การออกแบบกระเป๋าสะพายจากต้นธูปฤาษีกรณีศึกษา วิสาหกิจชุมชนกลุ่มหัตถกรรมจักสานธูปฤาษี ตำบลบางแก้ว อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี

บทคัดย่อ

ตำบลแหลมผักเบี้ย อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี พบว่ามีต้นธูปฤๅษีเป็นวัชพืชจำนวนมาก จึงมีการสำรวจและสอบถามข้อมูลจาก “กลุ่มหัตถกรรมจักสานธูปฤาษี” พบว่ามีผลิตภัณฑ์จักสานเดิมอยู่แล้วแต่ต้องการให้มีผลิตภัณฑ์แบบใหม่และมีเครื่องหมายการค้า ผู้วิจัยจึงทำการวิจัย 3 ข้อ คือ 1. เพื่อศึกษาข้อมูลทั่วไป สภาพปัญหาและการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น 2. เพื่อศึกษาวัสดุและกระบวนการผลิตต้นธูปฤาษี นำไปสู่แนวทางในการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ 3. เพื่อพัฒนาและออกแบบผลิตภัณฑ์จักสานจากต้นธูปฤาษี ให้สอดคล้องกับความต้องการของผู้บริโภค ซึ่งกลุ่มหัตถกรรมจักสานธูปฤาษี พบว่า ชุมชนมีการนำต้นธูปฤาษีมาผ่านกระบวนการผลิตเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ อย่างเช่น กระเป๋า ตะกร้า ของตกแต่งภายในบ้าน เป็นต้น เครื่องจักสาน  ซึ่งมีความสาคัญยิ่งที่จะให้ภูมิปัญญาท้องถิ่นหัตถกรรมเครื่องจักสานนั้น ๆ คงอยู่ตลอดไปและนำไปพัฒนาชิ้นงาน และกระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาในชุมชนมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น และดำรงอยู่คู่สังคมสืบต่อไป จากข้อมูลข้างต้น ทำการศึกษากระบวนการถ่ายทอดภูมิปัญญาหัตถกรรมโดยออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์กระเป๋าสะพายจากต้นธูปฤาษีทั้งหมด 5 แบบ

ผลการศึกษาพบว่าต้นธูปฤาษีเป็นเส้นใยจากธรรมชาติที่มีความเหนียว ผิวเรียบเนียน เส้นใยยาวและเรียงตัวอยู่ในทิศทางเดียวกัน ทำให้เส้นใยมีความแข็งแรงในทำผลิตภัณฑ์จักสาน สามารถทนความเป็นกรดด่างได้ดีจึงเหมาะสมที่จะทำผลิตภัณฑ์กระเป๋าสะพาย ส่วนผลการวิเคราะห์แบบสอบถามความคิดเห็นของผู้บริโภคจำนวน 50 คน พบว่ามีค่าความเหมาะสม คือ 1. ด้านการออกแบบสามารถนำไปผลิตในระดับชุมชนได้ โดยเฉลี่ย (x̄ =4.16) ความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก 2. ด้านผลการออกแบบโดยรวมมีความสวยงาม น่าสนใจ ดึงดูดใจแก่ผู้พบเห็น โดยเฉลี่ย (x̄ =3.90) ความคิดเห็นอยู่ในระดับมาก งานวิจัยนี้เป็นการพัฒนาวัสดุจากวัชพืชในการสร้างผลิตภัณฑ์ จากภูมิปัญญาท้องถิ่นทำให้เกิดการพัฒนาเศรษฐกิจของชุมชน และเพิ่มรายได้ให้กับกลุ่มหัตถกรรมจักสานธูปฤาษีได้