การประเมินผลของการดำเนินมาตรการจัดทำรายงานการขายยาที่มีปัญหา การนำไปใช้ในทางที่ไม่เหมาะสม
DOI:
https://doi.org/10.69598/tbps.14.1.65-78คำสำคัญ:
การประเมินผล, มาตรการจัดทำบัญชีขายยา, ยาตามมาตรการ, การนำไปใช้ในทางที่ไม่เหมาะสมบทคัดย่อ
การดำเนินมาตรการจัดทำบัญชีการขายยาที่มีปัญหาการนำไปใช้ในทางที่ไม่เหมาะสม โดยกำหนดให้ผู้รับอนุญาตขายยาต้องลงรายละเอียด ชื่อ สกุลผู้ซื้อในบัญชี (มาตรการ) อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ดังนั้นจึงควรประเมินผลของการดำเนินมาตรการดังกล่าว โดยการสำรวจความคิดเห็นของผู้รับบริการและผู้ให้บริการร้านยาต่อมาตรการ ทางไปรษณีย์ระหว่างวันที่ 1 เมษายน ถึงวันที่ 15 กรกฎาคม 2559 และการสนทนากลุ่ม (Focus group) เมื่อวันที่ 26 สิงหาคม 2559 ผลการศึกษาพบว่าผู้รับบริการส่วนใหญ่ (ร้อยละ 43.0) ซื้อยาตามมาตรการ ตามที่ร้านยาแนะนำ ร้อยละ 74.8 ทราบถึงปัญหาการนำยาไปใช้ในทางที่ผิด ซึ่งยาที่กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่ระบุ คือ ยาทรามาดอล ส่วนใหญ่รับรู้ผ่านสื่อสังคมออนไลน์และเภสัชกรร้านยา ผู้รับบริการที่แจ้งชื่อ สกุลในเวลาซื้อยาร้อยละ 82.5 ทราบถึงเหตุผลของการแจ้งชื่อ สกุล คือ “ร้านยาต้องทำบัญชีควบคุมการขายยา” และประชาชนเห็นว่ามาตรการนี้ก่อให้เกิดภาระและยุ่งยากในการซื้อยา ทำให้ความพึงพอใจลดลง ผู้ปฏิบัติงานในร้านยาส่วนใหญ่เห็นว่าร้านยามีบทบาทสำคัญในการลดปัญหาการนำยาไปใช้ในทางที่ผิด แต่มาตรการนี้ไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ทั้งหมด ร้านยาต้องใช้เวลาในการให้บริการมากขึ้นเล็กน้อยเพื่ออธิบายเหตุผลของการขอชื่อ สกุล และมีค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้น ทัศนะของผู้แทนสมาคมด้านร้านยาและเจ้าหน้าที่ที่รับผิดชอบมาตรการ เห็นว่ามาตรการนี้ไม่สามารถบรรลุเป้าหมายได้ เนื่องจากไม่ได้ควบคุมทุกขั้นตอนของยาที่อยู่ในระบบ โดยเฉพาะการผลิต การนำเข้ายา และการขายยาทางออนไลน์ (ผู้จัดการรายวัน. ขายดี๊ดี “โปรโคดิล” ไซรัปเพิ่มความความตาย...ให้ “วัยรุ่น” เข้าถึงเมื่อ 20 กรกฎาคม 2559 จากhttps://manager.co.th/Daily/ViewNews.aspx?NewsID=9590000072141 และควรทบทวนรายการยาตามมาตรการฯ สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาในฐานะหน่วยงานที่กำกับการดำเนินมาตรการ ควรเร่งประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนและภาคส่วนที่เกี่ยวข้องมีความเข้าใจต่อมาตรการ ผ่านช่องทางการสื่อสารต่าง ๆ เพื่อให้เกิดความร่วมมือและช่วยให้ร้านยาดำเนินการตามมาตรการได้สะดวก และควรพิจารณาทบทวนรายการยาตามมาตรการ รวมถึงการดำเนินวิธีการอื่น ๆ เพื่อลดปัญหาการนำไปใช้ในทางที่ไม่เหมาะสมในภาพรวมต่อไป
เอกสารอ้างอิง
2. Chardsumon P. Policy and Strategy on Illicit Drugs' Prevention and Suppression. Addiction Knowledge Management Project. Nonthaburi: Health System Research Institute; 2008.
3. Sutheravut P, Hongchayangkool K, Charoensawat Y, Uyob N, Rodkantuk N, Khunchan S, et al. Drug abuse surveillance in adolescents: case study in southern border provinces. Health System Management Institute, Prince of Songkla University; 2013.
4. Food and Drug Administration Announcement about rules, procedures and conditions of Drug selling. Government Gazette book number 132 special section 179 D August 4, 2015 p. 13.
5. The Pharmacy Council of Thailand: The pharmacy professional standard in pharmaceutical care. [cited 2016 July 20]. Available from https://www.pharmacycouncil.org /share/file/file_260.pdf.
6. Ministerial regulations: The permission and licensing of drug B.E. 2556. Government Gazette 2013; 130(126 Kor, Dec 27,2013:1)
7. United Nations Office on Drugs and Crime, World Drug Report 2014 [Online].n.d. [cited 2016 Jul 20]; Available from: https://www.unodc.org/documents/data-and-analysis/ WDR2014/World_Drug_Report_2014_web.pdf.
8. Herzberg D, Guarino H, Mateu-Gelabert P, Bennett AS. Recurring Epidemics of Pharmaceutical Drug Abuse inAmerica: Time for an All-Drug Strategy. Am J Public Health.2016;106(3):408-10.
9. Nasira S., Rosenthala D., Moore T. The social context of controlled drug use amongst young people in a slum area in Makassar, Indonesia. Int J Drug Policy. 2011;22:463–70.
10. Freeman PR, Talbert J, Blumenschein K. Impact of prescription monitoring programs on controlled Substance prescribing behavior. Value Health. 2011;14:A27.
11. Manager online: Best sales “Procodyl” incresing death syrup to “aldolescent”. [cited 2016 July 20]. Available from https://mgronline.com/live/detail/9590000072141.
