อุบัติการณ์และปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ทางระบบประสาท ในผู้ป่วยโรคลมชักเฉพาะที่และใช้ยา levetiracetam
DOI:
https://doi.org/10.69598/tbps.19.2.165-175คำสำคัญ:
โรคลมชักเฉพาะที่, levetiracetam, อาการไม่พึงประสงค์ทางระบบประสาทบทคัดย่อ
Levetiracetam เป็นยากันชักที่ใช้ในการรักษาโรคลมชักที่มีความถี่ในการสั่งใช้ยาสูง ในขณะเดียวกันยาดังกล่าวก็เป็นสาเหตุของการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ทางระบบประสาทได้โดยเฉพาะอาการง่วงซึม ก้าวร้าวและซึมเศร้า เนื่องจากอุบัติการณ์และปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ของยา levetiracetam ในกลุ่มผู้ป่วยโรคลมชักเฉพาะที่ในประเทศไทยยังไม่ชัดเจน การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อหาอุบัติการณ์และปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่ออาการไม่พึงประสงค์ทางระบบประสาทในกลุ่มผู้ป่วยโรคลมชักเฉพาะที่และได้รับยา levetiracetam ร่วมด้วย ในการศึกษา ผู้วิจัยเก็บข้อมูลจากแฟ้มประวัติผู้ป่วยโรคลมชักเฉพาะที่ย้อนหลังระหว่างมกราคม พ.ศ. 2561 ถึงธันวาคม พ.ศ. 2564
ที่ได้รับการรักษาในคลินิกโรคลมชัก ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ผลการศึกษาพบว่า ในผู้ป่วยทั้งหมดจำนวน 220 คน
ซึ่งถูกนำเข้ามาสู่การศึกษา มีผู้ป่วยจำนวน 78 คน (ร้อยละ 35.3) เกิดอาการไม่พึงประสงค์ทางระบบประสาท โดยผู้ป่วยเพศหญิง อายุน้อย และผู้ป่วยที่เป็นโรคลมชักที่ดื้อต่อยา เป็นปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ทางระบบประสาทอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สรุปได้ว่าอุบัติการณ์ของอาการไม่พึงประสงค์ทางระบบประสาทในการศึกษานี้ไม่แตกต่างจากการศึกษาที่ผ่านมา โดยเพศหญิง อายุน้อย และโรคลมชักที่ดื้อต่อยาเป็นปัจจัยเสี่ยงที่มีผลต่อการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ทางระบบประสาท ซึ่งกลุ่มผู้ป่วยดังกล่าวควรได้รับการติดตามอาการไม่พึงประสงค์ดังกล่าวอย่างใกล้ชิด
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Epilepsy: Key facts [Internet]. 2023 [cited 2023 Jan 22]. Available from: http://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/epilepsy.
Lyseng-Williamson KA. Spotlight on levetiracetam in epilepsy. CNS Drugs. 2011;25(10):901-5.
Mbizvo GK, Dixon P, Hutton JL, Marson AG. The adverse effects profile of levetiracetam in epilepsy: A more detailed look. Int J Neurosci. 2014;124(9):627-34.
Patsalos PN. Clinical pharmacokinetics of levetiracetam. Clin Pharmacokinet. 2004;43(11):707–24.
Doerrfuss JI, Kowski AB, Holtkamp M. Etiology-specific response to antiseizure medication in focal epilepsy. Epilepsia. 2021;62(9):2133–41.
Neligan A, Walker M, Rajakulendran S. Challenge to levetiracetam’s de facto position as generic first-line antiseizure medication. Pract Neurol. 2022;22(2):94–5.
Kwan P, Brodie MJ. Early identification of refractory epilepsy. N Engl J Med. 2000;342(5):314–9.
Perucca P, Carter J, Vahle V, Gilliam FG. Adverse antiepileptic drug effects: Toward a clinically and neurobiologically relevant taxonomy. Neurology. 2009;72(14):1223–9.
Weintraub D, Buchsbaum R, Resor Jr SR, Hirsch LJ. Psychiatric and behavioral side effects of the newer antiepileptic drugs in adults with epilepsy. Epilepsy Behav. 2007;10(1):105–10.
Chen B, Choi H, Hirsch LJ, Katz A, Legge A, Buchsbaum R, et al. Psychiatric and behavioral side effects of antiepileptic drugs in adults with epilepsy. Epilepsy Behav. 2017;76:24–31.
Pinckaers FME, Boon ME, Majoie MHJM. Risk factors predisposing to psychotic symptoms during levetiracetam therapy: A retrospective study. Epilepsy Behav. 2019;100(Pt A):106344.
Alexopoulos EC. Introduction to multivariate regression analysis. Hippokratia. 2010 Dec;14(Suppl 1):23-8.
Manreza MLG, Pan TA, Carbone EQ, Vattimo ACA, Herrera R, Morais DC, et al. Efficacy and safety of levetiracetam as adjunctive therapy for refractory focal epilepsy. Arq Neuropsiquiatr. 2021;79(4):290-8.
Cao Y, He X, Zhao L, He Y, Wang S, Zhang T, et al. Efficacy and safety of levetiracetam as adjunctive treatment in children with focal onset seizures: A systematic review and meta-analysis. Epilepsy Res. 2019;153:40-8.
Yates SL, Fakhoury T, Liang W, Eckhardt K, Borghs S, D'Souza J. An open-label, prospective, exploratory study of patients with epilepsy switching from levetiracetam to brivaracetam. Epilepsy Behav. 2015;52(Pt A):165-8.
Weintraub D, Buchsbaum R, Resor SR Jr, Hirsch LJ. Psychiatric and behavioral side effects of the newer antiepileptic drugs in adults with epilepsy. Epilepsy Behav. 2007;10(1):105–10.
Mula M, Trimble MR, Yuen A, Liu RS, Sander JW. Psychiatric adverse events during levetiracetam therapy. Neurology. 2003;61(5):704–6.
Sirsi D, Safdieh JE. The safety of levetiracetam. Expert Opin Drug Saf. 2007;6(3):241–50.
Kang BS, Moon HJ, Kim YS, Lee ST, Jung KH, Chu K, et al. The long-term efficacy and safety of levetiracetam in a tertiary epilepsy centre. Epileptic Disord. 2013;15:302–10.
Chen D, Bian H, Zhang L. A meta-analysis of levetiracetam for randomized placebo-controlled trials in patients with refractory epilepsy. Neuropsychiatr Dis Treat. 2019;15:905–17.
Zhao F, Kang H, You L, Rastogi P, Venkatesh D, Chandra M. Neuropsychological deficits in temporal lobe epilepsy: A comprehensive review. Ann Indian Acad Neurol. 2014;17(4):374–82.
Reimers A. New antiepileptic drugs and women. Seizure. 2014;23(8):585-91.
Svalheim S, Sveberg L, Mochol M, Taubøll E. Interactions between antiepileptic drugs and hormones. Seizure. 2015;28:12-7.
