การประเมินและติดตามความคลาดเคลื่อนทางยาและปัญหาจากการใช้ยาสูดพ่น ทางปากในผู้ป่วยโรคหืดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังโรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์
DOI:
https://doi.org/10.69598/tbps.15.1.31-47คำสำคัญ:
โรคหืด, โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง, ปัญหาจากการใช้ยา, ความคลาดเคลื่อนทางยา, ยาสูดพ่นทางปาก, บริบาลเภสัชกรรมบทคัดย่อ
โรคหืดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังเป็นโรคที่ผู้ป่วยต้องได้รับยาต่อเนื่องและใช้ยาสูดพ่นอย่างถูกต้อง หนึ่งในปัจจัยที่เป็นอุปสรรคคือผู้ป่วยขาดความรู้และความชำนาญในการพ่นยา เภสัชกรจึงมีบทบาทสำคัญในการประเมิน ติดตามและให้คำแนะนำเพื่อให้การใช้ยาสูดพ่นถูกต้องและต่อเนื่อง ลดความคลาดเคลื่อนทางยา รวมถึงมีบทบาทในการป้องกันและแก้ไขปัญหาจากการใช้ยา การศึกษานี้เก็บข้อมูลไปข้างหน้า โดยเภสัชกรประเมินและติดตามปัญหาด้านยาสูดพ่นในผู้ป่วยชายโรคหืดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังขณะพักรักษาตัวในโรงพยาบาล จำนวน 46 ราย ตั้งแต่เดือนมีนาคม ถึงเดือนมิถุนายน 2562 เพื่อประเมินและแก้ไขปัญหาจากการใช้ยาและความคลาดเคลื่อนทางยาที่เกิดขึ้น เปรียบเทียบความถูกต้องการใช้ยาสูดพ่นของผู้ป่วย ก่อนและหลังการให้คำแนะนำการใช้ยาโดยเภสัชกร พบว่า เภสัชกรประเมินความคลาดเคลื่อนทางยา 8 ครั้งและแก้ไขได้ 8 ครั้ง พบปัญหาที่สืบเนื่องจากการใช้ยา 8 ครั้งและแก้ไขได้ 7 ครั้ง นอกจากนี้ประเมินเทคนิคการใช้ยาสูดพ่นของผู้ป่วย แสดงผลร้อยละที่ถูกต้องเปรียบเทียบก่อนและหลังได้รับคำแนะนำในประเด็นต่าง ๆ ดังนี้ 1) ขนาดยาที่ผู้ป่วยใช้ (ร้อยละ 52.18 และร้อยละ 82.61) 2) ปฏิบัติตามขั้นตอนการใช้ยาสูดพ่นได้ (ร้อยละ 41.30 และ ร้อยละ 95.65) 3) การบ้วนปากหรือแปรงฟันหลังสูดพ่นยา (ร้อยละ 80.43 และ 97.83) และ 4) การดูปริมาณยาคงเหลือ (ร้อยละ 56.52 และร้อยละ 100.00) แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01) การดำเนินการประเมินและติดตามความคลาดเคลื่อนทางยาและปัญหาจากการใช้ยาสูดพ่นในผู้ป่วยโดยเภสัชกรอย่างต่อเนื่อง ช่วยแก้ไขปัญหาผู้ป่วยให้มีการใช้ยาสูดพ่นอย่างถูกต้อง ลดความคลาดเคลื่อนทางยาและปัญหาที่สืบเนื่องจากการใช้ยาได้
เอกสารอ้างอิง
1. World Health Organization. Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) [Internet]. Geneva: WHO; c2018 [cited 2018 Nov 14]. Available from: https://www.who.int/respiratory/copd
2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Chronic obstructive pulmonary disease among adults - United States, 2011. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2012;61(46):938-43.
3. Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Definition and overview. In: GOLD. Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease (updated 2014) [Internet]. Fontana (WI): GOLD; 2014 [cited 2018 Nov 14]. p.1-7. Available from: https://www.korektorzdrowia.pl/wp-content/uploads/gold-2014.pdf
4. Committee on Development of Clinical Practice Guidelines for Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Clinical practice guidelines for chronic obstructive pulmonary disease [Internet]. Bangkok: National Health Security Office; 2010 [cited 2018 Nov 14]. Available from: https://www.lpnh.go.th/newlp/wp-content/uploads/2013/10/แนวทางการรักษาโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง2553-Thaichest-ไทย.pdf (in Thai)
5. Wittheethamsak P. Relationship between symptom cluster and functional performance among chronic obstructive pulmonary disease patients [master's thesis]. Chonburi: Burapha University; 2010. (in Thai)
6. Krainara P, Malathum P, Nathisuwan S, Kawamatawong T. Self-care for medication use in older patients with chronic obstructive pulmonary disease. Rama Nurs J. 2011;17(2):287-304. (in Thai)
7. Promin J. Effects of dyspnea management promotion program on readmission and satisfaction of care among chronic obstructive pulmonary disease patients at Fang Hospital, Chiang Mai Province [master's thesis]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2008. (in Thai)
8. Preaphon N, Srisanpang S, Tippayanet N. The relationship between metered dose inhaler technique and exacerbation in COPD at the emergency room of Somdej Prabraromarachineenath Natavee Hospital. Community Health Dev Q KKU. 2013;1(2):47-57. (in Thai)
9. Batterink J, Dahri K, Aulakh A, Rempel C. Evaluation of the use of inhaled medications by hospital inpatients with chronic obstructive pulmonary disease. Can J Hosp Pharm. 2012;65(2):111-8.
10. Keeratichananont W, Thangsattayatisthan K. Assessment of patient’s inhalation technique in Songklanagarind Hospital: proportion of correct inhaler technique and influenced factors. Songkla Med J. 2012;30(4):189-97. (in ThaI)
11. Dolovich MB, Ahrens RC, Hess DR, Anderson P, Dhand R, Rau JL, et al. Device selection and outcomes of aerosol therapy: evidence-based guidelines: American College of Chest Physicians/American College of Asthma, Allergy, and Immunology. Chest. 2005;127(1):335-71.
12. Gustafsson P, Taylor A, Zanen P, Chrystyn H. Can patients use all dry powder inhalers equally well? Int J Clin Pract. 2005;59 Suppl 149:13-8.
13. Molimard M, Raherison C, Lignot S, Depont F, Abouelfath A, Moore N. Assessment of handling of inhaler devices in real life: an observational study in 3811 patients in primary care. J Aerosol Med. 2003;16(3):249-54.
14. Gilbert AL, Roughead EE, Beilby J, Mott K, Barratt JD. Collaborative medication management services: improving patient care. Med J Aust. 2002;177:189-92.
15. Bednall, R. Drug-related problems may bring thousands to A&E departments. Pharm J [Internet]. 2003 [cited 2018 Nov 14];270:359. Available from: https://www.pharmaceutical-journal.com/pj-online-news-drug-related-problems-may-bring-thousands-to-ae-departments/20009007.article
16. Leape LL, Cullen DJ, Clapp MD, Burdick E, Demonaco HJ, Erickson JI, et al. Pharmacist participation on physician rounds and adverse drug events in the intensive care unit. JAMA. 1999;282(3):267-70.
17. Pongpradit M. Project for the development of the quality of the inpatient medical service system [Internet]. Nakhon Sawan: Nongbua Hospital; 2014 [cited 2019 Feb 14]. Available from: https://nbhosp.thaiddns.com/nb/ download/HA/แผนกลยุทธ์ HA 2557/4-KPI Template-HA-2557.doc (in Thai)
18. Hansittiporn K. The result of setting up an easy asthma clinic in Chiang Yuen Hospital Mahasarakham Province. Srinagarind Med J 2012;27(2):167-71. (in Thai)
19. Pansa S, Srichada P, Siwaborwornwattana A, Tedrapeemetawenumchai S. Improved clinical outcomes in asthmatic and COPD inhaler users with multimedia-acquired pharmacy counseling. J Health Sci. 2016;25(3):436-45. (in Thai)
20. Patarawatanaporn Y. The Effects of the Participatory Learning Program of using Meter-Dosed Inhaler drugs in Asthmatic Clinic [Internet]. Nakhon Nayok: Faculty of Medicine, Srinakharinwirot University; 2015 [cited 2018 Nov 14]. p.95. Available from: https://med.swu.ac.th/th/ images/manuscript58.pdf (in Thai)
21. Phanphao W, Jenghua S, Supamoon W, Nakham A. Intervention on managing drug related problems in hospitalized patients with asthma and chronic obstructive pulmonary disease (COPD) in Buddachinnaraj Phitsanulok Hospital. Naresuan University J. 2005;13(1):51-9. (in Thai)
2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Chronic obstructive pulmonary disease among adults - United States, 2011. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2012;61(46):938-43.
3. Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD). Definition and overview. In: GOLD. Global strategy for the diagnosis, management, and prevention of chronic obstructive pulmonary disease (updated 2014) [Internet]. Fontana (WI): GOLD; 2014 [cited 2018 Nov 14]. p.1-7. Available from: https://www.korektorzdrowia.pl/wp-content/uploads/gold-2014.pdf
4. Committee on Development of Clinical Practice Guidelines for Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Clinical practice guidelines for chronic obstructive pulmonary disease [Internet]. Bangkok: National Health Security Office; 2010 [cited 2018 Nov 14]. Available from: https://www.lpnh.go.th/newlp/wp-content/uploads/2013/10/แนวทางการรักษาโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง2553-Thaichest-ไทย.pdf (in Thai)
5. Wittheethamsak P. Relationship between symptom cluster and functional performance among chronic obstructive pulmonary disease patients [master's thesis]. Chonburi: Burapha University; 2010. (in Thai)
6. Krainara P, Malathum P, Nathisuwan S, Kawamatawong T. Self-care for medication use in older patients with chronic obstructive pulmonary disease. Rama Nurs J. 2011;17(2):287-304. (in Thai)
7. Promin J. Effects of dyspnea management promotion program on readmission and satisfaction of care among chronic obstructive pulmonary disease patients at Fang Hospital, Chiang Mai Province [master's thesis]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2008. (in Thai)
8. Preaphon N, Srisanpang S, Tippayanet N. The relationship between metered dose inhaler technique and exacerbation in COPD at the emergency room of Somdej Prabraromarachineenath Natavee Hospital. Community Health Dev Q KKU. 2013;1(2):47-57. (in Thai)
9. Batterink J, Dahri K, Aulakh A, Rempel C. Evaluation of the use of inhaled medications by hospital inpatients with chronic obstructive pulmonary disease. Can J Hosp Pharm. 2012;65(2):111-8.
10. Keeratichananont W, Thangsattayatisthan K. Assessment of patient’s inhalation technique in Songklanagarind Hospital: proportion of correct inhaler technique and influenced factors. Songkla Med J. 2012;30(4):189-97. (in ThaI)
11. Dolovich MB, Ahrens RC, Hess DR, Anderson P, Dhand R, Rau JL, et al. Device selection and outcomes of aerosol therapy: evidence-based guidelines: American College of Chest Physicians/American College of Asthma, Allergy, and Immunology. Chest. 2005;127(1):335-71.
12. Gustafsson P, Taylor A, Zanen P, Chrystyn H. Can patients use all dry powder inhalers equally well? Int J Clin Pract. 2005;59 Suppl 149:13-8.
13. Molimard M, Raherison C, Lignot S, Depont F, Abouelfath A, Moore N. Assessment of handling of inhaler devices in real life: an observational study in 3811 patients in primary care. J Aerosol Med. 2003;16(3):249-54.
14. Gilbert AL, Roughead EE, Beilby J, Mott K, Barratt JD. Collaborative medication management services: improving patient care. Med J Aust. 2002;177:189-92.
15. Bednall, R. Drug-related problems may bring thousands to A&E departments. Pharm J [Internet]. 2003 [cited 2018 Nov 14];270:359. Available from: https://www.pharmaceutical-journal.com/pj-online-news-drug-related-problems-may-bring-thousands-to-ae-departments/20009007.article
16. Leape LL, Cullen DJ, Clapp MD, Burdick E, Demonaco HJ, Erickson JI, et al. Pharmacist participation on physician rounds and adverse drug events in the intensive care unit. JAMA. 1999;282(3):267-70.
17. Pongpradit M. Project for the development of the quality of the inpatient medical service system [Internet]. Nakhon Sawan: Nongbua Hospital; 2014 [cited 2019 Feb 14]. Available from: https://nbhosp.thaiddns.com/nb/ download/HA/แผนกลยุทธ์ HA 2557/4-KPI Template-HA-2557.doc (in Thai)
18. Hansittiporn K. The result of setting up an easy asthma clinic in Chiang Yuen Hospital Mahasarakham Province. Srinagarind Med J 2012;27(2):167-71. (in Thai)
19. Pansa S, Srichada P, Siwaborwornwattana A, Tedrapeemetawenumchai S. Improved clinical outcomes in asthmatic and COPD inhaler users with multimedia-acquired pharmacy counseling. J Health Sci. 2016;25(3):436-45. (in Thai)
20. Patarawatanaporn Y. The Effects of the Participatory Learning Program of using Meter-Dosed Inhaler drugs in Asthmatic Clinic [Internet]. Nakhon Nayok: Faculty of Medicine, Srinakharinwirot University; 2015 [cited 2018 Nov 14]. p.95. Available from: https://med.swu.ac.th/th/ images/manuscript58.pdf (in Thai)
21. Phanphao W, Jenghua S, Supamoon W, Nakham A. Intervention on managing drug related problems in hospitalized patients with asthma and chronic obstructive pulmonary disease (COPD) in Buddachinnaraj Phitsanulok Hospital. Naresuan University J. 2005;13(1):51-9. (in Thai)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
2020-01-31
รูปแบบการอ้างอิง
Saovapakpusit, S., Chatviriyawong, C., & Pamonsinlapatham, P. (2020). การประเมินและติดตามความคลาดเคลื่อนทางยาและปัญหาจากการใช้ยาสูดพ่น ทางปากในผู้ป่วยโรคหืดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรังโรงพยาบาลสวรรค์ประชารักษ์. ไทยไภษัชยนิพนธ์, 15(1), 31–47. https://doi.org/10.69598/tbps.15.1.31-47
ฉบับ
ประเภทบทความ
Original Research Articles
