การใช้แมลงหางหนีบสีดำ Chelisoches morio Fabricius ควบคุมหนอนหัวดำมะพร้าว Opisina arenosella Walker Using Black Earwigs Chelisoches morio Fabricius for Controlling Black Head carterpillar Opisina arenosella Walker

บทคัดย่อ

การศึกษาการใช้แมลงหางหนีบสีดำ Chelisoches morio (Fabricius) เพื่อควบคุมหนอนหัวดำ มะพร้าว Opisina arenosella Walker ดำ เนินการทดลองที่ห้องปฏิบัติการ สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช กรมวิชาการเกษตรและแปลงปลูกมะพร้าวน้ำหอม จ.สมุทรสาคร และ จ.กาญจนบุรี ระหว่างเดือนตุลาคม 2559 ถึงกรกฎาคม 2561 ผลการศึกษาพบว่า แมลงหางหนีบสีดำ สามารถกินอาหารเลี้ยงแมว รวมถึงไข่และตัวหนอนของหนอนหัวดำ มะพร้าวได้เป็นอย่างดี จึงมีความสะดวกและง่ายต่อการเพาะขยายในปริมาณมาก จากการศึกษาชีววิทยาด้วยอาหารเลี้ยงแมวในห้องปฏิบัติการ พบว่า แมลงหางหนีบสีดำ วางไข่เป็นกลุ่ม ไข่มีลักษณะกลมรีสีขาวครีม ตัวอ่อนมี 4 ระยะ ตัวอ่อนที่ฟักออกมาใหม่ ๆ จะมีสีขาว แล้วค่อย ๆ เปลี่ยนเป็นสีน้ำตาลเข้ม เมื่อเข้าสู่วัยที่ 4 สีของลำ ตัวจะเข้มขึ้นเป็นสีดำ ตัวเต็มวัยมีลำ ตัวสีดำ เป็นมัน เพศผู้จะมี cerci สั้นและใหญ่กว่าเพศเมีย ระยะไข่เฉลี่ย 6.41 วัน ระยะตัวอ่อนทั้ง 4 วัย มีอายุเฉลี่ย 40.12 วัน ตัวเต็มวัยเพศเมียและเพศผู้มีอายุเฉลี่ย 102.65 และ 91.20 วัน รวมตลอดวงจรชีวิตทั้งหมด 153.28 วัน การทดสอบความสามารถในการกินหนอนหัวดำ มะพร้าวทุกระยะของแมลงหางหนีบสีดำ ตัวเต็มวัย พบว่า แมลงหางหนีบสีดำ ทั้งสองเพศสามารถกินหนอนหัวดำ มะพร้าวทุกวัยไม่แตกต่างกันทางสถิติ แต่แมลงหางหนีบสีดำ เพศเมียสามารถกินหนอนหัวดำ มะพร้าวได้ดีกว่าแมลงเพศผู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 36.40และ 31.60 ตัว การทดสอบในสภาพไร่ โดยปล่อยแมลงหางหนีบสีดำ ในต้นมะพร้าวน้ำหอม เพื่อกำจัดหนอนหัวดำมะพร้าว พบว่า ในกรณีที่การระบาดไม่รุนแรง การปล่อยแมลงหางหนีบสีดำ  8 ตัว/ต้น สามารถควบคุมหนอนหัวดำมะพร้าวได้อย่างดี และควรปล่อยซ้ำในสัปดาห์ที่ 3 แต่ถ้าการระบาดของหนอนหัวดำมะพร้าวรุนแรงขึ้นให้ปล่อยแมลงหางหนีบสีดำ ในอัตรา 32 ตัว/ต้น จะมีประสิทธิภาพสูงสุด สามารถควบคุมปริมาณหนอนหัวดำมะพร้าวได้นานถึง 3 สัปดาห์