การใช้ไส้เดือนฝอยสายพันธุ์ไทยกำจัดแมลงศัตรูผักคะน้า

บทคัดย่อ

การสุ่มนับปริมาณของแมลงศัตรูพืชในแปลงปลูกผักคะน้าของเกษตรกร อ. หนองเสือ จ. ปทุมธานี ระหว่างเดือนมกราคม- มีนาคม พ.ศ.2546 พบแมลงศัตรูพืชสำคัญ 5 ชนิด เรียงจากมากไปหาน้อยคือ หนอนกระทู้ผัก ( Spodoptera litula Fabricius) ด้วงหมัดผัก Phyllotreta sinuate Stephen) หนอนเจาะยอดกะหล่ำ (Hellula undalis Fabricius) หนอนคืบกะหล่ำ (Trichoplusia ni Hubner) ระบาดทำความเสียหายสูงสุดที่คะน้าอายุ 48 วัน โดยประชากร 1.12 ตัว/ต้น ผลผลิตเสียหายจากการทำลายของแมลงและส่งขายตลาดไม่ได้ 76% ของผัก 1,440 ต้น เมื่อทำการปลูกคะน้าต่อเนื่องอีก 2 ฤดูปลูกในพื้นที่เดิม และทดสอบใช้ไส้เดือนฝอยสายพันธุ์ไทย (Steinernema sp., Thai isolate) กำจัดแมลงในแปลงปลูก โดยฉีดพ่นไส้เดือนฝอย 3 อัตรา คือ 1x 105 1x10 ใส่เลข6ด้วยและ 1.5 x106 ตัว/ 5 ตร.ม. จำนวน 5 ครั้ง เปรียบเทียบกับการกำจัดแมลงตามวิธีการของเกษตรกร (ฉีดพ่นสารป้องกันกำจัดแมลง 7 ครั้ง) วิธีการปลูกผักปลอดสารฯ (ฉีดพ่นสารป้องกันกำจัดแมลง 5 ครั้ง) และไม่ใช้สารใดๆ ผลการทดสอบพบว่าการปลูกผักคะน้าในช่วงพฤษภาคม - กรกฎาคม พ.ศ. 2546 (ครั้งที่ 1) มีหนอนกระทู้ผัก ด้วงหมัดผักและหนอนคืบกะหล่ำระบาดตลอดฤดูปลูก 1.8 1.2 และ 0.7 ตัว/ต้น ตามลำดับ เมื่อทำการฉีดพ่นไส่เดือนฝอยที่อัตรา 1x106 ตัว/ 5ตร.ม (60 ต้น)ลดแมลงได้ 57.63% และให้ผลผลิตคัดส่งขายตลาดได้ 48 ต้น คิดเป็น 80.42% ซึ่งแตกต่างทางสถิติกับวิธีการของเกษตรกร และวิธีการปลูกผักปลอดสารฯ โดยใช้ต้นทุนการซื้อผลิตภัณฑ์ไส้เดือนฝอยเพื่อฉีดพ่นกำจัดแมลง 5 ครั้ง / 5 ตร.ม. เป็น 17.50 บาท ได้ผลผลิต 7.68 กก. จำหน่ายได้ 192 บาท (ผักปลอดสารพิษกก.ละ 25 บาท) เปรียบเทียบกับการซื้อสารป้องกันกำจัดแมลง 7 ครั้ง เป็นเงิน 22.75 บาท ได้ผลผลิต 9.11 กก. จำหน่ายได้ 109.32 บาท (ผักทั่วไปกก.ละ 12 บาท) เมื่อปลูกผักคะน้าต่อเนื่องในเดือนสิงหาคม – ตุลาคม พ.ศ. 2546 (ครั้งที่ 2 ) พบจำนวนหนอนกระทู้ผักและหนอนคืบกะหล่ำในแปลงเพิ่มสู่ขึ้นเป็น 3.58 และ 0.81ตัว/ ต้น ทำให้อัตราการใช้ไส้เดือนฝอยสูงขึ้นเป็น 1.5 ตัว/ 5 ตร.ม. (60 ต้น) แมลงศัตรูพืชลดลง 46.94 % ให้ผลผลิตคัดส่งขายตลาดได้ 47 ต้น คิดเป็น 78.46% ซึ่งผลผลิตไม่แตกต่างทางสถิติกับวิธีการของเกษตรกร และวิธีการปลูกผักปลอดสารฯใช้ต้นทุนการซื้อผลิตภัณฑ์ไส้เดือนฝอยเพื่อฉีดพ่นกำจัดแมลง 5 ครั้ง คิดเป็นเงิน 26.25 บาท เปรียบเทียบกับการซื้อสารป้องกันกำจัดแมลง 7 ครั้ง รวม 22.75 บาท ได้ผลผลิต 8.46 และ 8.94 กก. / 5 ตร.ม. จำหน่ายได้ 211.50 และ 107.28 บาท ตามลำดับ เมื่อหักรายจ่ายการซื้อผลิตภัณฑ์ไส้เดือนฝอย และสารป้องกันกำจัดแมลงพบว่าการใช้ไส้เดือนฝอยกำจัดแมลงให้ผลตอบแทนที่สูงกว่าทั้ง 2 ฤดูปลูก ดังนั้น การใช้ไส้เดือนฝอยสายพันธุ์ไทยกำจัดแมลงศัตรูในแปลงผักคะน้าที่อัตรา 1.5 x 106 ตัว/ 5 ตร.ม. (60 ต้น) ได้ผลผลิตที่ไม่มีการใช้สารพิษที่มีราคาจำหน่ายสูงกว่าผักทั่วๆไป