การยืดอายุการเก็บรักษาผลลำไยสดด้วยกรดไฮโดรคลอริกทดแทน การใช้ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์

บทคัดย่อ

การทดลองเพื่อศึกษาความเป็นไปได้ในการใช้กรดไฮโดรคลอริก (HCI) ยืดอายุการเก็บรักษาผลลำไยสดทดแทนการใช้ก๊าซซัลเฟอร์ไดออกไซด์ (SO₂) โดยแบ่งการทดลองเป็น 3 การทดลองย่อย โดยดำเนินการที่ สวพ.1 จ. เชียงใหม่ ระหว่างเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2551 – เดือน มกราคม พ.ศ. 2552 การทดลองที่ 1 ทำการเปรียบเทียบการจุ่มผลลำไยสดที่ตัดเป็นช่อและผ่านการล้างในน้ำไหล 1 นาที ใน HCI ที่ความเข้มข้น 1.5 N เป็นเวลา 20 นาที แล้วผึ่งให้แห้งกับการใช้ SO₂ และไม่ใช้สาร โดยวางแผนการทดลองแบบ CRD จำนวน 4 ซ้ำ พบว่าการใช้ HCI ช่วยยับยั้งการเปลี่ยนสีน้ำตาลไม่แตกต่างจากการใช้ SO₂เมื่อเก็บรักษาที่อุณหภูมิห้องเป็นเวลา 20 วัน ส่วนการทดลองที่ 2 เปรียบเทียบการจุ่มผลลำไยสด  ซึ่งตัดเป็นผลเดี่ยวใน HCI ที่ความเข้มข้น 1.0 และ 1.5 N กับ SO₂และไม่จุ่มสารเคมีโดยวางแผนการทดลองแบบ CRD จำนวน 4 ซ้ำ พบว่าการใช้ HCI เข้มข้น 1.5N (ph 0.21) เป็นระดับความเข้มข้นที่เหมาะสมสำหรับใช้ฟอกสีผิวเปลือก โดยไปลดความเป็นกรด/ด่างของเปลือกให้ต่ำลง และลดการเกิดโรคบนผลเมื่อเปรียบเทียบกับการใช้ HCI เข้มข้น 1.0 N (pH 0.39) ภายหลังการเก็บรักษาเป็นเวลา 32 วัน ที่ 31°C ความชื้นสัมพัทธ์ 85% สำหรับการการทดลองที่ 3 เป็นการวางแผนการทดลองแบบ 4x2 Factorial in CRD จำนวน 3 ซ้ำ โดยใช้ผลลำไยสดซึ่งตัดเป็นผลเดี่ยวนำมาจุ่มใน HCI ที่ความเข้มข้น 1.5 N เป็นเวลา 20 นาที แล้วผึ่งให้แห้งโดยล้างน้ำสะอาดและไม่ล้างน้ำ การใช้ SO₂ และไม่จุ่มสารเคมีเป็นปัจจัยที่ 1 และการเก็บรักษาในถาดโฟมหุ้มด้วยฟิล์มพลาสติก PVC หนา 11 ไมครอน และไม่หุ้มพลาสติกเป็นปัจจัยที่ 2 เก็บรักษาไว้ที่ 31°ซ. ความชื้นสัมพัทธ์ 85%  และนำมาวางไว้ที่อุณหภูมิห้องเป็นเวลา 24 ชม. เพื่อให้อาการสะท้านหนาว (chilling injury, CI) เกิดขึ้นอย่างสมบูรณ์ก่อนวัดผลทุกครั้ง พบว่าการเก็บรักษาในสภาพไม่หุ้มฟิล์มมีการเกิดโรคต่ำกว่าแต่มีการสูญเสียน้ำหนักสูงกว่าการหุ้มฟิล์ม ชุดควบคุม (ไม่ได้จุ่มสาร) ที่ไม่หุ้มฟิล์มเกิดอาการสะท้านหนาวทั้งผลเร็วที่สุดภายใน 8 วัน ขณะที่ชุดควบคุมที่หุ้มฟิล์มเกิดอาการสะท้านหนาวทั้งผลภายใน 30 วัน การใช้ HCI และ SO₂ ร่วมกับการหุ้มหรือไม่หุ้มฟิล์ม สามารถลดอาการสะท้านหนาวเป็นเวลาใกล้เคียงกันที่ 60 วัน การใช้ HCI ร่วมกับการหุ้มฟิล์มมีผลทำให้ผิวเปลือกมีสีคล้ำลงเร็วกว่าการไม่หุ้มฟิล์ม เนื่องจากเกิด chemical toxic มีผลทำให้คะแนนการยอมรับลักษณะภายนอกของเนื้อกลิ่นมีค่าลดลง การใช้ HCI ร่วมกับการล้างผล และไม่หุ้มฟิล์มช่วยยับยั้งอาการสะท้านหนาว ได้ดีที่สุดเหมาะสำหรับใช้ทดแทน SO₂ลดการเกิดโรคบนผล และช่วยลดการเปลี่ยนแปลงของคุณภาพเนื้อ ระหว่างการเก็บรักษาเมื่อเปรียบเทียบกับกรรมวิธีอื่นๆ