ผลของโปรแกรมสร้างความร่วมมือในการใช้ยาโดยใช้เภสัชกรรมทางไกลในผู้ป่วย ความดันโลหิตสูง
DOI:
https://doi.org/10.69598/tbps.17.1.31-41คำสำคัญ:
ความร่วมมือในการใช้ยา, เภสัชกรรมทางไกล, ความดันโลหิตสูง, แบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพบทคัดย่อ
งานวิจัยนี้เป็นการทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการใช้โปรแกรมสร้างความร่วมมือในการใช้ยา โดยใช้เภสัชกรรมทางไกลในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง กลุ่มตัวอย่างคือ ผู้ป่วยความดันโลหิตสูงที่โรงพยาบาลนครปฐม จำนวน 65 คน ได้รับการสุ่มให้อยู่ในกลุ่มทดลอง 35 คน และกลุ่มควบคุม 30 คน กลุ่มทดลองจะได้รับการเตือนให้รับประทานยา พร้อมทั้งได้รับข้อมูลความเสี่ยงและความรุนแรงของการเป็นโรคความดันโลหิตสูง การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้านอาหาร และการออกกำลังกายทุกวันเป็นระยะเวลา 3 เดือน โดยผู้ป่วยสามารถตอบกลับและสอบถามเภสัชกรได้ตลอดเวลาผ่านโปรแกรมในแอปพลิเคชันไลน์ ส่วนกลุ่มควบคุมจะได้รับการบริการตามปกติ ผลของการศึกษาที่ประเมิน ได้แก่ ความร่วมมือในการรับประทานยา ซึ่งวัดด้วยแบบประเมิน Morisky Medication Adherence Scale 8-item (MMAS-8) และการวัดความเชื่อด้านสุขภาพ ข้อมูลวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนา และเชิงอนุมาน ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Man-Whitney U Test, Wilcoxon Signed Ranks Test และ Binary Logistic Regression ผลการศึกษา พบว่า การได้รับโปรแกรมสร้างความร่วมมือในการใช้ยามีความสัมพันธ์กับความร่วมมือในการใช้ยาระดับปานกลางถึงดีอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) โดยผู้ป่วยกลุ่มทดลองมีคะแนนความร่วมมือในการใช้ยาเฉลี่ย 6.02+0.75 มากกว่ากลุ่มควบคุม (ค่าเฉลี่ย+SD=4.47+0.85) และผลด้านความเชื่อด้านสุขภาพด้านการรับรู้โอกาสเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูง การรับรู้ความรุนแรงของภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูง การรับรู้ประโยชน์ของการรักษาโรคความดันโลหิตสูง มีการรับรู้ที่ดีขึ้น และการรับรู้อุปสรรคการรับประทานยาลดลง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) ดังนั้น โปรแกรมสร้างความร่วมมือในการใช้ยาโดยใช้เภสัชกรรมทางไกลสามารถช่วยเพิ่มความร่วมมือในการรับประทานยาให้ผู้ป่วยได้ ซึ่งจะทำให้ผู้ป่วยได้รับยาอย่างสม่ำเสมอและมีโอกาสในการควบคุมโรคได้อย่างต่อเนื่อง
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. A global brief on hypertension, silent killer, global public health crisis. Geneva: World Health Organization; 2013.
Department of Disease Control. Report of disease situation, NCDs, diabetes, hypertension and related factors, Bangkok: Aksorn Graphic and Design Publishing Limited Partnership, 2019.
Mills KT, Stefanescu A, He J. The global epidemiology of hypertension. Nat Rev Nephrol. 2020;16(4):223-37.
Vrijens B, Antoniou S, Burnier M, de la Sierra A, Volpe M. Current situation of medication adherence in hypertension. Front Pharmacol. 2017;8: doi:10.3389/fphar.2017.00100
Peacock E, Krousel-Wood M. Adherence to antihypertensive therapy. Med Clin North Am. 2017;101(1):229-45.
The Pharmacy Council of Thailand [Internet]. Annoucement of the Pharmacy Council of Thailand No.56/2020. Standardization and process of telepharmacy (in Thai).
Baldoni S, Amenta F, Ricci G. Telepharmacy services: present status and future perspectives: a review. Medicina 2019;55(7):p.327
Bingham JM, Black M, Anderson EJ, Li Y, Toselli N, Fox S, et al. Impact of telehealth interventions on medication adherence for patients with type 2 diabetes, hypertension, and/or dyslipidemia: A systematic review. Ann Pharmacother. 2020;55:1-13. doi:10.1177/106002802095072.
Jami Pour M, Jafari Seyed M. Toward a maturity model for the application of social media in healthcare: The health 2.0 roadmap. Online Inf. Rev. 2019;43(3):404-25.
Sartori AC, Rodrigues Lucena TF, Takáo Lopes C, Picinin Bernuci M, Yamaguchi MU. Educational intervention using whatsapp on medication adherence in hypertension and diabetes patients: A randomized clinical trial. Telemed J E Health. 2020;26(12):1526-32.
Linecorp [Internet]. Bangkok: LINE Corporation Thailand; 2020 [cited 2021 May 15]. Available from: https://linecorp.com/th/pr/news/th/2020/3592 (in Thai).
Wipaporn W. NS, Kanokporn M. Factors predicting to medication adherence among patients with essential hypertension. J R Thai Army Nurs. 2017;18(1):131-9 (in Thai).
Puengdokmai P, Charoenkitkarn V, Pinyopasakul W, Sriprasong S, Dumavibhat C, Factors influencing medication adherence in hypertensive patients without complications. Princess Naradhiwas Univ J. 2019;8(1):16-26.
Kamran A, Sadeghieh Ahari S, Biria M, Malepour A, Heydari H. Determinants of patient's adherence to hypertension medications: application of health belief model among rural patients. Ann Med Health Sci Res. 2014;4(6):922-7.
Noordzij M, Tripepi G, Dekker FW, Zoccali C, Tanck MW, Jager KJ. Sample size calculations: basic principles and common pitfalls. Nephrol Dial Transplant. 2010;25(5):1388-93.
Sheilini M, Hande HM, Prabhu MM, Pai MS, George A. Impact of multimodal interventions on medication nonadherence among elderly hypertensives: a randomized controlled study. Patient Prefer Adherence. 2019;13:549-59.
Morisky DE, Ang A, Krousel-Wood M, Predictive validity of a medication adherence measure in an outpatient setting. J Clin Hypertens (Greenwich), 2008;10(5):348-54.
Berlowitz DR, Foy CG, Kazis LE, Bolin L, Conroy LB, Fitzpatrick P, et al.Effect of intensive blood-pressure treatment on patient-reported outcomes. N Engl J Med. 2017;377:733-44.
Bress AP, Bellows BK, King J, Hess R, Beddhu S, Zhang Z, et al. Cost-effectiveness of intensive versus standard blood pressure control. N Engl J Med. 2017; 377:745-55.
Kumpiriyapong N. The effect of health belief program on medicine used behavior in older persons with hypertension [Dissertation]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2016
Vargas G, Cajita MI, Whitehouse E, Han HR. Use of short messaging service for hypertension management:
a systematic review. J Cardiovasc Nurs. 2017;32(3):260-70.
Morrissey EC, Casey M, Glynn LG, Walsh JC, Molloy GJ. Smartphone apps for improving medication adherence in hypertension: patients' perspectives. Patient Prefer Adherence. 2018;12:813-22.
Andre N, Wibawanti R, Siswanto BB. Mobile phone-based intervention in hypertension management. Int J Hypertens. 2019:1-7.
Promjame S., Kespichayawattana J., The effect of health belief program on medicine used behavior in older persons with hypertention. R Thai Nav Med J. 2018; 45(3):561-77 (in Thai).
Thuy LT, Monkong, S., Pookboonmee, R., Leelacharas, S. and Viwatwongkasem, C. Factors explaining medication adherence of older adults with hypertension: A cross-sectional study. Pacific Rim Int J of Nurs Res. 2020;24(3):306-20.
He C, Wu S, Zhao Y, Li Z, Zhang Y, Le J, et al. Social media-promoted weight loss among an occupational population: Cohort study using a wechat mobile phone app-based campaign. J Med Internet Res. 2017;19(10e357.
Sadun RE, Schanberg LE. Using social media to promote medication adherence. Nat Rev Rheumatol. 2018;14(8):445-6.
