อิทธิพลของความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปาก ทัศนคติ ที่มีต่อการตัดสินใจเข้ารับบริการทันตกรรม ของบุคลากรในโรงพยาบาลชาติตระการ อำเภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก
DOI:
https://doi.org/10.64960/srimedj.v40i6.269286คำสำคัญ:
การตัดสินใจ, ความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปาก, ทัศนคติต่อการดูแลสุขภาพช่องปากบทคัดย่อ
หลักการและวัตถุประสงค์: สุขภาพช่องปากเป็นองค์ประกอบสำคัญที่มีผลต่อสุขภาพโดยรวมและคุณภาพชีวิต การศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจเข้ารับบริการทันตกรรมในบุคลากรจึงมีความสำคัญต่อการวางแผนและพัฒนาระบบบริการ การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยส่วนบุคคล ความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปาก ทัศนคติต่อการดูแลสุขภาพช่องปาก และการตัดสินใจเข้ารับบริการทันตกรรม รวมทั้งวิเคราะห์อิทธิพลของปัจจัยเหล่านี้ต่อการตัดสินใจเข้ารับบริการทันตกรรมของบุคลากรโรงพยาบาลชาติตระการ อำเภอชาติตระการ จังหวัดพิษณุโลก
วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง ประชากรคือบุคลากรโรงพยาบาลชาติตระการ จำนวน 246 ราย กำหนดขนาดตัวอย่างด้วยสูตรประมาณค่าสัดส่วนได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 151 ราย ด้วยการสุ่มอย่างง่าย เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถามที่ประกอบด้วยปัจจัยส่วนบุคคล ความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปาก ทัศนคติต่อการดูแลสุขภาพช่องปาก และการตัดสินใจเข้ารับบริการทันตกรรม แบบสอบถามมีค่าดัชนีความสอดคล้อง 0.67–1.00 และค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาคเท่ากับ 0.96, 0.87 และ 0.96 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและการวิเคราะห์ถดถอยเชิงเส้นพหุคูณ
ผลการศึกษา: กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 69.5) อายุเฉลี่ย 38.79±10.15 ปี ความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปากอยู่ในระดับสูง (3.78 ± 0.57) ทัศนคติต่อการดูแลสุขภาพช่องปากอยู่ในระดับสูง (4.28 ± 0.41) และการตัดสินใจเข้ารับบริการทันตกรรมอยู่ในระดับสูง (4.17 ± 0.45) เมื่อควบคุมอิทธิพลของตัวแปรต่างๆแล้วพบว่า ความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปาก (p=0.036) และทัศนคติต่อการดูแลสุขภาพช่องปาก (p<0.001) มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจเข้ารับบริการทันตกรรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยตัวแปรทั้งหมดสามารถร่วมกันทำนายการตัดสินใจเข้ารับบริการทันตกรรมได้ร้อยละ 46 (Adjusted R²=0.46, p<0.05)
สรุป: ความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปากและทัศนคติเชิงบวกมีบทบาทสำคัญต่อการตัดสินใจของบุคลากร ในการเข้ารับบริการทันตกรรม ดังนั้นการวางแผนเชิงนโยบาย ดำเนินกิจกรรมที่มุ่งส่งเสริมทั้งความรอบรู้และทัศนคติที่เหมาะสมจะช่วยเพิ่มโอกาสการเข้ารับบริการทันตกรรม ส่งเสริมสุขภาพช่องปากและยกระดับคุณภาพชีวิตของบุคลากรได้
เอกสารอ้างอิง
Liccardo D, Cannavo A, Spagnuolo G, Ferrara N, Cittadini A, Rengo C, et al. Periodontal Disease: A Risk Factor for Diabetes and Cardiovascular Disease. Int J Mol Sci 2019;20(6):1414. doi:10.3390/ijms20061414.
American Dental Association. Health Literacy in Dentistry [Internet]. 2024 [cited Feb 12, 2025]. Available from: https://www.ada.org/resources/community-initiatives/health-literacy-in-dentistry
Nutbeam D. The evolving concept of health literacy. Social Science & Medicine 2008;67(12):2072–8. doi:10.1016/j.socscimed.2008.09.050.
Monthalee C, Borriboon K, Wanichsaithong P, Piyanart C. Associations Between Oral Health Literacy and Oral Health Status Among Patients Attending Comprehensive Dental Clinic. CM Dent J 2023;44(2):34–41. doi:10.12982/CMDENTJ.2023.010.
Kongsri S, Srisaad S. Relationship between oral health literacy and oral health practices among Dental Public Health student of Sirindhorn College of Public Health KhonKaen. Thai Dent Nurs J 2020;31(1):133–47.
Bunsang S. Factors associated with Oral Health Care Behavior among Elderly in Cham Rak Sub-district, Mueang District, Trat Province. J Educ Res Public Health 2024;2(3):209–24.
Watanaruangrong B. Factors Influencing Dental Service Selection in Government Hospitals in Samut Prakarn Province. Reg Health Promot Cent 9 J 2018;12:085–102.
Hemmanee P, Chusak T, Sillaparassamee R. Oral Health Literacy Factors Influencing on Oral Health Behavior among Undergraduate Students in Rajabhat University Network. Thai Dent Nurs J 2023;34(2):110–21.
Natthasetsakul S, Ratchakom W, Kheytui W. Factors That Influence Decision Making About Getting Dental Treatments In Faculty Of Dentistry Mahidol University. Mahidol R2R e-Journal 2018;5(1):131–50. doi:10.14456/jmu.2018.10.
Khamyok C, Ratchakom W, Kheytui W. A study of Needs and Satisfaction of the Patients’ toward Dental Services of the Dental Hospital, Faculty of Dentistry, Mahidol University on the National Dental Health Care Day. Mahidol R2R e-Journal 2015;2(2):77–88. doi:10.14456/jmu.2015.18.
An R, Chen WF, Li S, Wu Z, Liu M, Sohaib M. Assessment of the oral health literacy and oral health behaviors among nurses in China: a cross-sectional study. BMC Oral Health 2022;22(1):602. doi:10.1186/s12903-022-02658-5.
Henderson E, Dalawari P, Fitzgerald J, Hinyard L. Association of Oral Health Literacy and Dental Visitation in an Inner-City Emergency Department Population. Int J Environ Res Public Health 2018;15(8):1748. doi:10.3390/ijerph15081748.
Mittal R, Wong ML, Koh GCH, Ong DLS, Lee YH, Tan MN, et al. Factors affecting dental service utilisation among older Singaporeans eligible for subsidized dental care – a qualitative study. BMC Public Health 2019;19:1075. doi:10.1186/s12889-019-7422-9.
Andersen RM. Revisiting the behavioral model and access to medical care: does it matter? J Health Soc Behav 1995;36(1):1–10.
Penchansky R, Thomas JW. The concept of access: definition and relationship to consumer satisfaction. Medical Care 1981;19(2):127–40.
Best JW. Research in education. 3rd ed. Englewood cliffs, NJ: Prentice-Hall; 1981.
Sistani MMN, Virtanen J, Yazdani R, Murtomaa H. Association of oral health behavior and the use of dental services with oral health literacy among adults in Tehran, Iran. Eur J Dent 2017;11(2):162–7. doi:10.4103/ejd.ejd_332_16.
Murakami K, Aida J, Kuriyama S, Hashimoto H. Associations of health literacy with dental care use and oral health status in Japan. BMC Public Health 2023;23(1):1074. doi:10.1186/s12889-023-15866-7.
Namwicha K. Knowledge, Attitudes and Oral Health Behavior of Elderly in Samlong Subdistrict, Phlaprachai District, Buriram Province. J Sci Techno 2019;3(2):45–56.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 ศรีนครินทร์เวชสาร

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
