจจัยที่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับการเกิดภาวะเยื่อบุช่องท้องอักเสบจากการล้างไต ได้แก่ อายุ 61–70 ปี (Adjusted OR (AOR) = 3.52; 95% CI: 1.57–21.61) อายุ > 70 ปี (AOR = 22.79; 95% CI: 2.05–25.31) WBC > 10,000 cells/mL (AOR = 10.62; 95% CI: 3.25–34.71) Sodium < 135 mmol/L (AOR = 2.50; 95% CI: 1.70–6.08) serum albumin < 3.5 g/dL (AOR = 12.58; 95% CI: 4.14–38.13)

สรุป:  การศึกษานี้พบว่าอุบัติการณ์การเกิดการติดเชื้อที่ช่องท้องในรอบ 1 ปี ได้จำนวน 0.24 ครั้งต่อราย/ปี ปัจจัยสำคัญที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะนี้ได้แก่ อายุสูงกว่า 60 ปี จำนวนเม็ดเลือดขาวในเลือดที่สูง ระดับโซเดียมในเลือดต่ำ และระดับอัลบูมินในเลือดต่ำ ซึ่งข้อมูลเหล่านี้ช่วยสนับสนุนในการหาแนวทางเฝ้าระวังและการจัดการที่เหมาะสมเพื่อป้องกันและลดความเสี่ยงในการติดเชื้อเยื่อบุช่องท้องในผู้ป่วยกลุ่มนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ