รูปแบบการแจกแจงและแผนการสุ่มตัวอย่างแบบซีเควนเชียลของหนอนเจาะสมอฝ้ายในข้าวฟ่าง

บทคัดย่อ

หนอนเจาะสมอฝ้าย Heliothis armigeral Hubne (Lrpifopyrfts: Noctuidae) เป็นแมลงศัตรูสำคัญของข้าวฟ่างในระยะออกช่อและติดเมล็ด การป้องกันกำจัดหนอนเจาะสมอฝ้ายในข้าวฟ่างจำเป็นต้องมีข้อมูลเกี่ยวกับการระบาด รวมทั้งแผนการสุ่มตัวอย่างที่มีประสิทธิภาพ จึงได้ทำการศึกษารูปแบบการแจกแจงและแผนการสุ่มตัวอย่าางแบบซีเควนเชียลของหนอนเจาะสมอฝ้ายในข้าวฟ่างพันธุ์ เค.ยู.439 ระยะปลูก 75x10 เซนติเมตร ในพื้นที่ 1 ไร่ ที่ศูนย์วิจัยข้าวโพดข้าวฟ่างแห่งชาติ อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา ในปี พ.ศ. 2532-2534 ทำการตรวจนับจำนวนและวัยของหนอนในช่อข้าวฟ่างทุกต้น 2 ครั้ง คือ ระยะเริ่มติดเมล็ด และระยะเมล็ดเป็นน้ำนม ผลการศึกษาสรุปได้ว่า ทั้ง 2 ระยะนี้ หนอนเจาะสมอฝ้ายมีรูปแบบการแจกแจงเป็น Negative binomial คือมีการแพร่กระจายแบบเป็นกลุ่มโดยปริมาณการระบาดในระยะที่ข้าวฟ่างเริ่มติดเมล็ดมากกว่าระยะเมล็ดเป็นน้ำนม จึงสร้างแผนการสุ่มตัวอย่างแบบซีเควนเชียลเฉพาะระยะข้าวฟ่างเริ่มติดเมล็ดเท่านั้น โดยกำหนดค่า a = b = 0.05 และมีระดับเศรษฐกิจบนเป็น 2 ตัวต่อต้น ระดับเศรษฐกิจล่างเป็น 1 ตัวต่อต้น ได้กราฟที่มีสมการเส้นตรง 2 เส้น แบ่งการตัดสินใจพ่นสารฆ่าแมลงเป็น 3 ส่วน คือ ไม่ต้องพ่นสารฆ่าแมลง ถ้าจำนวนรวมสะสมของหนอนเจาะสมอฝ้ายเมื่อสุ่มตัวอย่าง n ต้น มีค่าน้อยกว่าหรือเท่ากับ 1.4038n - 13.4386 และต้องพ่นสารฆ่าแมลง เมื่อจำนวนรวมสะสมของหนอนเจาะสมอฝ้าย เมื่อสุ่มตัวอย่าง n ต้น มากกว่าหรือเท่ากับ 1.4038n + 13.4386 ระหว่างเส้นสมการทั้งสองเป็นขอบเขตที่ไม่สามารถตัดสินใจได้ ต้องทำการสุ่มตัวอย่างต่อไป เพื่อให้สะดวกต่อการปฏิบัติในไร่ข้าวฟ่าง ได้จัดทำตารางแผนการสุ่มตัวอย่างไว้ในรายละเอียดด้วย