แนวทางการส่งเสริมการผลิตข้าวอินทรีย์ของเกษตรกรในอำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา 1) สภาพพื้นฐานสังคมและเศรษฐกิจของสมาชิกกลุ่มเกษตรกร 2) ความรู้และการปฏิบัติตามมาตรฐานระบบการผลิตข้าวอินทรีย์ของกลุ่มเกษตรกร 3) ต้นทุนการผลิตข้าวอินทรีย์ 4) ปัญหาและข้อเสนอแนะการผลิตข้าวอินทรีย์เพื่อการรับรองกลุ่มเกษตรกร 5) ความต้องการของเกษตรกรและแนวทางการส่งเสริมการผลิตข้าวอินทรีย์เพื่อการรับรองตามมาตรฐาน ประชากรที่ศึกษา คือ สมาชิกกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตข้าวอินทรีย์ ในพื้นที่อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม ปีการผลิต 2564/2565 จำนวน 171 ราย กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยใช้สูตรการคำนวณของ ทาโร่ ยามาเน่ โดยกำหนดระดับความคาดเคลื่อน 0.05 ได้ขนาดกลุ่มตัวอย่างจำนวน 120 ราย สุ่มตัวอย่างแบบง่าย เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์ และการสนทนากลุ่ม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าต่ำสุด ค่าสูงสุด ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การจัดอันดับ และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัย พบว่า 1) เกษตรกรมีอายุเฉลี่ย 58.07 ปี ประสบการณ์ปลูกข้าวอินทรีย์เฉลี่ย 3.1 ปี ร้อยละ 99.2 ได้รับการฝึกอบรม 2) เกษตรกรมีความรู้เกี่ยวกับกระบวนการผลิตอยู่ในระดับต่ำกว่าร้อยละ 60 เกี่ยวกับความหมายของข้าวอินทรีย์ ความเข้าใจในการใช้พื้นที่ในการผลิตข้าวอินทรีย์ และการใช้ปุ๋ย การปฏิบัติในการผลิตข้าวอินทรีย์ ต่ำกว่าร้อยละ 85 เกี่ยวกับการตรวจวิเคราะห์ดินในแปลงปลูก 3) ต้นทุนการผลิตข้าวอินทรีย์เฉลี่ย 3,161.10 บาทต่อไร่ 4) ปัญหาในการผลิตข้าวอินทรีย์เพื่อการรับรองอยู่ในระดับมาก ด้านการจดบันทึกและการจัดเก็บข้อมูล และด้านการจัดการดินและปุ๋ย 5) แนวทางการส่งเสริมการผลิตข้าวอินทรีย์ ได้แก่ (1) สร้างการรับรู้ข้อมูลข่าวสาร และประชาสัมพันธ์ ความรู้ข้าวอินทรีย์ (2) การส่งเสริมการผลิตปุ๋ยหมักและสารชีวภัณฑ์ (3) ส่งเสริมการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวหอมมะลิอินทรีย์ (4) การติดตามและประเมินผลการส่งเสริมการผลิตข้าวอินทรีย์เพื่อการรับรองตามมาตรฐาน